رمضان رمضانی اومالی، مهدی سعیدیان، ناصر حافظی مقدس،
جلد 9، شماره 1 - ( 1-1394 )
چکیده
تعیین میزان فعالیت گسلها از جمله مهم‌ترین پارامترهای ارزیابی خطر گسلش است. در این مقاله گسلهای فعال محدودۀ سد شهیدرجایی ساری به شعاع 100 کیلومتر بر مبنای بُعد فرکتالی گسلش و زمینلرزه و هم‌چنین ارزیابی میزان لغزش ردهبندی شده و میزان فعالیت آنها بررسی شد. به‌منظور تعیین بُعد فرکتالی گسلش و زمینلرزه از روش مربع شمار1 استفاده شد. برای برآورد میزان لغزش ابتدا پارامترهای لرزهخیزی (a,b) محدوده بررسی شده تعیین، سپس این پارامترها برای هر گسل نرمالیزه شدند. براساس روابط موجود و با داشتن a و b برای هر گسل، میزان گشتاور لرزهای گسل محاسبه شد. در نهایت طبق روابط موجود برای محاسبۀ میزان گشتاور لرزهای، میزان لغزش هر گسل تعیین و گسلهای محدودۀ بررسی شده بر این اساس ردهبندی شدند. با درجهبندی براساس ابعاد فرکتالی، گسلهای شمال البرز، دامغان و گرمسار طی 100 سال گذشته از فعالترین گسلهای محدودۀ بررسی شده بودهاند و براساس برآورد میزان فعالیت گسلش و زمینلرزه به‌روش تحلیل فرکتالی، عموماً در ردۀ BD قرار گرفته و فعال بودن آنها تأیید شده است. گسلهای با میزان لغزش خیلی‌کم و با دورۀ بازگشت طولانی رویداد زمینلرزهها، سبب وقوع زمینلرزههای بزرگی می‌شوند که زمینلرزه 235 خورشیدی (856 میلادی) کومس و گسل مسبب آن یعنی گسل دامغان نمونهای از این گسلها است. گسلهای آستانه، رمه و چشمه‌علی میزان لغزش کم است و در نتیجه میتوانند گشتاور لرزهای بزرگتری ایجاد نمایند. با توجه به رویداد زمینلرزهها در حریم گسلهای جدید معرفی شده (خرم آباد، مجید و ...)، میزان فعالیت زیاد این گسلها منطقی به‌نظر میرسد.
