سیروس محمودی، حمیدرضا ایمانی فر، سعید طالبی،
جلد ۷، شماره ۴۰ - ( بهار و تابستان ۱۳۹۹ )
چکیده
هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر مداخلههای آموزشی بر تفکر انتقادی دانشآموزان و مقایسه این تأثیر در دانشآموزان دورههای ابتدایی و متوسطه اول و دوم بود. بدین منظور از روش فراتحلیل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کلیه مقاله‌هایی بود که اثربخشی مداخلات آموزشی بر تفکر انتقادی را مورد بررسی قرار داده بودند و ۱۵ مورد پژوهش که از لحاظ روششناسی مورد قبول بود، انتخاب و فراتحلیل بر روی آنها انجام شد. ابزار پژوهش، چک لیست فراتحلیل بود که ۱۲۲۲ شرکت کننده را در خود جای داده بود. پس از خلاصه کردن نتایج پژوهشها، اندازه اثر محاسبه و بر اساس رویکرد فراتحلیل هانتر و اشمیت ترکیب شده و طبق جدول کوهن تفسیر شدند. یافتههای پژوهش نشان داد که میزان اثر مداخلات آموزشی بر تفکر انتقادی دانش آموزان،۴۳/۰بوده است (۰۰۱/۰p<). این میزان اثر در دوره ابتدایی۳۲/۰ (۰۱/۰ p<)، در دوره متوسطه اول۴۵/۰ (۰۱/۰ p<) و در دوره متوسطه دوم ۶۱/۰ (۰۰۱/۰ p<) به دست آمد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل تعدیلی، بیانگر اثرگذاری متغیرهای تعدیل کننده در این مداخلات بود. بر اساس نتایج فراتحلیل حاضر، میزان اثر مداخلات آموزشی بر تفکر انتقادی دانشآموزان مطابق جدول کوهن، بالاتر از متوسط میباشد. این میزان اثر در دانشآموزان دوره ابتدایی در سطح متوسط، در دانشآموزان دوره متوسطه اول، بالاتر از متوسط و در دانشآموزان دوره متوسطه دوم در سطح بالا ارزیابی شد. اثر متغیرهای تعدیل کننده در دوره ابتدایی بالاتر از دورههای متوسطه اول و دوم بوده است.
