فرحناز نادربیگی، علیرضا اسفندیاری مقدم، عاطفه زارعی، بهروز بیات،
دوره 6، شماره 4 - ( 12-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: اطلاعات معمولاً به‌عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به هدف در نظر گرفته می‌شود؛ اما برخی از افراد حتی اگر اطلاعات مفید و رایگان باشد از آن اجتناب می‌کنند. هدف این مقاله تبیین اجتناب اطلاعات، شناخت پیامدها و عوامل مؤثر بر آن است.
روش‌شناسی: این پژوهش با مرور نظام‌مند متون مرتبط با اجتناب از اطلاعات انجام شد. بدین منظور، متون مرتبط با اجتناب از اطلاعات در پایگاه‌های استنادی ووس و اسکوپوس و نیز پایگاه‌های فارسی نورمگز، سید، علم نت، پرتال جامع علوم انسانی شناسایی شدند. برای تحلیل متون از نرم‌افزار مکسکیودیا استفاده شد.
یافته‌ها: اجتناب از اطلاعات مجموعهای از رفتارها و اقدامات گزینشی به منظور متوقف کردن، محدود کردن، تأخیر جستجو، مواجهه، پردازش و استفاده از اطلاعات است. اجتناب از اطلاعات چندبعدی است و عوامل مختلفی بر آن مؤثرند. بخشی از عوامل فردی و برخی دیگر برون فردی است. انواع اجتناب از اطلاعات عبارت‌اند از فعال و غیرفعال، جامع و گزینشی، عمدی و تدافعی.
نتیجه‌گیری: برخی افراد با پیش‌بینی تأثیر اطلاعات در زندگی حال یا آینده خود از آن اجتناب می‌کنند. هنوز اجتناب از اطلاعات به‌خوبی درک نشده است؛ زیرا اغلب پژوهش‌ها از زاویه دید خاص و محدود به یک‌رشته تخصصی به آن نگریسته‌اند. با توجه به پیامدهای زیان‌بار اجتناب از اطلاعات، در خط‌مشی پژوهشی باید توجه ویژه‌ای به آن داشت و با مدد از پژوهشگران سایر حوزهها و انجام پژوهشهای بین‌رشته‌ای برای این معضل چارهای جست.
