در دهههای گذشته، طیفی از مباحث در اقتصاد و روابط بینالملل دربارۀ مبحث نظریۀ همکاری،[1]در چارچوب نظریۀ بازیها شکل گرفته است. تمرکز این مباحث بر این است که در غیاب قدرت مافوق و درحالیکه برخی بازیکنان برآناند که دیگران را تابع خود سازند، آیا همکاری امکانپذیر است یا خیر. این تئوریها دربارۀ این قاعده اتفاقنظر دارند که اگر یک بازی متوالی، شکل معمای زندانی بهخود گرفته باشد، همکاری فقط زمانی پایدار و همیشگی خواهد بود که بازیکنان بهاندازۀ کافی صبور باشند. در دنیای واقعی، همکاریها و ائتلافهای بسیاری وجود دارند که در آنها، بازیکنانی که عضو ائتلافاند، بردباری یا صبوری یکسانی ندارند؛ یعنی عامل تنزیل همۀ بازیکنان به یک اندازه نبوده و دامنۀ مشترک این عامل هم بهاندازۀ کافی به یک نزدیک نیست.
اوپک یکی از ائتلافهای مهم در بازار جهانی نفت است. این سازمان از اعضایی با بردباری متفاوت تشکیل شده است و تا به امروز تداوم دارد. در این مقاله، با توجه به وضعیت حاکم بین اعضای اوپک، از نظریۀ همکاری برای تحلیل رفتار این اعضا استفاده شده است. با استفاده از تکنیک دادههای تابلویی که برای برآورد الگوی تحقیق استفاده شده، نتایج زیر بهدست آمده است:
مدل با آثار ثابت[2]برای توضیح الگوی رفتاری کشورهای اوپک مناسب است. طبق این مدل، مقدار فروش نفت خام توسط کشوهای عضو اوپک رابطۀ مثبتی با ذخایر اثباتشده و فروش دورۀ قبل دارد. همچنین بین مقدار فروش نفت و مجذور ذخیرۀ سرانۀ اثباتشده در کشورهای عضو، رابطۀ معنیدار منفی وجود دارد. نتایج حاکی از این است که در چانهزنیها و مذاکرهها، برخی اعضا برای بهسرعت به توافقرسیدن و درنهایت، کوتاهآمدن و باجدادن و پذیرش این موضوع توسط اعضای دیگر، موجب تداوم عمر سازمان کشورهای صادرکنندۀ نفت میشوند.