دوره 25، شماره 79 - ( 10-1404 )
جلد 25 شماره 79 صفحات 169دوره152فصل__Se |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Nasiri D, Borna R, Zohorian pordel M, Jafarpour Ghalehteimouri K. (2025). Temporal and spatial monitoring of drought using remote sensing technique (case study of Khuzestan province). jgs. 25(79), 152-169. doi:10.61882/jgs.25.79.13
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4220-fa.html
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4220-fa.html
نصیری دانش، برنا رضا، ظهوریان پردل منیژه، جعفرپور قلعه‌تیموری کامران.(1404). پایش زمانی مکانی خشکسالی با استفاده از تکنیک سنجش از دور (مطالعه موردی استان خوزستان) تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی 25 (79) :169-152 10.61882/jgs.25.79.13
1- دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران، گروه جغرافیا
2- دانشیار گروه جغرافیا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.، گروه جغرافیا ،rborna22@gmail.com
3- استادیار گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز, ایران، گروه جغرافیا
4- مقاومت و پایداری زیستی، موسسه بین‌المللی فناوری مالزی-ژاپن، دانشگاه فناوری مالزی، کواله‌لامپور، jalan Sultan Yahya Petra، کواله‌لامپور. و مرکز آمادگی و پیشگیری از حوادث، موسسه بین‌المللی فناوری مالزی-ژاپن، دانشگاه فناوری مالزی، کواله‌لامپور، jalan Sultan Yahya Petra، کواله‌لامپور.، space.kamran@gmail.com
2- دانشیار گروه جغرافیا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.، گروه جغرافیا ،
3- استادیار گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز, ایران، گروه جغرافیا
4- مقاومت و پایداری زیستی، موسسه بین‌المللی فناوری مالزی-ژاپن، دانشگاه فناوری مالزی، کواله‌لامپور، jalan Sultan Yahya Petra، کواله‌لامپور. و مرکز آمادگی و پیشگیری از حوادث، موسسه بین‌المللی فناوری مالزی-ژاپن، دانشگاه فناوری مالزی، کواله‌لامپور، jalan Sultan Yahya Petra، کواله‌لامپور.، space.kamran@gmail.com
چکیده: (6467 مشاهده)
خشکسالی‌های فراگیر و پرتکرار طی دهه‌های اخیر در استان خوزستان تبدیل به یکی از مهم‌ترین چالش‌های این استان شده است. هدف اساسی این تحقیق ارائه شاخص سنجش‌ازدوری برای پایش زمانی مکانی خشکسالی در سطح استان خوزستان و اعتبارسنجی آن با استفاده از شاخص‌های خشکسالی هواشناسی ایستگاهی است. ابتدا با استفاده از محصولات پوشش گیاهی (MOD13C2) و دمای سطح زمین (MOD11C3) سنجنده MODIS، اقدام به تولید شاخص خشکسالی مبتنی بر پوشش گیاهی به نام شاخص سلامت گیاهی VHI گردید. برای ارزیابی و اعتبارسنجی این شاخص از شاخص خشکسالی هواشناسی SPI که مبتنی بر داده‌های بارش ایستگاهی طی دوره آماری 2000-2020، بود استفاده شد. مقایسه شاخص خشکسالی VHI، با مقادیر شاخص خشکسالی هواشناسی SPI سه ماهه بیانگر وجود همبستگی معنی‌داری بین 0.68 تا 0.75 بود. با شناسایی 4 سال با حاکمیت خشکسالی فراگیر و نسبتاً شدید در سطح استان خوزستان (براساس هر دو شاخص VHI و SPI)، که شامل سالهای 2000، 2005، 2012، 2015، بود، الگوی توزیع فضایی خشکسالی هواشناسی و خشکسالی گیاهی VHI به‌طورکلی بیانگر آن بود که عموماً بخش‌های شمالی استان درگیر خشکسالی‌های خفیف تا متوسط و بخش‌های جنوبی عموماً درگیر خشکسالی‌های متوسط تا شدید بوده‌اند. ماتریس همبستگی فضایی مبتنی بر تعداد 2500 پیکسل با ابعاد 5*5 کیلومتری که شامل مقادیر VHI و SPI سالهای منتخب خشکسالی بودند، بیانگر وجود همبستگی فضایی معنی‌داری بین دو شاخص مذکور بودند. در خشکسالی فراگیر سال 2000، در سطح استان خوزستان، دو شاخص خشکسالی VHI و SPI، همبستگی برابر 0.47، و در سال 2005، برابر 0.35 و در سال 2012، برابر 0.42 و در سال 2015، برابر 0.40 نشان دادند این مقادیر همبستگی در سطح اطمینان 0.95 (P_value=0.05)، معنی‌دار بوده است. براین اساس شاخص خشکسالی مبتنی بر محصولات پوشش گیاهی و دمای سطح زمین سنجنده MODIS می‌تواند به صورت قابل قبولی هم از لحاظ سری زمانی و هم از لحاظ توزیع فضایی شدت و الگوی توزیع خشکسالی را آشکار کند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اب و هواشناسی
فهرست منابع
1. بارونیان ایرج؛ برنا رضا؛ ظهوریان منیژه؛ مرشدی جعفر. (1400). آشکار‌سازی تاثیرگذاری تغییرات کاربری زمین‌ها در توزیع فضایی غلظت گردوغبار استان خوزستان با استفاده از محصولات سنجنده MODIS ، جغرافیا و پایداری محیط، 11(3): 97-114
2. زارع خورمیزی هادی؛ غفاریان مالمیری حمیدرضا. (1396). پایش خشکسالی و تأثیر آن بر پوشش گیاهی با استفاده از فناوری های سنج شاز دور بررسی موردی: استان یزد، سالهای 1994 تا 2014، نشریه مدیریت بیابان، 10(5): 68-86
3. زرگران پریما؛ بذرافشان جواد؛ شریعتمداری زهرا؛ حجابی سمیه؛ کمالی سعیده. (1398). پایش روزانه تأثیر خشکسالی بر پوشش گیاهی با استفاده از داده‌های بارش شبکه INTERIM و تصاویر سنجنده MODIS (مطالعه موردی: استان کرمانشاه)، نشریه هواشناسی کشاورزی، 7(2): 3-14
4. شهپری ثانی داود؛ میرزایی محمد؛ محمودیان حسین. (1398). بررسی میزان تمایل به مهاجرت جوانان از استان خوزستان: مسائل متعاقب و عوامل زمینه‌ساز، بررسی مسائل اجتماعی ایران، 10(1): 119-143
5. موغلی مرضیه.(1399). پایش تغییرات پوشش گیاهی در اثر خشکسالی در حوضه آبریز درودزن با استفاده از تصاویر MODIS، فصلنامه جغرافیای طبیعی، 12(49): 85-107
6. نوابی نغمه؛ مقدسی مهنوش؛ نجی خرم ناصر. (1400). ارزیابی پایش خشکسالی کشاورزی با استفاده از شاخص‌های مختلف بر اساس داده‌های زمینی و سنجش از دور، مطالعه موردی: حوزه آبخیز دریاچه ارومیه، مهندسی و مدیریت آبخیز ،13(1): 1-12
7. میرموسوی سیدحسین؛ کریمی حمیده؛ (1392)، مطالعه‌ی اثر خشکسالی بر روی پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر سنجنده‌ی MODIS مورد: استان کردستان، نشریه جغرافیا و توسعه،11(31): 57-76
8. Aulia, M.R., Liyantono Setiawan, Y., Fatikhunnada, A., (2016), Drought detection of West Java's paddy field using MODIS EVI satellite images (case study: Rancaekek and Rancaekek Wetan), Procedia Environmental Sciences, 33: 646 - 653. [DOI:10.1016/j.proenv.2016.03.119]
9. Jiang, Y., Wang, R., Peng, Q., Wu, X., Ning, H., Li, C., (2018), The relationship between drought activity and vegetation cover in Northwest China from 1982 to2013, Natural Hazards, 92(1): 145-163 [DOI:10.1007/s11069-018-3282-3]
10. Karnieli, A., Bayasgalan, M., Bayarjargal, Y., Agam, N., Khudulmur, S., Tucker, C. J., (2006), Comments on the Use of the Vegetation Health Index over Mongolia, International Journal of Remote Sensing,. 27(10): 2017 -2024. [DOI:10.1080/01431160500121727]
11. Mairon, A., Eduardo, M., (2020). Drought Monitoring Based on Remote Sensing in a Grain-Producing Region in the Cerrado-Amazon Transition, Brazil, 12(12): 3366 [DOI:10.3390/w12123366]
12. Mckee, T. B., Doesken, N. J., Kleist, J., (1993), The relationship of drought frequency and duration to time scales, 8th Conference of Applied Climatology, Aneheim, 179-184
13. Mukherjee, T., Mukherjee, S., Mukhopadhaya, A., Roy, A. K., & Dutta, S., (2014), Drought monitoring of chhattisgarh using different indices based on remote sensing data, Climate Change and Biodiversity, 85-101. [DOI:10.1007/978-4-431-54838-6_7]
14. Sivakumar, M. V. K., Motha, R. P., Wilhite, D. A., and Qu, J. J., (2011), Towards a compendium on national drought policy." Proc. of an Expert Meeting on the Preparation of a Compendium on National Drought Policy, World Meteorological Organization, Washington DC, USA,1-135.
15. Thenkabail, P. S., Gamage, M. S. D. N., Smakhtin, V. U., (2004), The use of remote sensing data for drought assessment and monitoring in Southwest Asia, Research Report 85, International water management Institute.
16. Woli, P., Jonesb, J. W., Ingramb, K. T., and Fraisseb, C. W., (2012), Agricultural reference index for drought (ARID),Agronomy Journal,104(2): 287-300 [DOI:10.2134/agronj2011.0286]
17. Wylie, B. K., Meyer D. J., Tieszen, L. L.. Mannel, S., (2017). Satellite Mapping Of Surface Biophysical Parameters At The Biome Scale Over The North American Grasslands: A Case Study, Remote Sensing Of Environment, 79 (2-3): 266-278. [DOI:10.1016/S0034-4257(01)00278-4]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
This work is licensed under a Creative Commons — Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)