حسین پور زینب، شمسی پور علی اکبر، کریمی مصطفی، خوش اخلاق فرامرز. تحلیل آماری امواج گرمایی در دامنه های جنوبی البرز. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1402; 23 (68) :81-98
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-3387-fa.html
1- دانشجوی دکتری جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
2- دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
3- استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران ، Mostafakarimi.a@ut.ac.ir
چکیده: (4654 مشاهده)
هدف پژوهش تبیین فراوانی، توزیع زمانی، استمرار امواج گرمایی و شناسایی روند رخداد آن در دامنههای جنوبی البرز مرکزی است. بنابراین با استفاده از روشهای آماری و دادههای دمای بیشینه روزانه ایستگاههای همدیدی تهران (مهرآباد)، قزوین و سمنان برای دوره آماری 30 ساله (2016-1986) مشخصههای ذکر شده استخراج گردید، در گام نخست برای شناخت میزان تغییرپذیری و آگاهی از روند ماهانه دماهای بیشینه در دوره مورد پژوهش از روش ناپارامتری من کندال استفاده گردید. در ادامه برای شناسایی شدت، دوام و بسامد رخداد امواج گرمایی از نمایههای صدک (95. 98) و انحراف نرمال شده دما (NTD) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که فراوانی موجهای گرمایی کوتاه مدت بیشتر بوده است. بیشترین فراوانی مربوط به امواج 2 روزه بوده، و به ترتیب ایستگاههای تهران (مهرآباد)، سمنان و قزوین فراوانی رخداد بیشتری دارند. بیشترین فراوانی رخداد سالانه به ترتیب در ایستگاه تهران (11موج در سال 2010)، در سمنان (9 موج در سال 2015) و قزوین (7 موج در سال 2015) شناسایی شد. بالاترین فراوانی ماهانه رخداد امواج گرمایی در ماههای ژوئن و سپتامبر ثبت شده است. بیشترین تداوم (15 روزه) در ماه مارس 2008 با روش صدک در ایستگاه مهرآباد بدست آمد. در روش انحراف نرمال شده دما در سال 2008 به صورت یک موج گرم (12روزه) محاسبه شد. بالاترین فراوانی سالانه رخداد اموج گرمایی در هر سه ایستگاه در سال 2015 رخداد داده است. واکاویی روند حاکی از افزایش رخداد امواج گرمایی در دوره سرد سال بوده، اما در دیگر فصلها روند تغییرات معنیداری بدست نیامد. بطوریکه گویای کاهش شدت سرمای زمستانه در دامنههای جنوب البرز است. نتایج حاصل از دو روش نشان داد که در روش انحراف نرمال شده دما تعداد موجهای گرمایی بیشتری نسبت به روش صدک ثبت گردید، ولی با این وجود در روش صدک شناسایی موجهای گرمایی در دوره سرد سال نمایانتر بوده است.
شمارهی مقاله: 5
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اب و هواشناسی