دانشجو دکتری فرحناز خرم آبادی، استاد سیدابوالفضل مسعودیان، استادیار محمد صادق کیخسروکیانی،
دوره 0، شماره 0 - ( مقالات آماده انتشار(موقت) 1300 )
چکیده
گرمایش جهانی یکی از چالشبرانگیزترین پدیدههای اقلیمی عصر حاضر است که با افزایش میانگین دمای آبها و خشکیهای زمین طی چند دهه گذشته همراه بوده است در این پژوهش، به تحلیل جامع تغییرات زمانی و مکانی دمای بیشینه ایران طی چهار دهه گذشته با بهرهگیری از دادههای بازکاوی ERA5 پرداخته شده است. در این پژوهش، دادههای دمای بیشینه روزانه از فرآوردههای ERA5 در قالب فایلهای HDF5 استخراج و با استفاده از زبان پایتون پردازش شدند. برای تحلیل دادهها، از روش تحلیل مؤلفههای اصلی (PCA) بهمنظور کاهش ابعاد و از روش خوشهبندی وارد برای تعیین نواحی همگن اقلیمی بر اساس شباهت عناصر آبوهوایی استفاده شد.میانگین بلندمدت دمای بیشینه کشور در این بازه زمانی 2/24 درجه سلسیوس برآورد شد و دامنه تغییرات آن از 4/0-تا 7/53 درجه سلسیوس نوسان داشته است. نتایج حاصل از هموارسازی سری زمانی دادهها، وقوع یک جهش دمایی معنادار در حدود سال ۱۳۷۷ را نشان داد که منجر به افزایش میانگین دمای بیشینه از ۲۳ به ۲۵ درجه سلسیوس شد. در بعد مکانی، دمای بیشینه بهطور مستقیم تحت تأثیر ناهمواری، ارتفاع و عرض جغرافیایی قرار داشته و مناطق جنوبی و جنوبشرقی گرمترین، و نواحی مرتفع غرب، شمال و شمالشرق کشور خنکترین نقاط شناسایی شدند. نتایج تحلیل مؤلفههای اصلی نشان داد که دو مؤلفه نخست در ابعاد مکانی و زمانی، به ترتیب بیش از ۷۸٪ و ۹۳٪ از واریانس دادهها را تبیین میکنند و بر وجود الگوهای منسجم و قابل تفسیر اقلیمی دلالت دارند. همچنین، در تحلیل خوشهبندی وارد دادهها درپنج خوشه مجزا، تنوع رفتار زمانی دمای بیشینه را در سطح کشور بازتاب داد.
اسماعیل نصرآبادی، ابوالفضل مسعودیان، حسین عساکره،
دوره 14، شماره 33 - ( 6-1393 )
چکیده
شناسایی ویژگیهای بارش روزانه در برنامهریزی منابع آب و الگوهای کشت اهمیت زیادی دارد، با برازاندن مدلهای احتمال بر بارش روزانه می توان به برخی ویژگیهای این دادهها در قالبی خلاصه دست یافت. در این پژوهش، از دادههای بارش روزانه شبکهبندی شده پایگاه داده بارش آفرودیت خاورمیانه به ابعاد 25/0 25/0 درجه طول / عرض جغرافیایی استفاده شده است. دادههای بارش روزانه این پایگاه داده در محدوده ایران طی دوره 1/1/1330 تا 29/12/1385 (معادل20453 روز) خورشیدی به کمک نرمافزار Grads استخراج گردید. برای شناسایی برازندهترین توزیع روزهای بارشی، از آزمون نیکویی برازش کلموگروف- اسمیرنف استفاده شد. با برنامه نویسی در محیط نرمافزار Matlab توابع توزیع تیپ نرمال و گاما بر تکتک یاختههای با بارش بیش از 5/0 میلیمتر برازش داده شد. تابع نظری توزیع گامای دو فراسنجی و نمایی توانستهاند شرایط آماری لازم آزمون نیکویی برازش در فاصله اطمینان 95% را به عنوان برازنده ترین توزیع احراز نمایند. محاسبه فراسنجهای برازندهترین تابع توزیع فراوانی نشان میدهد با وجود کم بودن مقدار فراسنج میانگین بارش مورد انتطار در بخش قابل توجهی از کشور میزان اعتماد به بارش روزانه کم و نوسان بارش زیاد است. فراسنجهای چولگی و کشیدگی حکایت از چوله بودن بارش و عدم تقارن در بارش دارد. از طرف دیگر، پایین بودن مقدار فراسنج شکل، نشان دهنده فاصله زیاد تابع توزیع فراوانی بارش با شرایط نرمال دارد موضوعی که توسط آمارههای آزمون آماری نیکویی برازش نیز تأیید شده بود.
