hejazi A, khodaie geshlag F, khodaie geshlag L. Zoning the villages at flood risk in the Varkesh-Chai drainage basin by GIS and HEC - RAS software and HEC- GEO - RAS extension. jgs 2019; 19 (53) :137-155
URL:
http://jgs.khu.ac.ir/article-1-2949-fa.html
حجازی اسد اله، خدائی قشلاق فاطمه، خدائی قشلاق لیلا. پهنه بندی خطر وقوع سیلاب در حوضه ی آبریز ورکش چای با استفاده از نرم افزارHEC-RAS و الحاقیهی HEC-GEO-RAS. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1398; 19 (53) :137-155
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-2949-fa.html
1- دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه زنجان دانشگاه تبریز
2- دانشجوی دکتری ژئوموفولوژی دانشگاه تبریز ، fatimekhodaie@gmail.com
3- دانشجوی دکتری ژئوموفولوژی دانشگاه تبریز
چکیده: (6086 مشاهده)
رودخانه ورکشچای با طول تقریبی 69 کیلومتر، با روند شمالی- جنوبی از رودخانههای اصلی و دائمی شهرستان تبریز است که 10 روستا با بافت فرسوده و نامقاوم در بستر آن توسعه یافته است. مطالعات میدانی گویای این مطلب است که، روستاهای حاضر، بدون شناخت قوانین حاکم بر رفتار هیدرولیکی و پیش بینی آن، عدم رعایت حریم بستر اصلی رودخانه و با تبدیل سیلاب دشتهای کناری آن، به اراضی کشاورزی و باغی گسترش پیدا کرده است. عدم شناخت و توجه به موارد مذکور و دستکاری بستر رودخانه، سبب افزایش میزان آسیبپذیری روستاها، اراضی و سایر تأسیسات انسانی از خطر وقوع سیلاب در حوضهی آبریز ورکشچای شده است. از اینرو، بررسی نواحی مستعد وقوع سیلاب و تهیهی نقشهی پهنهی سیلگیر، در این منطقه ضرورت دارد. در پژوهش حاضر، سطوح سیلگیر در دورههای بازگشت 25 و 50 ساله، در طول رودخانه اصلی تعیین گردید. در همین راستا، به منظور شبیهسازی ژئومتری زمین، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل HEC_RASو الحاقیهیHEC_GEO_RAS مورد استفاده قرار گرفت و نقشههای پلان رودخانه، سواحل چپ و راست رودخانه و سرعت جریان آن به دست آمد و روستاهایی که در معرض وقوع سیلاب با دورههای بازگشت مذکور قرار دارند، شناسایی و سپس رفتار هیدرولیکی رودخانه شبیهسازی گردید. بر طبق نتایج حاصل، 100 کیلومتر از مساحت کل حوضهی آبریز تحت تأثیر سیلابهایی با دوره بازگشت 50 سال و 63 کیلومتر از آن، تحت تأثیر سیلابهایی با دوره بازگشت 25 ساله قرار دارد. در نهایت، راهکارهای کاهش خسارات ناشی از وقوع سیلاب در امتداد رودخانه اصلی، معرفی گردید.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
ژئومورفولوژی