دکتر سید یحیی میرزایی، دانشجوی دکتری زهرا چقازردی، دکتر منوچهر چیت سازان، دکتر فرشاد علیجانی،
جلد 17، شماره 1 - ( 1-1402 )
دشت اوان در استان خوزستان در جنوب غربی شهرستان اندیمشک قرارگرفته است. آب زیرزمینی ازجمله منابع آب موجود برای آبیاری، شرب و صنعت در این منطقه به شمار میرود. بدین منظور با توجه به اهمیت بررسی کیفیت آب زیرزمینی دشت اوان پارامترهای هیدروشیمیایی و همچنین وضعیت آلایندگی نیترات مورد ارزیابی و بررسی قرارگرفته است. نیترات در سطح جهان از گستردهترین آلاینده آبهای زیرزمینی بهحساب میآید. بااینحال، مطالعات اندکی بر روی این آلاینده در دشت اوان انجامشده است، در این راستا، برای بررسی کیفیت آبهای زیرزمینی این منطقه با تأکید بر آلودگی نیتراتِ، در شهریورماه سال آبی(1401- 1400) از 22 حلقه چاه در این دشت نمونهبرداری و پارامترهای صحرایی(دما، pH, EC)، غلظت عناصر عمده(,Ca2+,Mg2+ Na+, K+, Cl-, So42-, Hco32- ,Co32-) و نیترات مورداندازهگیری قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که بهطورکلی سه عامل اول یعنی عناصر EC, Na+, K+, Mg2+, Ca2+, Cl-, So42- در عامل اول، pH, Hco32- در عامل دوم و No3- در عامل سوم، با مجموع 72/89 درصد بیشترین تغییرات را در آبخوان دشت اوان دارند. تیپ غالب دشت سولفات_کلسیک است. آنالیز خوشهبندی سلسله مراتبی تعداد سه خوشه برای منطقه بندی دادههای نیترات را نشان میدهد و بهطورکلی تغییرات غلظت یون نیترات در آب زیرزمینی آبخوان اوان متأثر از اندازه ذرات خاک موجود در منطقه، عمق آب زیرزمینی و استفاده از کودهای شیمیایی است.
