---

زمینه و هدف: پژوهش حاضر به بررسی رفتارهای اطلاعاتی کودکان و نوجوانان در تعامل با کتاب چاپی و دیجیتالی پرداخته است. در این پژوهش برای مطالعه از کتاب‌های دیجیتالی کتابخانه مجازی کودکان و نوجوانان ایران استفاده‌شده است. هدف پژوهش بررسی تأثیر جنسیت، سن شرکت­کنندگان، و مصور بودن کتاب با ترجیح شکل کتاب است.
روش: در این پژوهش از روش ترکیبی استفاده‌شده است، با روش کیفی رفتارهای اطلاعاتی را بررسی کرده و از آمار کمی نیز برای پاسخ به برخی از پرسش­ها کمک گرفته‌شده است. برای انتخاب نمونه­ها از نمونه­گیری در دسترس استفاده‌شده است، که درنهایت 32 نمونه به‌طور مساوی از بین دو جنس دختر و پسر انتخاب شدند. داده­ها با مشاهده، مصاحبه نیمه ساختاریافته و ضبط مطالب گفتاری جمع­­آوری شد.
یافته‌ها: یافته­ها نشان می­دهد 70% شرکت­کنندگان شکل چاپی را به دیجیتالی ترجیح می­دهند. جنسیت کودکان و مصور بودن کتاب تأثیری در انتخاب شکل کتاب ندارد، هر چه سن کودکان بالاتر می­رود اشتیاق به استفاده از شکل چاپی بیشتر می­شود، درحالی‌که کودکان کم سن­تر با کتاب دیجیتالی به‌عنوان یک منبع سرگرمی نزدیک می­شدند.  
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد ورق زدن در کتاب چاپی به نسبت کتاب‌های دیجیتال برای کودکان راحت‌تر و خوشایندتر است. در کتاب چاپی عوامل ایجاد حواس­پرتی حداقل است و برای مطالعه طولانی مناسب­تر است.

---

زمینه و هدف: هدف از انجام این پژوهش شناخت وضعیت موجود طبقه‌بندی کتب غیردرسی کودکان و نوجوانان در ایران و کسب نظر صاحب‌نظران در خصوص چگونگی بازنگری در طبقه‌بندی این کتب می‌باشد.

روش: در این بررسی از روش کیفی استفاده شده است. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته می‌باشد که بر مبنای اهداف تحقیق تدوین‌شده است. روش جمع‌آوری اطلاعات مصاحبه باز بر مبنای محورهای تعیین در پرسشنامه می‌باشد. جامعه آماری شامل ... نفر از نویسندگان، منتقدین، مترجمین کتب کودکان و نوجوانان می‌باشد که با استفاده از روش Snowball یا گلوله برفی انتخاب‌شده‌اند. نحوه تحلیل داده‌ها بر مبنای روش SWOT می‌باشد.

یافته‌ها: یافته بیانگر این است که صاحب‌نظران در حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان در چهار محور نقاط مثبت، نقاط منفی، فرصت‌ها و تهدید به نکاتی اشاره داشته‌اند. آنان بر این نظرند که امروزه استفاده از طبقه‌بندی سنی نمی‌تواند پاسخگوی نیاز این قشر سنی باشد. همچنین استفاده از رویکردهای روان‌شناختی و تربیتی بدون در نظر گرفتن ابعاد اجتماعی رشد کودکان و نوجوانان نمی‌تواند مبنای مناسبی برای تعیین طبقه‌بندی کتب باشد.

نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده بیانگر این است که گرچه رویکرد حاکم بر نظرات مطرح‌شده، موافق با محدودیت سنی برای کودکان و نوجوانان برای استفاده از کتاب نیست، لکن برای استفاده از کتب ملاحظاتی را در نظر دارد و موافق با استفاده کودکان و نوجوانان از کتاب تحت شرایطی خاص می‌باشد. در این خصوص می‌توان از تعیین کف سنی، توجه به ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی، توجه به دانش به‌روز کودکان و نوجوانان، لحاظ نمودن نظرات این دو قشر در طبقه‌بندی کتب نام برد.

---

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر مشخص ساختن ویژگی های کلی و توصیف چگونگی رشد تفکر انتقادی کودکان درباره خشونت رسانه ای و کلیشه های جنسیتی- اجتماعی موجود در چند نمونه از انیمیشن ها و بازی های رایانه ای محبوب دانش آموزان پسر گروه سنی 6 تا 12 سال مقاطع پیش از دبستان و دبستان شهرستان دزفول از طریق برنامه فلسفه برای کودکان است.

روش پژوهش: این پژوهش در مجموعه تحقیقات کیفی قرار گرفته و از روش نظریه زمینه ای به عنوان روش پژوهش استفاده شده است. به منظور جمع آوری داده ها از ابزاری همچون مشاهده، مصاحبه و تهیه چک لیست استفاده شد. این کار با نظر به مفهوم، چیستی، ویژگی ها و عناصر دو بعد تفکر انتقادی (تفکر منطقی و خلاق) و نیز شش دیدگاه معرفت شناسی (خود مرکز گرا، پس از مرکزگرایی ، پیش از نسبی گرایی، نسبی گرایی، پس از نسبی گرایی و پیش از بین الاذهانی و بین الاذهانی) از طریق برنامه آموزش فلسفه برای کودکان انجام شده است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، 48 دانش آموز پسر به عنوان نمونه انتخاب شدند. آزمودنی ها طی 20 جلسه هفتگی، به مدت یک ساعت در قالب اجتماع پژوهشی (یا کاوشگری جمعی که مشارکت اجتماعی تمامی افراد، بحث، ابراز عقیده و نقد آراء و عقاید درباره محتواهای برانگیزاننده ارائه شده آزاد است و معلم بر خلاف کلاس های سنتی نقش تسهیلگر را دارد)، به بحث درباره محتوای رسانه های محبوبشان همچون گیم ها در جهت آگاهی از پدیده خشونت رسانه‌ای و کلیشه های جنسیتی- اجتماعی پرداختند.

یافته ­ها: نتایج تحلیل یافته ها حاکی از برگشت پذیر بودن و تکاملی یا رشد یابنده بودن فرایند تفکر انتقادی کودکان به عنوان ویژگی‌های اصلی می باشد. به این معنا که فرایند تحول تفکر انتقادی کودکان خطی نبوده و به طور مداوم در تمام پایه های ابتدایی بازبینی شده و مورد تجدید نظر و استفاده ی مجدد قرار گرفته و شیوه ی بازنمایی ها و معانی ساخته شده مشترک دانش آموزان در هنگام تعامل با یکدیگر در محیطی اجتماع پژوه پیچیده تر می شود.

نتیجه ­گیری: با استفاده از تحلیل یافته های پژوهش می توان گفت که رشد تفکر انتقادی کودکان در دو حوزه مورد نظر از سواد رسانه‌ای از طریق فرایند هایی چون محو، تخصیص و انتقال یا گذر در سنین مختلف در چارجوبی ویژه اتفاق می افتد.

---

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر تبیین فرایند جستجوی اطلاعات کودکان دوره پیش‌دبستانی مرکز ماه گل و ترنم شهر تهران و مقایسه آن با مدل بت است.
روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی با رویکرد کیفی و به روش تئوری زمینه‌ای وضعیت رفتار جستجوی اطلاعات کودکان دوره پیش‌دبستانی شهر تهران را موردبررسی قرار داده و با مدل بت مقایسه نموده است. روش نمونه‌گیری هدفمند با توجه به شرایط پژوهش است و با در نظر گرفتن هدف مطالعه در بستر عمومی جامعه دو مرکز از دو منطقه  شهرداری انتخاب شد. با توجه به شرایط انتخاب نمونه دو مرکز پیش‌دبستانی منطبق با شرایط پژوهش که هر یک 10کودک در کلاس پیش‌دبستان داشتند؛ انتخاب و بنابراین 20 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پژوهش با در نظر گرفتن سه گروه از افراد (کودک، مربی و والدین) انجام شد.
یافته­ها: یافته‌ها نشانگر آن است که رفتار جستجوی اطلاعات کودکان مرکز پیش‌دبستانی ماه گل و ترنم در مرحله برخورد با تکلیف پژوهشی دربرگیرنده آموزش، آماده‌سازی (ساخت) و رفتارهای پیش نگر، کنجکاو و عدم درک است که در مقایسه با مدل بت به‌جای خواندن دارای مرحله آموزش مفاهیم است. عملکرد آنان در مرحله جستجو دربرگیرنده برنامه‌ریزی، جستجو و جمع‌آوری و ساماندهی است و تعریف بسیار کم دیده شد و در مقایسه با مدل بت این مرحله برای آنان فاقد ارزیابی بود. رفتارهای مشابهی با رفتارهای مرحله دوم مدل بت دیده شد. رفتار شادی کمتر از سایر رفتارها دیده شد و بالاخره در مرحله ارائه دارای ارجاع دهی و ارائه و در درجات بسیار کمتر دارای تفسیر و تلفیق است و رفتارهای مشابهی نیز با رفتارهای مرحله سوم مدل بت داشتند.
نتیجه­گیری: می‌توان نتیجه گرفت آموزش فرایند جستجوی اطلاعات  به کودکان دوره پیش‌دبستانی با مدل بت و آشنایی آنان با منابع اطلاعاتی می‌تواند در پرورش دانش‌آموزانی پژوهشگر کمک شایانی کند.