یمانی مجتبی، شمسی پور علی اکبر، گورابی ابوالقاسم، رحمتی مریم. تعیین مرز پهنه های خطر زمین لغزش در مسیرآزادراه خرم آباد- پل زال با روش تحلیل سلسله مراتبی- فازی. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1393; 14 (32) :27-44
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-1828-fa.html
1- دانشیار ژئومورفولوژی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران ، myamani@ut.ac.ir
2- استادیار اقلیم شناسی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
3- استادیار ژئومورفولوژی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
4- دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی, گروه جغرافیای طبیعی, دانشگاه تربیت مدرس
چکیده: (5488 مشاهده)
یکی از مخاطرات مهم طبیعی که راههای ارتباطی را در مناطق کوهستانی تهدید میکند، ناپایداریهای دامنه ای و زمین لغزشهاست. این پدیده در زمان احداث جادهها به واسطه برهم زدن تعادل دامنهها فراوانی بیشتری را نشان میدهد. آزادراه خرم آباد – پل زال جزئی از مسیر ترانزیتی شمال – جنوب کشور است که سیستم حمل و نقل این مسیر از نظر حرکات توده ای دچار تهدید شده است. در این تحقیق ابتدا عوامل هشتگانه شیب، جهت، بارندگی، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از شبکه زهکشی، کاربری اراضی و سنگ شناسی به عنوان عوامل مؤثر در بروز زمین لغزشهای منطقه تشخیص داده شدند. پس از تهیه لایه های اطلاعاتی با استفاده از پارامترهای فوق و تطبیق هر کدام از این لایهها با لایه پراکنش زمین لغزشها، نقشه پتانسیل خطر با روش سلسله مراتبی (AHP) و طبقه بندی با روش فازی به کمک قابلیت مدل سازی و تحلیل فضائی بالای سامانه اطلاعات جغرافیائی (GIS) تهیه شد. به منظور میزان کارائی مدل، با استفاده از تکنیک Cross tabulate area، میزان تطابق پهنه های خطر با لغزشهای رخ داده محاسبه شد. نتایج به دست آمده از مدل و تطبیق آن با لغزشهای روی داده در مسیر راه، ضمن کارائی مناسب مدل در شناسائی پهنه هائی با خطر زیاد (42٪) و خیلی زیاد (15٪)، بیانگر آن است که در کنار عامل شیب و سنگ شناسی به عنوان عوامل اصلی رخداد لغزش، احداث جاده وقوع لغزشها را تشدید نموده است.