---

زمینه و هدف: این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر مسئلهیابی پژوهش و توسعه مدل مفهومی آن به عنوان اولین گام در زمینه تولید دانش و افزایش کیفیت مسئلهیابی صورت پذیرفت.
روش: در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی جهتدار به توسعه مدل مفهومی برآمده از فراترکیب دادههای منابع پیشین مسئلهیابی پرداخته شد. از این روش جهت تولید دانش جدید حول محور مسئلهیابی استفاده شد. جامعه پژوهش متشکل از 17 منبع پراستناد پژوهشی بود.
یافتهها: در مجموع از میان منابع انتخاب شده، 22 مفهوم و 182 کد پیرامون چهار ویژگی مهم مسئلهیابی شناسایی شد. بنابراین مدل مفهومی مسئلهیابی در ویژگی شخصیتی در پنج بُعد، در ویژگی روانشناختی در چهار بعد، در ویژگی فکری (تفکر خلاقانه) در شش بعد، در ویژگی فکری (تفکر انتقادی) در دو بعد و در ویژگی آموزشی در پنج بعد، توسعه داده شد.
نتیجهگیری: عوامل شناسایی شده مؤثر بر مسئلهیابی در این پژوهش، بسیار فراگیرتر از پژوهشهای پیشین بود. همچنین ارزش افزودهای بر پژوهشهای پیشین مسئلهیابی اضافه شد. همچنین مدل مفهومی توسعهیافتهای پیرامون مسئلهیابی پژوهش برای اولین بار طراحی شد.

---

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت خودمراقبتی برای افراد ، هدف پژوهش ارائه مدل مناسب برای اطلاع‌رسانی خود مراقبتی به بیماران در نظام اطلاع‌رسانی پزشکی کشور می‌باشد.
روش: این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی، ازنظر نحوه جمع‌آوری داده‌ها به شکل کمی و ازنظر روش اجرای پژوهش از نوع پیمایشی مقطعی می باشد. جامعه آماری کمی، شامل کادر پزشکی و درمانی بیمارستان‌های آموزشی درمانی ایران می‌باشد. براساس حجم جامعه آماری 5000 هزار نفری و براساس فرمول کوکران تعداد 356 نفر نمونه اولیه تعیین شد. ابزار گرداوری داده های  تحقیق ،  پرسشنامه استاندارد تحقیق کیفی خواجه علی و همکاران(2020) می باشد که شامل  2 بعد، 14 مؤلفه و 92 سوال بود.
یافته ها: بر اساس تحلیل عاملی انجام شده در نرم افزار AMOS  کلیه پارامترهای مدل تحلیل عاملی اطلاع رسانی و خودمراقبتی در سطح اطمینان 95 درصد معنا دار می باشند و مدل از برازندگی مطلوبی برخوردار است. در بعد خود مراقبتی، مؤلفه‌های خود مراقبتی خدمات درمانی دارای وزن 0/422 و در مؤلفه اصلاح 0/924 و در مراقبت‌های رفتاری 417 / 0 به دست آمده است. ضمناً برای مؤلفه مشارکت در مراقبت 0/92برای پیشگیری 0/897، مؤلفه مراقبت‌های فردی 0/482 برای مؤلفه رضایت 0/448و مراقبت‌های محیطی 0/502 برای سلامت 0/852 به‌دست‌آمده است. در مورد بعد اطلاع‌رسانی برای مؤلفه دانش و معرفت 0/907، برای پردازش 0/852 برای توزیع اخبار 0/887برای آگاهی 0/798به‌دست‌آمده است. ضمناً برای ابعاد اطلاع‌رسانی و خود مراقبتی به ترتیب وزن 0/69 و 0/77به‌دست‌آمده است.
نتیجه گیری: در این مدل، وظیفه اصلی مراقبت از بیماران مزمن بر عهده تیم مراقبت اولیه است و پزشکان مراقبت اولیه ، بخش قابل توجهی از وقت خود را صرف مراقبت از بیماران مزمن می‌کنند. از آنجا که در این مدل، مراقبت از بیماران در واحدهای ارائه خدمت که خود جزئی از نظام سلامت هستند ، رخ می‌دهد و نظام سلامت هم  جزئی از جامعه‌ی بزرگ‌تر در برگیرنده آن است، نوعی مراقبت مشارکتی در جریان است. یکی از مهم‌ترین نتایج پژوهش‌های رفتار اطلاعاتی کمک به متخصصان علم اطلاعات است تا بتوانند از نیازهای اطلاعاتی جامعه هدف خود مطلع شده تا از آن طریق بتوانند برنامه‌ریزی لازم  برای تهیه منابع اطلاعاتی برای خود مراقبتی بیماران نظام اطلاع‌رسانی پزشکی کشور   انجام دهند. با توجه به مدل به دست آمده ، مراقبت مشارکتی می تواند در راستای مراقبت از بیماران و اطلاع رسانی خودمراقبتی به آنان نتیجه مطلوبی در نظام اطلاع رسانی پزشکی کشور به بار آورد . 
 

---

هدف: کلاس­های مجازی، مدارس مجازی، مدارس هوشمند و دانشگاه مجازی، و به­طورکلی آموزش الکترونیکی، از ظرفیت­ها و قابلیت­های قابل اتکا برای توسعه مهارت­های تحصیلی محسوب می­شود. هدف این مطالعه ارزشیابی برنامه آموزش الکترونیکی دانشگاه خوارزمی با استفاده از مدل مفهومی هلام است.
روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ روش توصیفی، پیمایشی است. همچنین برای جمع­آوری داده­ها از روش کمی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه خوارزمی بود. حجم نمونه تعداد 536 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه خوارزمی و روش نمونه­گیری، تصادفی طبقه­بندی­شده بود. برای گردآوری داده­ها از پرسش­نامه محقق­ساخته استانداردشده استفاده شد. در واقع، ساختار اصلی پرسشنامه همان پرسشنامه مبتنی­بر مدل HELAM به­علاوه عامل «رضایت کلی» است که از متون تخصصی و ادبیات پژوهش مربوطه برای اصلاح و ترجمه آن کمک گرفته شد. به­منظور تجزیه­وتحلیل داده­ها از آزمون­های آماری مختلف ازجمله t تک­متغیره و تحلیل واریانس یک­طرفه در نرم­افزار SPSS و از تحلیل عاملی تأییدی در نرم­افزار R استفاده شد.
یافته­ها: نتایج نشان داد که وضعیت برنامه آموزش الکترونیکی دانشگاه خوارزمی با استفاده از مدل مفهومی هلام و هر 7 بعد آن (نگرش دانشجویی، نگرش اساتید، کیفیت سیستم، کیفیت محتوا، کیفیت خدمات، مسائل حمایتی و رضایت کلی)، با بیش از 99% اطمینان مقداری فراتر از میانگین جامعه دارد. علاوه­براین، بعد مسائل حمایتی تفاوت معناداری با دیگر ابعاد دارد، سپس کیفیت محتوا و کیفیت خدمات نزدیک به یکدیگر و دورتر از سایر زیرمقیاس‌ها هستند، و نهایتاً ابعاد کیفیت سیستم، نگرش اساتید، رضایت کلی و نگرش دانشجویی نیز دارای پایین‌ترین میانگین رتبه هستند.
نتیجه ­گیری: مدیران و کارشناسان مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه خوارزمی باید اقداماتی را درجهت بهبود ابعاد کیفیت سیستم، نگرش اساتید، رضایت کلی و نگرش دانشجویی انجام دهند تا عملکرد آن­ها نیز به­موازات مسائل حمایتی ارتقا یابد.