دوفصلنامه

---

هدف تحقیق، طراحی مدل شایستگی های پژوهشیِ مورد نیاز و متناسب با دوره دوم ابتدایی است. این تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری شامل اسناد بالادستی نظام آموزشی، نظرات متخصصان و نتایج برخی پژوهش های داخلی و خارجی است که با روش نمونه گیری هدفمند، سند برنامه درسی ملّی و تعدادی از پژوهش ها که تمرکز بیشتری بر معرفی شایستگی های پژوهشی داشتند، انتخاب شدند. برای طراحی مدل شایستگی، از رویکرد طراحی (مدل بیهام و مایر) در پنج مرحله استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه،از شاخص هایی مانند میانگین، انحراف معیار و آزمون t تک گروهی استفاده شد. در مرحله آخر، مدل مفروض شایستگی های پژوهشی متناسب با دوره دوم ابتدایی ترسیم شد، که که مشتمل بر ۵ خوشه شایستگی های خاص با ۱۴ زیر خوشه و ۱۱ شایستگی عام پژوهشی است.

---

در این تحقیق میزان تسلط دانش‌آموزان دختر دوره دوم ابتدایی روی محتوای علوم و ریاضیات مورد بررسی قرار گرفته و ارتباط سطح تسلط با «قابلیت یادگیری» محتوای برنامه درسی تحلیل شده است. تحقیق حاضر از نوع آمیخته (کمی-کیفی) است. ۹۱۴ نفر از دانش‌آموزان دختر دوره دوم ابتدایی به عنوان نمونه آماری به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. داده‌های مورد نیاز برای پایه‌های چهارم و پنجم از آزمون‌های پایانی محقق‌ساخته گردآوری گردید و برای دروس علوم و ریاضیات پایه ششم نیز از آزمون‌های سراسری این پایه استفاده شد. پایایی آزمون‌های محقق‌ساخته نیز بر حسب ضریب آلفای کرونباخ بین ۷۷/۰ تا ۸۶/۰ محاسبه شد که مطلوب بود. میزان یادگیری دانش‌آموزان تقریباً در نیمی از مطالب دروس علوم  و تقریباً در تمامی مطالب دروس ریاضی زیر سطح تسلط است. به نظر می‌رسد «قابلیت یادگیری» محتوای این دروس به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل شایسته توجه بیشتر است.