---

زمینه و هدف: تعامل در یک کتابخانه دیجیتالی، علاوه بر جایابی و دسترسی به اطلاعات، کاربران را در خلق دانش، بهبود درک، حل مسئله و شناخت ابعاد منابع موجود در مجموعه یاری می‌رساند. این مقاله تلاش می‌کند عناصر و مؤلفه‌هائی که به شکل تعامل بین کاربر و نظام در بخش جستجو و بازیابی در کتابخانه‌های دیجیتال بکار گرفته می‌شود را شناسایی و معرفی نماید.
روش: این مقاله با استفاده از رویکرد کتابخانه‌ای به مرور تحقیقات انجام شده در حوزه جستجوی تعاملی در کتابخانه‌های دیجیتال پرداخته و با استفاده از روش اکتشافی، قابلیت‌هایی که امکان بکارگیری آن‌ها در این نوع کتابخانه‌هاست را شناسایی می‌کند.
یافته‌ها: مؤلفه‌های جستجوی تعاملی شناسایی شده، شامل تعاملات قبل از جستجو: استفاده از راهنما، بکارگیری هستی‌شناسی‌ها و فیلترینگ؛ تعاملات حین جستجو شامل: حاشیه‌نویسی، پیشنهاد واژه تعاملی با استفاده از اصطلاحنامه‌های موضوعی و فهرست‌های همزمانی و جستجوی چهریزه‌ای، فیلترینگ و تعاملات بعد از فرایند جستجو شامل: متحرک‌سازی، قطعه‌بندی، تهیه نسخه کپی، گردآوری، ساختن، برش زدن، بخش‌بندی کردن، کاوش، چیدمان مجدد، تصویرسازی دوباره، جستجو، مصورسازی، شخصی‌سازی و نظام‌های توصیه‌گر است.
نتیجه‌گیری: با درک تعامل و جستجوی تعاملی، طراحی بهینه و ارزیابی کتابخانه‌های دیجیتالی امکان‌پذیر می‌شود. طراحان کتابخانه‌های دیجیتال با توجه به نوع مواد و منابع خود، می‌توانند از انواع تعاملات بهره ببرند. کتابداران نیز با آشنایی با انواع تعاملات قادر خواهند بود به کاربران آموزش‌های لازم را در این زمینه ارائه دهند تا آن‌ها بتوانند به نحو مؤثرتری کار جستجو و بازیابی را انجام دهند.

---

زمینه و هدف: رابط کاربر، واسطه بین محیط رایانه­ای و انسان بوده و توجه به عناصر گرافیکی و معیارهای طراحی، رضایت کاربران را در پی دارد. این پژوهش، مقالات فارسی منتشرشده در حوزه تجربۀ کاربری در نمادها و نشانه­های تصویری در گرافیک وب­سایت و اپلیکیشن را بررسی نموده است.
روش: این پژوهش بر مبنای روش پریزما، با هدف مطالعه مروری نظام‌مند انجام شده است. پس از جستجوی اولیه، تعداد 86  مقاله منتشر شده در پایگاه‌ها اطلاعاتی و نشریه‌های فارسی زبان و نیز کنفرانس‌های این حوزه، به­دست آمد که پس از غربالگری، 61 مقاله جهت مطالعه و تحلیل، انتخاب شدند.
یافته­ها: به‌طورکلی 132 پژوهشگر در این حوزه فعالیت نمودند که این مجموعه را، 83 نفر مرد و 49 نفر زن تشکیل می­دهند. میزان مشارکت مردان (63%) و زنان (37%) اندازه­گیری شد. سه نشریه کتابداری و اطلاع‌رسانی با فراوانی 9 مقاله، تعامل انسان و اطلاعات 8 مقاله و مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات با 7 مقاله بیشترین منابع انتشاردهنده مقاله در حوزه تجربه کاربری در نمادها ونشان‌های تصویری در گرافیک وب‌سایت و اپلیکیشن بودند. گرچه استفاده از هر سه رویکرد کمّی، کیفی و ترکیبی در بین پژوهشگران حوزه تجربه کاربری در نمادها و نشانه‌های تصویری در گرافیک وب‌سایت و اپلیکیشن مرسوم است اما بیشتر پژوهش‌های صورت گرفته در این حوزه از روش‌های پیمایشی و رویکرد کمّی بهره برده‌اند.
نتیجه گیری: تحلیل موضوعی منابع منتشر شده در حوزه موضوعی تجربه کاربری در نمادها و نشانه‌های تصویری در گرافیک وب‌سایت و اپلیکیشن نشان داد که نویسندگان این حوزه در 26 حوزه موضوعی به انتشار اثر در این حوزه اقدام کرده‌اند. از مجموع 61 مقاله، بیشترین مقالات منتشر شده از نوع مقالات علمی پژوهشی 33 مقاله (1/54 درصد) و کمترین نوع مقالات از نوع مقالات کنفرانسی، 10 مقاله (3/16 درصد) بود. مقالات مروری و ترویجی نیز درمجموع شامل 18 مقاله (6/29 درصد) از مجموع 61 مقاله را به خود اختصاص داده بودند.