---

زمینه و هدف: مدیریت تجارب و دانش ضمنی افراد یک سازمان، یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های امروزه شرکت‌های پیشرو محسوب می‌گردد. تحقیق حاضر در یک شرکت تولیدکننده ماشین‌آلات خمکاری لوله و میله انجام شده است. با توجه به اهمیت هر چه بیشتر کیفیت خدمات پس از فروش نزد مشتریان و همچنین بهبود عملکرد تکنیسین‌ها در این خصوص، هدف از این پژوهش شناسایی، بازیابی، مدیریت و ساختاردهی به اطلاعات، تجارب،  و دانش ضمنی متخصصین واحد تعمیرات، نگهداری و خدمات پس از فروش این شرکت صنعتی به منظور ارائه راه‌حل‌های‌ بهینه مشکلات فنی ماشین‌آلات فروخته شده به مشتریان است.

روش پژوهش: روش مطالعه این پژوهش به صورت اقدام پژوهی و میدانی و با استفاده از مصاحبه‌های متعدد انجام شده است. ابتدا عوامل و نشانه‌های بروز این مشکلات شناسایی و طبقه‌بندی شده است، و سپس راه‌حل‌های ارائه شده برای مشکلات تعیین و استانداردسازی شده‌اند.

یافته های پژوهش: یافته‌های این تحقیق، شامل طبقه‌بندی مشکلات اصلی و مشکلات فرعی، طبقه‌بندی نقوص فنی و قطعات مرتبط، برقرای ارتباط بین قطعات ماشین و مشکلات، شناسایی و تعیین نشانه‌های خرابی، ارائه راه‌حل‌های پیشنهادی برای رفع نقوص فنی ماشین مورد مطالعه و طراحی فرم‌های نقص فنی می‌باشد. برای شرکت مذکور، این امکان فراهم شده است که ضمن ارائه بهترین راهکار‌ها برای حل مشکلات فنی ماشین‌آلات مشتریان، که مبتنی بر تجارب و تخصص افراد است، آن راه‌‌حل‌ها به صورت استاندارد و روشنی ساختاردهی شوند.

نتیجه‌گیری: پردازش مناسب اطلاعات و به اشتراک گذاری آنها با تاکید بر تعامل بهینه میان انسان-رایانه و ارائه راه‌حل‌های استاندارد شده در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مشتری باعث افزایش رضایت مشتریان گردید. علاوه بر آن، به دلیل استانداردسازی روش حل مسائل امکان استفاده مجدد از آنها توسط سایر افراد به ویژه افراد کم تجربه تر نیز فراهم شده است

---

زمینه و هدف: مدیریت دانش فرآیندی است که سازمان­ها را در شناسایی، انتخاب، سازماندهی، انتشار و انتقال اطلاعات و مهارت­های ساختارنیافته یاری می­‌رساند. امروزه این تجربه در برخی از سازمان­ها دربارۀ مدیریت دانش به شکست انجامیده است. کتابخانه­‌های دانشگاهی نیز به ­مثابه سازمان تابع شرایط مشابه می­‌باشند. از این­‌رو هدف پژوهش حاضر، شناسایی و مقایسه موانع جریان دانش در کتابخانه­‌های دانشگاه­‌های دولتی و آزاد اسلامی می‌باشد.
روش­‌شناسی: روش پژوهش از نوع پیمایشی- تحلیلی است. داده­‌ها با استفاده از پرسشنامه از مدیران 120 کتابخانه مرکزی دانشگاه‌ها جمع­‌آوری شده است. برای تجزیه و تحلیل آماری از آزمون تی ساده استفاده شده­ است.
یافته­‌ها: ابعاد منبع دانش و عوامل فنی و تکنولوژیکی دانش در کتابخانه­‌های دانشگاه‌های دولتی و آزاد اسلامی دارای تفاوت معناداری بود بدین معنی که شرایط کتابخانه­‌های دانشگاه‌های دولتی بهتر است. در مقایسه نتایج کانال‌های ارتباطی، عوامل مدیریت و عوامل فردی تفاوت معناداری مشاهده شد، اگرچه موانع مدیریتی در هر دو گروه مشهود بود. در بخش مقایسه فرایندهای مدیریت دانش، در فرایند دسترسی و به­‌اشتراک­‌گذاری دانش، کتابخانه­‌های دانشگاه‌های دولتی عملکرد بهتری نسبت به کتابخانه‌های دانشگاه‌های آزاد اسلامی دارند، اما در فرایندهای خلق، شناسایی، جمع­ آوری، مرور و به‌کارگیری دانش کتابخانه­‌های دانشگاه‌های دولتی با کتابخانه­‌های دانشگاه‌های آزاد اسلامی تفاوت چندانی ندارند.
نتیجه­‌گیری: نظر به­ نقش و جایگاه کتابخانه­‌ها، به­ ویژه کتابخانه­‌های دانشگاهی در فرایند مدیریت دانش، جهت رفع چالش موانع، بهبود و ارتقاء وضعیت جاری آنها، باید مدیریت کتابخانه‌ها کارآمد شود، اهداف مدون و راهبردی تعریف و عملیاتی گردد، به کارکنان به عنوان ارکان اصلی مدیران دانشی توجه شود و از ابزار فناوری اطلاعات، به نحو احسن استفاده شود.
 

---

زمینه و هدف: امروزه دانش برای بقا و موفقیت هر سازمانی ضروری است. با توجه به اینکه این افراد هستند که دانشی را ایجاد، تسهیم و استفاده می‌کنند، یک سازمان نمی‌تواند به طور موثر از دانش بهره‌برداری کند مگر آنکه کارکنان سازمان تمایل داشته باشند دانش خود را به اشتراک گذارده و دانش دیگران را جذب کنند. از سوی دیگر، بازی‌کاری ناظر به ترکیب کردن مکانیزم‌های متداول در بازی‌ها، با فضای کار، به منظور جذاب‌تر کردن کارهای معمول و جهت دادن به رفتارهای انسانی در راستای اهداف سیستم می‌باشد. بازی کاری استفاده از اجزای بازی در مسائلی به جز بازی است و بر استفاده از مقوله سرگرمی و لذت‌بخش بودن در کارها تأکید می‌کند. در این پژوهش سعی شده با استفاده از نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، ضمن مطالعه و شناخت بازی‌کاری، بررسی ابعاد آن، مکانیزم‌ها، دینامیک‌ها و...، رهیافتی جهت شناخت نقش بازی‌کاری و به‌کارگیری آن در راستای تسهیم و انتشار دانش ارائه گردد.
روش پژوهش: نظریه‌سازی داده‌بنیاد یک روش شناسایی استقرایی کشف نظریه است که این امکان را برای پژوهشگر فراهم می‌آورد تا گزارشی نظری از ویژگی‌های عمومی موضوع، پرورش‌ دهد، درحالی‌که به طور همزمان پایه این گزارش را در مشاهدات تجربی داده‌ها محکم می‌سازد. با روش نمونه‌گیری هدفمند، داده‌های پژوهش با استفاده از ابزار مصاحبه گردآوری و از طریق اصول تحلیل داده‌ها و مبانی کدگذاری، تحلیل شده‌اند.
یافته‌ها: در این پژوهش پس از تدوین مراحل نظریه‌پردازی داده‌بنیاد و انواع کدگذاری داده‌ها، در پایان، نظریه‌ای به همراه مدل‌سازی بصری ارائه و ارزیابی شده است.
نتیجه‌گیری: ابعاد چارچوب ارائه شده شامل «بستر سازمانی»، «ابعاد مرتبط با بازی» و «سایر شاخص‌های اثرگذار بر بازی‌کاریِ تسهیم دانش» می‌باشد. هر یک از ابعاد مذکور، مشتمل بر مؤلفه‌هایی خُردتر بوده که در تشریح مدل بیان شده است؛ مثلاً «بستر سازمانی» شامل درآمدها، هزینه‌ها، پلتفرم و... و «ابعاد بازی‌گونه» شامل مکانیزم‌ها، دینامیک‌ها و زیبایی‌شناختی بازی است.

---

زمینه و هدف: حوزه طب بومی یکی از حوزه­های دانش بومی است. تمایل مردم بومی به بهره‌گیری از دانش طب بومی در تشخیص و درمان بیماری‌ها، مدیریت دانش طب بومی در این منطقه و توجه به این موضوع را دو چندان کرده است. در این راستا پژوهش حاضر در صدد است تا با شناسایی مولفه‌های دانش بومی در منطقه مکران با تأکید بر طب بومی، الگوی مناسبی را برای مدیریت آن ارائه دهد.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با روش کیفی انجام شد. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و صاحبنظران آشنا با دانش بومی منطقه مکران بودند که اعضای نمونه پژوهش با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیم‌ساختار یافته استفاده شد که فرآیند انجام مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری بعد از مصاحبه با تعداد 12 نفر از اعضای نمونه ادامه پیدا کرد. برای تحلیل، تفسیر و کدگذاری داده‌ها از روش تحلیل مضمون استفاده شد.
یافته‌ها: برپایه تحلیل داده‌های کیفی تعداد 175 کد اولیه به دست آمد. 55 کد بیانگر حوزه‌های مختلف دانش بومی بودند که در قالب 5 مقوله فرعی صنایع دستی، ماهیگیری، دامداری، کشاورزی و طب بومی و 2 مقوله اصلی دانش غیرپزشکی و دانش پزشکی دسته‌بندی شدند. 78 کد معرف حوزه‌های مختلف دانش طب بومی بودند که در قالب 6 مقوله فرعی نبض‌ شناسی، رنگ چهره، رنگ ادرار و مدفوع، دارو درمانی، دعا درمانی، جراحی و معالجه سنتی و سپس 2 مقوله اصلی تشخیص سنتی و درمان سنتی قرار گرفتند. در نهایت 42 کد اولیه مرتبط با مولفه‌های مدل مدیریت دانش طب بومی نیز در قالب 14 مقوله فرعی و 5 مقوله اصلی تولید دانش،کسب دانش، توسعه و تسهیم دانش، انتقال دانش، و ثبت و ضبط دانش قرار گرفتند که ابعاد الگوی مدیریت دانش طب بومی منطقه مکران را نشان می‌دهند.
نتیجه‌گیری:  باتوجه به ظرفیت بسیار بالای منطقه مکران در حوزه دانش طب بومی پژوهش حاضر با شناسایی مولفه‌های مختلف این دانش و ارائه الگویی برای مدیریت آن، زمینه مدیریت کارآمدتر این دانش را فراهم نموده است. افزون بر آن این پژوهش می‌تواند مبنایی برای انجام پژوهش‌های بیشتر در این حوزه باشد.

---

هدف: سازمان‏های دانش‏محور امروزی از نرم‏افزارهای مدیریت دانش برای تسریع و تسهیل فرایندهای مدیریت دانش خود استفاده می‏کنند. امّا تسهیل و تسریع این فرایندها جز با ممیزی دانش که اولین گام مدیریت دانش است میسر نخواهد شد. لذا هدف از این پژوهش، شناسایی مؤلفه‌های ممیزی دانش در نرم­افزارهای مدیریت دانش است.
روش­ شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی و با روش اسنادی و پیمایشی-توصیفی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 14 نرم­افزار مدیریت دانش است. روش گردآوری داده­ها، مشاهده مستقیم و ابزار گردآوری داده­ها، سیاهه وارسی محقق‏ساخته است. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از آزمون­های آماری تحلیل واریانس و میانگین و نرم­افزار اس. پی. اس. اس. انجام شده است.
یافته­ ها: یافته­ها نشان داد که مدل­های ممیزی دانش بر چهار رویکرد: 1- استراتژی­ها 2- فرآیندهای مدیریت دانش 3- فرآیندها و استراتژی­های سازمانی و 4- منابع دانش تأکید دارند و مؤلفه‏هایی مانند چشم­انداز دانشی، محیط دانشی، سلامت دانش، شکاف دانش و ممیزی مجدد دانش در مدل­های کمی مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین یافته­ها نشان داد که نرم‏افزارهای مدیریت دانش آنداکس، آبانگان، نرم­افزار نت، پیرانکار، لاراول، پرنیان، برناپدیا، سپهر ماهان، هم­افزا، ام. تی. ای. شیر، نادین و سیستم مدیریت دانش نسبت به دیگر نرم­افزارهای مدیریت دانش از قابلیت­های مدیریت دانش خوبی برخوردارند. ولی مؤلفه‏های تبدیل دانش، تغذیه دانشی، امتیازدهی، انجمن­های خبرگی و نقشه دانش در این نرم­افزارها نسبت به مؤلفه ‏های دیگر کمتر مورد استفاده قرار گرفته­اند. علاوه بر این بیشترین میزان استفاده از مؤلفه‏های ممیزی دانش متعلق به نرم­افزار سیستم مدیریت دانش و کمترین آن متعلق به نرم­افزار نت است و همچنین بیشتر نرم‏افزارهای مدیریت دانش از لحاظ بکارگیری مؤلفه‏های ممیزی دانش بر فرآیندهای مدیریت دانش و منابع دانش تأکید دارند و بحث استراتژی و فرهنگ در آن­ها کم­رنگ است.
نتیجه­ گیری: نتایج نشان داد که استفاده از مؤلفه‏های ممیزی دانش در نرم­افزارهای مدیریت دانش می‏توانند زمینه شناسایی بهتر نیازها، جریان‏ها، موجودی­ها و نقشه­های دانشی، خلق، سازماندهی، تسهیم و استفاده از دانش را در سازمان­ها فراهم کنند.

---

زمینه و ﻫﺪف: با توجه به اهمیت فعالیت‏های دانشی، هدف این مطالعه تعیین وضعیت فعالیت­های دانشی درابعاد فردی وسازمانی میان کتابداران کتابخانه­های دانشگاهی وعمومی استان کرمانشاه است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به‏ روش پیمایشی است. برای گردآوری داده­ها، از پرسشنامه هوانگ استفاده شده است، که پس از اعتباریابی میان نمونه پژوهشی توزیع گردید. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 170 نفر تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده‏ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم­افزار اس­پی­اس­اس انجام شده است.
یافته‏ها: بیشترین میانگین فعالیت­های دانشی در ابعاد فردی مربوط‏ به مؤلفه­­­ی جذب دانش و کمترین مربوط‏ به انتشار دانش و در ابعاد سازمانی بیشترین میانگین مربوط به مؤلفه­­­ی یکپارچه‏سازی دانش و کمترین مربوط به مؤلفه­­­ی توسعه دانش بود. درخصوص مقایسه وضعیت فعالیت­های دانشی درابعاد فردی و سازمانی بین کتابداران کتابخانه­های عمومی و دانشگاهی (به­جز موانع دانش) تفاوت معنی‏داری مشاهده نشد. میانگین نمره دیدگاه کتابداران مورد مطالعه درخصوص وضعیت فعالیت­های دانشی درابعاد سازمانی نسبت به فعالیت­های دانشی درابعاد فردی به‏طورمعنی­داری بیشتر است. وضعیت فعالیت­های دانشی درابعاد فردی و سازمانی درکتابخانه­های عمومی و دانشگاهی درحد مطلوبی قرار دارد.
نتیجه‏گیری: با توجه ‏به پائین بودن میانگین رتبه مؤلفه­­­­های انتشار و توسعه دانش، ضروری است تا مسئولان کتابخانه­ها، با برگزاری همایش­ها و سمینارهای مرتبط با حوزه شغلی و استفاده از مشوق­های ترغیبی، زمینه حضور کتابداران در فعالیت­های اجتماعی و نشر افکار و ایده‏های آن­ها را مهیا و برنامه­های آموزشی منظمی را جهت کسب دانش تجربی نیروهای تازه استخدام شده اجرا و حدود وظایف شغلی آن‏ها را تعریف و با استفاده از نیروهای مجرب به تشریح منابع آموزشی و پایگاه­های اطلاعاتی مربوط به کتابخانه اهتمام ورزند.

---

هدف: هدف پژوهش، تحلیل محتوایی و ساختاری مقالات منتشر شده حوزه مدیریت دانش نمایه شده در پایگاه استنادی جهان اسلام بود.
روش­‌شناسی: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی بود. جامعه آماری کلیه مقالات حوزه مدیریت دانش نمایه شده در پایگاه استنادی جهان اسلام بود. ابزار اندازه­‌گیری، چک لیست است که بر اساس اهداف پژوهش تنظیم گردید.
یافته­‌ها: بر اساس نتایج بیشترین فراوانی مربوط به روش تحقیق همبستگی و کمترین آن مربوط به روش تحقیق تجربی و ترکیبی بود، همچنین بیشترین فراوانی روش تجزیه و تحلیل داده­‌ها مربوط به روش توصیفی- استنباطی است. بیشترین فراوانی مربوط به مقالات پژوهشی و نوع مجلات مربوط به مجلات علمی پژوهشی بودند. بیشترین ابزار پژوهشی مورد استفاده نیز پرسشنامه بود. همکاری نویسندگان در داخل کشور بالاست و برعکس همکـاری نویسندگان در سطـح بین‌­المللی بسیار ناچیز است. بین تعداد، رشته و نوع همکاری نویسندگان و روش­‌های تحقیق بکار رفته رابطه معناداری وجود داشت.
نتیجه­‌گیری: ایجاد زمینه­‌های همکاری‌­های بین نویسندگان مخصوصا همکاری­‌های بین‌­المللی از ضروریات فرآیندهای تولیدات علمی است. بازنگری در پژوهش‌­های حوزه مدیریت دانش با توجه به تکراری بودن روش­‌های تحقیق و روش‌­های تجزیه و تحلیل داده­‌ها را نیز باعث می­‌شود، در اغلب مقالات پژوهشی لازم و ضروری است.

---

هدف: بررسی وضعیت مهارت های مدیریت دانش شخصی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز و بررسی تأثیر عوامل فناورانه بر بهبود مهارتهای مدیریت دانش شخصی از دیدگاه دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز.

---