دکتر سید یحیی میرزایی، دانشجو رقیه امیری، دکتر منوچهر چیت سازان،
جلد ۱۷، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۴۰۲ )
چکیده
تغییر اقلیم می‌تواند اثرات قابل توجهی بر منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی منطقه‌ای و جهانی داشته باشد. گرم شدن آب و هوا بزرگ‌ترین چالش آینده برای هیدروسفر و جامعه انسانی، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است. این مطالعه اثر تغییر اقلیم را بر روی آبخوان دشت مرکزی خرم‌آباد موردبررسی قرار می‌دهد. بدین منظور متغیرهای اقلیمی دما و بارش با استفاده از مدل‌های GCM و LARS-WG برای یک دوره پایه ۴۵ ساله (سال آبی ۱۳۵۱-۱۳۵۰ تا ۱۳۹۵-۱۳۹۴) بررسی و ریز مقیاس نمایی شد. سپس مقادیر دما و بارش برای یک دوره ۳۰ ساله (۱۴۰۴-۱۴۰۳ تا ۱۴۳۳-۱۴۳۲) تحت سناریوهای اقلیمی ssp۱,۲.۶، ssp۲,۴.۵ و ssp۵.۸.۵ پیش‌بینی شد. شبیه‌سازی بارش-رواناب در حوضه آبریز خرم‌آباد با استفاده از مدل IHACRES انجام شد. مدل جریان آب‌زیرزمینی دشت مرکزی خرم‌آباد نیز با استفاده از کد MODFLOW برای یک دوره ۱۲۰ ماهه (مهر ۱۳۸۹- شهریور ۱۳۹۹) واسنجی و برای یک دوره ۳۶ ماهه (مهر ۱۳۹۹ تا شهریور ۱۴۰۲) صحت‌سنجی شد. با توجه به نتایج میزان بارش در دوره آتی نسبت به دوره پایه در سناریوهای ssp۱.۲.۶، ssp۲,۴.۵ و ssp۵.۸.۵ به ترتیب ۴۲.۶، ۴۷ و ۶۱.۹ میلی‌متر کاهش می‌یابد. مقدار میانگین سالانه دماهای حداقل و حداکثر نیز در هر سه سناریو افزایش می‌یابد. پس از واسنجی مدل (IHACRES) ، NSE=۰,۷۴ ، RMSE=۱.۴۶ و ۰.۶۴=R۲ به دست آمد. طبق نتایج میزان دبی پیش‌بینی‌شده برای رودخانه خرم‌آباد در دوره آتی نسبت به دوره پایه تحت سناریوی (ssp۱,۲.۶) ۲.۳۸ مترمکعب بر ثانیه افزایش و در سناریوهای ssp۲.۴.۵ و ssp۵.۸.۵ به ترتیب ۰.۴۲ و ۰.۹۴ مترمکعب بر ثانیه کاهش می‌یابد. میانگین بیلان ۳۰ ساله آبخوان تحت سناریوهای ssp۱.۲.۶، ssp۲,۴.۵ و ssp۵.۸.۵ به ترتیب ۲۷۴۹۴.۵، -۱۲۳۳۵.۳- و ۴۱۸۲۳.۳- مترمکعب به دست آمد. سطح آب‌زیرزمینی آبخوان دشت مرکزی خرم‌آباد نیز در دوره آتی کاهش خواهد یافت.
