مددی عقیل، بهشتی جاوید ابراهیم، آقازاده نازفر. پهنه بندی و ارزیابی پتانسیل وقوع زمین لغزش در حوضه آبریز کندیرق چای با استفاده از مدل ANP. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1400; 21 (62) :243-260
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-3375-fa.html
1- دانشیار ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2- دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3- دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران ، naz.agh4@gmail.com
چکیده: (5745 مشاهده)
در سالهای اخیر با افزایش خسارات ناشی از وقوع زمین لغزش، بشر در صدد کاهش زیانهای آن برآمده است. بنابراین، با شناسایی مناطق مستعد زمین لغزش و رتبه بندی آنها میتوان تا حدودی از خطرات ناشی از رخداد این پدیده جلوگیری نمود. هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمینلغزش حوضه کندیرق چای و پهنه بندی این حوضه به لحاظ خطر رخداد زمین لغزش با استفاده از روشهای فرایند تحلیل شبکه میباشد. در این راستا با توجه به مرفومتری حوضه و نیز نتایج پژوهشهای گذشته،١٠ عامل مؤثر در رخداد زمینلغزشهای حوضه آبریز کندیرق چای شامل لیتولوژی، کاربری اراضی، بارش، شیب، جهت شیب، فاصله از جاده، فاصله از گسل و فاصله از آبراهه، شاخص قدرت آبراهه( SPI)و شاخص حمل رسوب(STI)، شناسایی و مورد استفاده قرار گرفتند. در ادامه جهت امتیازدهی به عوامل و معیارها و طبقهبندی آنها از روش فرایند تحلیل شبکهای ANPاستفاده شده است. بدینصورت که برای مقایسه و رتبه بندی پارامترها از فرایند تحلیل شبکهای(ANP) استفاده شده است. نقشه نهایی نشان دادکه حوضه از نظر زمینلغزش دارای ۴کلاس میباشد. نتایج نشان میدهد که پهنه های با خطر کم و پهنههایی با خطر زیاد دارای کمترین مساحت در سطح حوضه کندیرقچای هستند. از طرف دیگر پهنه های با خطر متوسط وخطر خیلی زیاد بیشترین مساحت حوضه را به خود اختصاص دادهاند. تطبیق سطوح لغزش یافته و پهنههای مواجه با خطر نشان میدهد که مناطقی که در رده خطر خیلی زیاد و متوسط قرار دارند دارای بیشترین مساحت از سطوح لغزشی هستند. به طوریکه پهنه با خطر خیلی زیاد ٣۵ درصد(٧٩ کیلومتر مربع) و پهنه با خطر زیاد٦/٣۲درصد(٧۲ کیلومترمربع) از زمینلغزشها را به خود اختصاص داده اند. به عبارت دیگر بیش از٧٧ درصد زمین لغزشها با پهنههای خطر خیلی زیاد و متوسط مطابقت دارند. همچنین عوامل سنگ شناسی، شیب و فاصله از آبراهه بیشترین تاثیر را در وقوع زمین لغزش داشتهاند. جهت انجام این کار از فرآیند تحلیل شبکه ANP استفاده خواهد شد.
شمارهی مقاله: 12
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
ژئومورفولوژی