1- دانشگاه لرستان ، mostafa_karampoor@yahoo.com
2- دانشگاه لرستان
3- دانشگاه گلستانف گرگان ، ایران
چکیده: (2997 مشاهده)
بارشهای سنگین و فراگیر که گاها با بالا بردن دبی جریانات سطحی منجر به آبگرفتگی و حتی سیلاب در نواحی کشاورزی و مسکونی شهری و روستایی بهویژه در حاشیه رودخانهها میشوند، لذا با آگاهی از سازوکار نقلوانتقال و شار بخار آب در اتمسفر ایران، و آشکارسازی ارتباط بین بارشهای سنگین و وجود رودخانه جوی در این مناطق، ارائه نمود در این پژوهش برای کشور ایران و اطراف به بررسی رودخانههای اتمسفری ازنظر منبع شکلگیری و ارتباط و همبستگی آنها با شاخص NAO پرداخته شد. در این راستا از دادههایVwind, Function wind, NAO, ,wind Shum,Meridonal wind طی سالهای 1994 تا 2019 استفاده گردید. نتایج نشان داد که در طول دورهی مطالعه رودخانههای اتمسفری ازنظر طول و عرض جغرافیایی جابجایی داشته و به عرضهای پایینتر به سمت نیمهی جنوبی ایران کشیده شدهاند. بین شاخص NAO و جریانات نصفالنهاری در سطوح بالاتر از 600 هکتوپاسکال همبستگی بالایی داشت همچنین سیگمای 0.2101 نشان داد که همبستگی بالایی با NAO در منطقهی رخداد رودخانههای اتمسفری وارد به جو ایران وجود دارد، مراکز پرفشار در جهتدهی رودخانههای اتمسفری نقش مهمی دارند رودخانههای اتمسفری نمیتوانند از مراکز فشار عبور کنند و معمولاً در مرز بیرونی این مراکز در نیمکرهی شمالی انحنای نصفالنهاری پیدا میکنند و سبب جهتدهی جنوبغربی-شمالشرقی آنها میشوند. منبع رطوبتی اصلی رودخانههای اتمسفری وارد به ایران و کشورهای اطراف، اقیانوس اطلس میباشد که از سمت پهنههای آبی مانند دریای سرخ،دریای عمان ، اقیانوس هند و خلیجفارس تقویت میشود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اب و هواشناسی