26 نتیجه برای لغزش
بختیار فیضی زاده، میثم سطانی،
جلد 14، شماره 2 - ( 6-1399 )
چکیده
هدف اصلی این تحقیق، تولید نقشههای حساسیت زمینلغزش برای محدودۀ قطعۀ 5 راهآهن اردبیل ـ میانه و تأثیر آن بر شریانهای حیاتی و ثانیاً تجزیه و تحلیل مهمترین عوامل تأثیرگذار در افزایش خطر زمینلغزش است. در این پژوهش از سه روش منطق فازی، مثلث سلسله مراتبی فولر و تحلیل سلسله مراتبی فازی (F-AHP) استفاده شده است. روشهای مذکور از روشهای تحلیل تصمیمگیری چندمعیاره به‌منظور ارزیابی علمی نواحی مستعد زمینلغزش در محدودۀ قطعۀ 5 راهآهن اردبیل ـ میانه است. برای انجام تحقیق معیارهای اصلی در قالب لایه‌های اطلاعاتی شناسایی شده و برای تلفیق استفاده شدند. سپس برای تعیین میزان استعداد محدودۀ بررسی شده نسبت به رخداد زمینلغزش براساس روش منطق فازی، مثلث سلسله مراتبی فولر و سلسله مراتبی فازی (F-AHP) اقدام به پهنهبندی شده است. نهایتاً، عملکرد روشهای مختلف در تولید نقشههای حساسیت زمینلغزش با استفاده از شاخصهای صحت‌سنجی "جمع مطلوبیت "، "درصد منطقه بحرانی" و منحنی مشخصه عملکرد سیستم با یک‌دیگر مقایسه شد تا روش مطلوب و کاربردی برای محدودۀ قطعۀ 5 راهآهن اردبیل ـ میانه به‌منظور مدیریت خطر زمین لغزش تعیین شود. در نهایت با تلفیق داده‌ای متناسب با وزن‌های استخراج شده، نسبت به تهیه نقشه پهنهبندی زمینلغزش اقدام شد. نتایج تحقیق حاضر در شناسایی نسبت محاطرات محیطی و آسیب‌پذیری این محور تبادلاتی نقش مهمی داشته و می‌تواند راهگشای برنامه ریزان و تصمیم‌گیران برای کاهش نسبت خسارات و مدیریت بحران استفاده شود.
دکتر حجت اله صفری، دکتر حامد رضایی، خانم افسانه قجقی،
جلد 14، شماره 3 - ( 9-1399 )
چکیده
زمین لغزشها به‌عنوان مخاطرات طبیعی، موجب خسارات فراوانی میشوند، در بسیاری از موارد میتوان با شناخت زمینشناسی مناطق مختلف، وقوع زمینلغزشها را پیشگویی و با راهکارهای مناسب از وقوع آن جلوگیری کرد. یکی از مناطق مستعد و پرخطر از نظر زمینلغزش در البرز شرقی، منطقه نرگسچال است. در این پژوهش، به‌کمک روشهای سنجش از دور، GIS و هم‌چنین مشاهدات و اندازهگیریهای صحرایی اقدام به بررسی عوامل مؤثر بر زمینلغزشها در منطقه نرگسچال شد. در این راستا هفت لایه اطلاعاتی برداری از عوامل مؤثر بر زمینلغزش تهیه شده و به مقادیر موجود در هر لایه اطلاعاتی وزن داده شده و کلاسبندی انجام شد. در نهایت با محیط نرمافزاری GIS نقشۀ پهنهبندی خطر زمینلغزش تهیه شد. نتایج حاصل از تهیه نقشۀ پهنهبندی خطر زمینلغزش نشان میدهد که الگوی فضایی بیشترین خطرات زمینلغزش به‌صورت نواری پهن با امتداد شمالشرق- جنوبغربی قابل مشاهده است. نتایج حاصل از بررسی اثر شکستگیها (به‌عنوان عوامل ساختاری) بر پهنهبندی خطر زمینلغزش نشان میدهد که عوامل ساختاری نظیر گسلهای اصلی (و سایر شکستگیهای مرتبط با آنها) به‌طور غیرمستقیم، با ایجاد شیبهای تند، ایجاد مناطق خردشده و نامقاوم، ایجاد مناطق چشمهسار و ایجاد زلزلهها، تعیینکننده الگوی پراکنش بیشترین خطر زمینلغزش بوده است و تأثیر زیادی بر رخداد این بلای طبیعی داشتهاند.
مهناز فیروزی، محمدحسین قبادی، علی نورزاد، علی اصغر سپاهی گرو،
جلد 15، شماره 1 - ( 3-1400 )
چکیده
آزادراه قزوین- رشت از مهمترین محورهای ارتباطی کشور در شمال ایران است. مسیر آزادراه از سازندهای مختلف با ویژگیهای زمینشناسی متفاوت عبور میکند. شیب زیاد دامنهها و وجود چندین دسته درزه و گسل باعث شده تا در امتداد مسیر مذکور لغزشهای متعددی به وقوع پیوسته و یا در حال وقوع باشند. در این پژوهش، تحقیق جامع درباره پراکندگی زمینلغزشها و انواع آنها در مسیر آزادراه انجام شده است. بدینصورت که ضمن شناسایی زمینلغزشهای رخ داده در منطقه، موقعیت آنها در نقشۀ زمینشناسی ثبت و ارتباط آنها با سازندهای زمینشناسی و ساختارهای تکتونیکی بررسی شده است. مناطق و واحدهای سنگی مستعد به‌وقوع زمینلغزش با در نظر گرفتن تراکم سطحی زمینلغزشها و درصد فراوانی آنها در هر واحد زمینشناسی با بهرهگیری از نرم‌افزار ARC GIS 10.2 بهترتیب اهمیت مشخص شدند. نتایج تحقیق نشان میدهد علیرغم ناهمگنی قابل توجه لیتولوژی، ویژگیهای زمینشناسی مهندسی و ساختارهای تکتونیکی، شباهتی بین انواع لغزشها و پراکندگی آنهاوجود دارد.در طول این مسیرچهار نوع لغزش شناسایی شده‌اند، که عبارتند از 1. گسیختگیهای صفحهای، گوهای، واژگونی و سقوط، در سنگهای مقاوم و نسبتاً مقاوم آندزیت، تراکی آندزیت و بازالتهای متعلق به سازند کرج، آهکهای اوربیتولیندار کرتاسه و کنگلومرای فجن. در سنگهای ذکر شده چندین دسته درزه موجود بوده است که سطوح درزهها دارای هوازدگی متوسط تا شدید است. بازشدگی آنها بین 1-5/0 میلیمتر است. مقاومت برشی درزهها نیز متوسط است که با توجه به جهت غالب درزهها نسبت به رویه شیروانی نوع گسیختگیها تغییر کرده است. 2. ریزش و پوشش سنگریزهای در کلاهک سیلیسی و زمینلغزش چرخشی در زون آرژیلیتی- سریسیتی واحد سنگ شناسی A، 3. ریزش سنگ در سنگهای متشکل از توف کربناتی و آندزیتی در واحد سنگ شناسی EV2 متعلق به سازند کرج. بالا بودن سطح آب زیرزمینی در کیلومتر 750+80 مسیر آزادراه باعث کاهش مقاومت اشباع بهدلیل محتوی بالای اکسید آهن از قبیل گوتیت در سیمان توفهای آندزیتی شده است و 4. جریان واریزهای و زمینلغزش چرخشی در خاک‌های برجای سازند شمشک بهدلیل بافت لپیدوبلاستیک اسلیتها و استعداد فرسایش‌پذیری بالای آنها با توجه به آب و هوای مسیر در حد فاصل منجیل- رودبار.
نفیسه شکری، دکتر علی اکبر مومنی،
جلد 18، شماره 4 - ( 10-1403 )
چکیده
هدف از این مطالعه تهیه نقشه پتانسیل خطر زمین لغزش در طول جاده توسکستان با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) می‌باشد. پارامترهای مؤثر بر زمین لغزش در این مطالعه لیتولوژی، شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی، فاصله از جاده، فاصله از آبراهه و فاصله از گسل می‌باشد. در ابتدا، نقشه هر کدام از این پارامترها تهیه شده و بر مبنای میزان تغییرات آن به سه یا چهار زیر گروه تقسیم شده‌اند. سپس با استفاده از تحلیل سلسه مراتبی به هرکدام از این زیرگروه‌ها بر مبنای میزان برتری نسبت به هم وزنی اختصاص داده شد تا نقشههای کیفی به نقشههای کمی تبدیل شود. نتیجه این وزن‌دهی نشان داد که لیتولوژی و شیب بهترتیب بیشترین تأثیر و فاصله از گسل کمترین تاثیر را در پهنهبندی خطر زمینلغزش داشتند. وزن نهایی هر لایه اطلاعاتی از حاصل ضرب وزن هر پارامتر در وزن زیر معیار به‌دست آمد. در نهایت این نقشههای کمی در محیط GIS تلفیق شدند تا نقشه نهایی پهنهبندی خطر زمین لغزش بدست آمد. بررسی موقعیت لغزشهای رخداد قبلی نشان داد که از بین 7 لغزش قدیمی تعداد 6 لغزش در محدوده پتانسیل خطر بالا و یک لغزش در رده خطر نسبتا بالا قرار داشت که نشان دهنده صحت نقشه خطر زمین لغزش تهیه شده است. نقشه پهنهبندی به‌دست آمده نشان داد که 9/3 درصد از این محدوده به مساحت 355 هکتار در رده خطر بالای رخداد زمین لغزش قرار دارد.
اکبر خداویردی زاده، حسن مومیوند،
جلد 18، شماره 4 - ( 10-1403 )
چکیده
در این تحقیق پایداری زمین لغزش گوگرد خوی نسبت به تغییرات زاویه اصطکاک داخلی خاک مورد بررسی قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل آماری نتایج حاصل از تغییرات ضریب اطمینان روشهای مختلف در تحلیل پایداری زمین لغزش گوگرد در تعداد 282 تحلیل نشان داد که: 1) در شرایط استاتیکی تحت تأثیر شرایط آب زیرزمینی در نتایج حاصل از تحلیل پایداری انواع روش‌ها تا 35/2 درصد تغییرات در ضریب اطمینان حاصل شد و بیشترین اختلاف در مقادیر ضریب اطمینان در روش فلنیوس معمولی، اسپنسر و موگان - پرایس بدست آمد. 2) در شرایط استاتیکی نسبت به تأثیر زاویه اصطکاک داخلی حاصل از تحلیل پایداری انواع روش‌ها ضریب اطمینان تا 35 درصد تغییرات نشان داد و بیشترین اختلاف در مقادیر ضریب اطمینان نسبت به روشهای دیگر در روش فلنیوس معمولی و روش اسپنسر بدست آمد. 3) در شرایط شبه استاتیک و دامنه در حالت خشک در روشهای مختلف تحلیل تا 5 درصد تغییرات در ضریب اطمینان و تحت تأثیر شرایط آب زیرزمینی، تغییرات ضریب اطمینان تا 39/9 درصد حاصل شد و بیشترین تغییرات در ضریب اطمینان دامنه در حالت خشک در روش جانبو ساده شده، روش اسپنسر و موگان - پرایس و تحت تأثیر آب زیرزمینی، بیشترین تغییرات در ضریب اطمینان در روش فلنیوس معمولی و روش اسپنسر بدست آمد. در بررسی نتایج حاصل از این تحقیق تأثیر شرایط مختلف سطح آب زیرزمینی، زاویه اصطکاک داخلی خاک و نیروی زلزله بر مکانیسم تحلیلی روابط موجود در انواع روش‌ها علت اصلی اختلاف نتایج روشهای مختلف تحلیل پایداری شناخته می‌شود.
دکتر علی میثاقی، دکتر محمد رئیسی،
جلد 18، شماره 5 - ( 10-1403 )
چکیده
در این مطالعه، توزیع مکانی لغزشها، داده‌های حرکت قوی، و الگوهای شدت زلزله مربوط به زلزله 20 ژوئن 1990 با بزرگای گشتاوری 7.4 (Nw) مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی ما روشن کردن وضعیت گسل بخش جنوب‌شرقی، زردگلی، از گسلهای همزمان زلزله با ادغام داده‌های زمینشناسی و زلزله‌شناسی است. نتایج ما نشان میدهد که بخش جنوب‌شرقی تنها به صورت جزئی در طول زلزله 1990 دچار لغزش شده است. این لغزش جزئی با توزیع نامتناسب و تراکم لغزشها در طول گسل سطحی نشان داده شده است. ناقص بودن لغزش این بخش نشان میدهد که این بخش مقدار قابل توجهی انرژی انباشته شده‌ای را که در طول زلزله 1990 به طور کامل آزاد نشده است، حفظ میکند. بنابراین، این بخش یک منبع بالقوه برای فعالیت‌های زلزله‌ای آینده باقی می‌ماند. این یافته‌ها تأثیراتی بر ارزیابی خطر زلزله و کاهش ریسک در منطقه دارد. این مطالعه نیاز به پایش مداوم و تحقیقات زمینشناسی و زلزله‌شناسی دقیق‌تر را برای پیش‌بینی و کاهش اثرات زلزله‌های آینده مورد تأکید قرار میدهد.
