---

زمینه و هدف: این پژوهش با هدف عوامل مؤثر بر تجاری سازی نتایج تحقیقات علمی در شرکت های دانش بنیان به روش توصیفی- پیمایشی به انجام رسیده است.

روش پژوهش: این پژوهش به روش توصیفی- پیمایشی انجام شد و از آنجا که به تبیین رابطه بین متغیرها می پردازد از نوع همبستگی است. برای گردآوری داده های مورد نیاز پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. این پرسشنامه شامل 39 سوال در 8 بُعد (عوامل فردی، سازمانی، محیطی- سازمانی، فرهنگی- اجتماعی، قانونی، اقتصادی، سیاسی و صنعتی) و 5 سوال مربوط به تجاری سازی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل 970 نفر از مدیران عامل شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک های علم و فنآوری شش کلان شهر کشور بوده و حجم نمونه بر مبنای فرمول کوکران 275 نفر تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهایSPSS-20 و Amos-20 انجام گرفت.

یافته ­ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تمامی 8 عامل به صورت معنی داری موفقیت در تجاری سازی نتایج تحقیقات علمی را پیش بینی می نمایند؛ اما نتایج حاصل از بررسی همزمان نقش متغیرهای پیش بین در تجاری سازی نتایج تحقیقات علمی نشان داد که به ترتیب عواملقانونی (05/0, p<56/0(β=،صنعتی (05/0, p<28/0(β=، سازمانی (05/0, p<23/0(β=، فردی (05/0, p<13/0(β= و اقتصادی (05/0, p<12/0(β=بالاترین نقش معنی دار را در تجاری سازی نتایج تحقیقات علمی دارند.

نتیجه­ گیری: بر مبنای نتایج حاصل شده، جهت سرمایه گذاری در راستای توسعه زیرساخت های تجاری سازی نتایج تحقیقات علمی، بیشترین تمرکز بایستی به ترتیب در زمینه عوامل قانونی، صنعتی، سازمانی، فردی و در نهایت اقتصادی صورت گیرد؛ چرا که توسعه و اصلاح این عوامل به صورت غیرمستقیم بر سایر عوامل موثر نیز ایفای نقش خواهند نمود

---

زمینه و هدف: این پژوهش با هدف شناسایی دیدگاه مدیران نسبت به وضعیت مؤلفه های الگوی سایبرنتیک در کتابخانه­ های دانشگاهی انجام شده است.
روش پژوهش: این پژوهش به روش پیمایشی تحلیلی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل 753 نفر از مدیران و کتابداران مسئول مستقر در کتابخانه­ های دانشگاهی شهر تهران و شهرهای دیگر است که تعداد 250 نفر با استفاده از نمونه­گیری تصادفی طبقه­ ای و بر اساس جدول کرجسی و مورگان (پاول، 1385) تعیین شد. گردآوری داده­ های مورد نیاز پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته بر اساس دیدگاه بیرن بائوم (1382)، نظرخواهی از خبرگان و متخصصان این حوزه بود. پرسشنامه 6 مؤلفه شامل نظارت وکنترل، پیوندها،تصمیم­ گیری، سلسله مراتب و رهبری که بر اساس طیف لیکرت از مدیران نظرخواهی شده است و با استفاده از نرم افزارهایSPSS-20 برای تجزیه و تحلیل داده­ها استفاده شد.
یافته­­ ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، تمامی مؤلفه­ های الگوی سایبرنتیک از دیدگاه مدیران کتابخانه­ های دانشگاهی مورد توجه قرار گرفته ­است و از جایگاه مناسبی در کتابخانه­ های دانشگاهی برخوردار هستند. از بین خرده مؤلفه­ های الگوی سایبرنتیک خرده مؤلفه اجتماعی با میانگین 16/36، خرده مؤلفه پیوند سخت با میانگین 48/15، خرده مؤلفه مدار علی با میانگین 75/11، خرده مؤلفه منابع تصمیم­ گیری با میانگین 49/15، خرده مؤلفه تقسیم شده با میانگین 12/12و خرده مؤلفه شناختی با میانگین 49/8 بیشتر از میانگین سایر خرده مؤلفه­ های الگوی سایبرنتیک درکتابخانه های دانشگاهی بوده است.
نتیجه ­گیری: نتایج پژوهش نشان داد مؤلفه ­های الگوی سایبرنتیک از جایگاه مناسبی در کتابخانه­ های دانشگاهی برخوردارند، این امر می­ تواند حاکی از آگاهی مدیران کتابخانه­ های دانشگاهی نسبت به ساختار، اهداف، وظایف، خدمات و کارکردهای کتابخانه­ های دانشگاهی باشد. با توجه به نتایج پژوهش، بهتر است در ساختار مدیریت کتابخانه به نقش اجتماعی کاربران کتابخانه در تعاملات و هدایت آنان توجه بیشتری شود و بستر تعهد نیروی انسانی از طریق مشارکت اجتماعی در فرآیند کار و تعامل با مدیریت بیشتر فراهم شود.

---

زمینه و هدف: مدیریت دانش فرآیندی است که سازمان­ها را در شناسایی، انتخاب، سازماندهی، انتشار و انتقال اطلاعات و مهارت­های ساختارنیافته یاری می­‌رساند. امروزه این تجربه در برخی از سازمان­ها دربارۀ مدیریت دانش به شکست انجامیده است. کتابخانه­‌های دانشگاهی نیز به ­مثابه سازمان تابع شرایط مشابه می­‌باشند. از این­‌رو هدف پژوهش حاضر، شناسایی و مقایسه موانع جریان دانش در کتابخانه­‌های دانشگاه­‌های دولتی و آزاد اسلامی می‌باشد.
روش­‌شناسی: روش پژوهش از نوع پیمایشی- تحلیلی است. داده­‌ها با استفاده از پرسشنامه از مدیران 120 کتابخانه مرکزی دانشگاه‌ها جمع­‌آوری شده است. برای تجزیه و تحلیل آماری از آزمون تی ساده استفاده شده­ است.
یافته­‌ها: ابعاد منبع دانش و عوامل فنی و تکنولوژیکی دانش در کتابخانه­‌های دانشگاه‌های دولتی و آزاد اسلامی دارای تفاوت معناداری بود بدین معنی که شرایط کتابخانه­‌های دانشگاه‌های دولتی بهتر است. در مقایسه نتایج کانال‌های ارتباطی، عوامل مدیریت و عوامل فردی تفاوت معناداری مشاهده شد، اگرچه موانع مدیریتی در هر دو گروه مشهود بود. در بخش مقایسه فرایندهای مدیریت دانش، در فرایند دسترسی و به­‌اشتراک­‌گذاری دانش، کتابخانه­‌های دانشگاه‌های دولتی عملکرد بهتری نسبت به کتابخانه‌های دانشگاه‌های آزاد اسلامی دارند، اما در فرایندهای خلق، شناسایی، جمع­ آوری، مرور و به‌کارگیری دانش کتابخانه­‌های دانشگاه‌های دولتی با کتابخانه­‌های دانشگاه‌های آزاد اسلامی تفاوت چندانی ندارند.
نتیجه­‌گیری: نظر به­ نقش و جایگاه کتابخانه­‌ها، به­ ویژه کتابخانه­‌های دانشگاهی در فرایند مدیریت دانش، جهت رفع چالش موانع، بهبود و ارتقاء وضعیت جاری آنها، باید مدیریت کتابخانه‌ها کارآمد شود، اهداف مدون و راهبردی تعریف و عملیاتی گردد، به کارکنان به عنوان ارکان اصلی مدیران دانشی توجه شود و از ابزار فناوری اطلاعات، به نحو احسن استفاده شود.
 

---

هدف: هدف اصلی این پژوهش، سنجش عوامل مؤثر بر رفتار استفاده برنامه‌ریزی نشده کاربران از منابع و خدمات کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی دانشگاهی است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر به‌لحاظ هدف از نوع کاربردی است که با روش توصیفی-پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل دانشجویان عضو کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های فردوسی مشهد، شهیدچمران اهواز، تبریز، شیراز و پردیس دانشگاه تهران بودند که پس از تعیین روایی و پایایی پرسشنامه با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم جامعه و در داخل هر طبقه به‌صورت تصادفی، تعداد 700 پرسشنامه توزیع و 654 پرسشنامه مبنای تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش تحلیل مسیر و نرم‌افزار لیزرل استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، عوامل محیطی و عوامل مرتبط با فناوری از طریق عامل موقعیتی زمان بر بروز رفتار برنامه‌ریزی نشده دانشجویان در استفاده از منابع و خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی تاثیرگذار هستند. همچنین منابع اطلاعاتی و خدمات اطلاعاتی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تاثیر معناداری بر بروز این نوع از رفتارها ندارند. 
نتیجه‌گیری: کتابخانه­ها باید به‌منظور استفاده بهینه و مؤثر از منابع و خدمات خود به عوامل مؤثر بر رفتار برنامه‌ریزی نشده مراجعان به خصوص عواملی که تاثیر آنها اثبات شد، از جمله «عوامل محیطی»، «عوامل مرتبط با فناوری» و «زمان دردسترس» توجه ویژه‌ای داشته باشند.  نتیجه توجه به این عوامل، استفاده بیشتر از منابع و خدمات کتابخانه‌ها، جذب مخاطب و افزایش سطح آگاهی و اطلاعات عمومی مراجعان خواهد بود.

---

زمینه و هدف: بررسی دیدگاه مراجعه‌کنندگان کتابخانه ملی در خصوص دریافت خدمات مرجع از طریق شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه است.
روش پژوهش: ابتدا به روش پژوهش اسنادی – کتابخانه‌ای، مؤلفه‌های خدمات مرجع شناسایی، سپس با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته دیدگاه اعضای کتابخانه ملی با رویکرد توصیفی پیمایش شد. بر اساس میانگین تعداد مراجعان روزانه به کتابخانه ملی حجم نمونه‌ای معادل 217 نفر بر اساس جدول مورگان به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و نهایتاً 147 پرسشنامه بازگشت داده ‌شده، با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه‌وتحلیل کمی قرار گرفت. روایی پرسشنامه بر اساس نظر 6 متخصص علم اطلاعات و دانش‌شناسی و ضریب پایایی نیز از طریق آلفای کرون باخ مورد تائید قرار گرفت.
یافته‌ها: 98 درصد اعضای کتابخانه ملی عضو شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه بوده و در کنار کسب اخبار و برقراری ارتباط خانوادگی، 63% برای بازیابی اطلاعات علمی از آن استفاده می‌کنند. میانگین کل مؤلفه‌های خدمات مرجع نشان داد آزمودنی‌ها مایل به استفاده از این بستر برای دریافت خدمات مرجع هستند.
نتیجه‌گیری: شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه برای مراجعان کتابخانه ملی دارای کارکرد علمی است و آن‌ها بهره‌برداری از شبکه‌های اجتماعی را برای اهداف تحقیقاتی،قبلاً آغاز کرده‌اند. از دید کاربران، این شبکه‌ها کانال ارتباطی مناسبی برای ارائه خدمات مرجع به‌ویژه آموزش سواد اطلاعاتی و پاسخگویی به سوالات تجسس ویژه است.