شالی محمّد، رضویان محمدتقی. نابرابریهای منطقهای در استان آذربایجان شرقی با استفاده از روش تاکسونومی و خوشه بندی. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1389; 10 (11) :25-40
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-586-fa.html
چکیده: (4856 مشاهده)
بر هم خوردن تعادل درون و برون منطقهای از موانع اصلی توسعه ملی به شمار میرود. الگوی حاکم بر نابرابریهای منطقهای در سطح ملی، در سطح مناطق و استانها نیز وجود دارد. لازمه برنامهریزی منطقهای و کاهش نابرابریها، شناسایی جایگاه مناطق نسبت به یکدیگر به لحاظ توسعه است. در این پژوهش برای نشان دادن نابرابریها میان شهرستانهای استان آذربایجان شرقی 61 شاخص توسعه در بخشهای آموزش، فرهنگی- اجتماعی، جمعیتی- اقتصادی، بهداشتی- درمانی، زیربنایی- کالبدی و کشاورزی انتخاب و با بهره گیری از روش تحلیل عاملی برای هر کدام از بخشها عوامل و شاخصهای تلفیقی استخراج گردیده و به عنوان ورودی روش تاکسونومی مورد استفاده قرار گرفته و در نهایت جهت گروهبندی شهرستانها از روش تحلیل خوشهای استفاده شده است. برابر بررسیهای صورت گرفته، در سال 1385 از مجموع 19 شهرستان، یک شهرستان توسعهیافته، 9 شهرستان نسبتاً توسعهیافته، 6 شهرستان توسعهنیافته و 3 شهرستان محروم میباشد. فضای استان آذربایجان شرقی از نیمه توسعهیافته غربی و توسعهنیافته شرقی تشکیل شده است. این نابرابریها بازتاب و برآیند عوامل محیطی، اقتصاد سیاسی، نارساییهای نظام برنامهریزی فضایی بویژه قطب رشد (شهر تبریز) میباشد.