گرمایش جهانی یکی از چالش‌برانگیزترین پدیده‌های اقلیمی عصر حاضر است که با افزایش میانگین دمای آب‌ها و خشکی‌های زمین طی چند دهه‌ گذشته همراه بوده است در این پژوهش، به تحلیل جامع تغییرات زمانی و مکانی دمای بیشینه ایران طی چهار دهه گذشته با بهره‌گیری از داده‌های بازکاوی ERA5 پرداخته شده است.  در این پژوهش، داده‌های دمای بیشینه روزانه از فرآورده‌های ERA5 در قالب فایل‌های HDF5 استخراج و با استفاده از زبان پایتون پردازش شدند. برای تحلیل داده‌ها، از روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA) به‌منظور کاهش ابعاد و از روش خوشه‌بندی وارد برای تعیین نواحی همگن اقلیمی بر اساس شباهت عناصر آب‌وهوایی استفاده شد.میانگین بلندمدت دمای بیشینه کشور در این بازه زمانی 2/24 درجه سلسیوس برآورد شد و دامنه تغییرات آن از 4/0-تا 7/53 درجه سلسیوس نوسان داشته است. نتایج حاصل از هموارسازی سری زمانی داده‌ها، وقوع یک جهش دمایی معنادار در حدود سال ۱۳۷۷ را نشان داد که منجر به افزایش میانگین دمای بیشینه از ۲۳ به ۲۵ درجه سلسیوس شد. در بعد مکانی، دمای بیشینه به‌طور مستقیم تحت تأثیر ناهمواری، ارتفاع و عرض جغرافیایی قرار داشته و مناطق جنوبی و جنوب‌شرقی گرم‌ترین، و نواحی مرتفع غرب، شمال و شمال‌شرق کشور خنک‌ترین نقاط شناسایی شدند. نتایج تحلیل مؤلفه‌های اصلی نشان داد که دو مؤلفه نخست در ابعاد مکانی و زمانی، به ترتیب بیش از ۷۸٪ و ۹۳٪ از واریانس داده‌ها را تبیین می‌کنند و بر وجود الگوهای منسجم و قابل تفسیر اقلیمی دلالت دارند. همچنین،  در تحلیل خوشه‌بندی وارد داده‌ها درپنج خوشه مجزا، تنوع رفتار زمانی دمای بیشینه را در سطح کشور بازتاب داد.