76 نتیجه برای Ism
زینت رنجبر، پری شکری فیروزجاه، غلامرضا جانباز قبادی،
دوره 21، شماره 62 - ( 7-1400 )
چکیده
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت تاب‌آوری شهری در شهرهای ساحلی غرب استان مازندران در شرایط اوج سفر انجام شده‌است. لذا از نظر ماهیت یک تحقیق توصیفی تحلیلی، به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی-توسعه‌ای و مبتنی بر روش پیمایشی و میدانی میباشد. شیوه گردآوری دادههای تحقیق، مبتنی بر روش کتابخانهای، اسنادی و شیوه پیمایشِ میدانی (ابزار پرسشنامه) بوده‌است. محدوده مورد مطالعه شهرهای ساحلی غرب استان مازندران (شهرهای نور، نوشهر، چالوس، تنکابن و رامسر) می-باشد. جهت ارزیابی وضعیت تاب‌آوری شهری و ابعاد مختلف آن از آزمون آماری تی یکطرفه استفاده شده است. سپس شهرهای نمونه با روش تصمیم‌گیری چند معیاره ایداس براساس وضعیت تاب‌آوری شهری و ابعاد آن با یکدیگر مقایسه و رتبهبندی شده‌اند. در مراحل تحقیق از نرم‌افزارهای Excel، Spss و GIS استفاده گردید. یافتههای نهایی تحقیق با توجه به نتیجه کلی آزمون تی یکطرفه برای مجموعه ابعاد تاب-آوری شهری، مبین تاب‌آوری ضعیف شهرهای ساحلی غرب استان مازندران در شرایط پیک سفر است. همچنین براساس نتایج تکنیک ایداس از پنج شهر مورد مطالعه سه شهر در گروه‌های ضعیف یعنی «وضعیت تاب‌آوری پایین و عدم تاب‌آوری» قرار دارند. بنابراین میتوان وضعیت تاب‌آوری شهری در شهرهای ساحلی غرب استان مازندران را بر اساس شاخصهای این تحقیق ضعیف و نامطلوب ارزیابی نمود.
علی اکبر عنابستانی، مهدی معصومی،
دوره 21، شماره 63 - ( 10-1400 )
چکیده
در سالهای اخیر گردشگری دریاچهای به عنوان یکی از گونههای نوظهور گردشگری طبیعی مورد توجه محافل علمی قرار گرفته است. به طوری که این نوع گردشگری رشد قابل توجهی داشته و مزایای اقتصادی فراوانی را برای جوامع میزبان به همراه آورده است. لذا هدف تحقیق حاضر ارزیابی عوامل موثر بر توسعه گردشگری دریاچهای در ایران میباشد. در این راستا طیف گستردهای از شاخصها در ابعاد وجود جاذبهها، زیرساختها، پذیرش فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و محیطی در قالب پرسشنامه کارشناسان گردشگری و مطالعات میدانی مورد بررسی قرار گرفت. برای مقایسه دودویی و کسب وزن نهایی معیارها و گزینهها از روش AHP فازی، ANP و روش تحلیل رتبهای خاکستری GRA در قالب پرسشنامه و نظر 20 نفر از اساتید و کارشناسان سازمانهای مرتبط با گردشگری استفاده شده است. یافتههای تحقیق موید آن است که: بر اساس نتایج حاصل از مقایسه زوجی عوامل موثر بر توسعه گردشگری دریاچهای با استفاده از روشهای AHP فازی و ANP از نظر کارشناسان گردشگری معیار وجود جاذبهها به ترتیب با وزنهای 247/0 در مدل AHP فازی و 246/0 در مدل ANP و معیار عوامل زیرساختی با وزن 229/0 در مدل AHP فازی و 234/0 در مدل ANP دارای بیشترین تأثیر در توسعه گردشگری دریاچهای میباشند. در نهایت با هدف رتبهبندی عوامل موثر بر توسعه گردشگری دریاچهای در روستاهای پیرامون دریاچهها، با استفاده از تکنیک GRA، مشخص گردید که روستاهای دوبنه و دشت ارژن شرایط بهتری از سایر روستاها دارند و روستاهای قشم قاوی و عرب فامور در پایینترین سطح توسعه گردشگری دریاچهای قرار گرفته اند.
حسین نظم فر، آمنه علی بخشی،
دوره 21، شماره 63 - ( 10-1400 )
چکیده
گردشگری یکی از ابزارهای مهم توسعه در جهان شناخته‌شده است. بسیاری از کشورهای جهان در سیاست‌ها و برنامه‌های کشورشان، به گردشگری به عنوان ابزاری مؤثر برای ادامه روند توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی توجه خاصی مبذول میکنند. پژوهش حاضر به منظور برنامهریزی گردشگری استان اردبیل بر پایه روش آینده‌پژوهی انجام گرفته شده است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از نظر نوع توصیفی-تحلیلی و از حیث روش ترکیبی از روشهای اسنادی و پیمایشی و مبتنی بر رویکرد آینده‌پژوهی میباشد. قلمرو پژوهش استان اردبیل و جامعه آماری 45 نفر از کارشناسان گردشگری، برنامهریزی شهری و منطقهای و دستگاه‌های اجرایی استان میباشد. جهت تجزیه تحلیل دادهها از روش دلفی، ماتریس اثرات متقاطع (نرم‌افزار سناریوویزارد) و نرم‌افزار سناریو ویزارد استفاده شده است. بر اساس یافته های حاصل از روش دلفی و پویش محیطی 88 عامل به عنوان عوامل موثر در توسعه گردشگری استان اردبیل شناخته شدند. در گام دوم با استفاده از روش میک مک، 14 پیشران‌های کلیدی از جمله طرح جامع گردشگری، رسانه‌ها، سیاست‌های تشویقی، سیاست‌های کلان دولت، توزیع امکانات، تأسیسات زیربنایی، مراکز تفریحی، افزایش انگیزه‌بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در این منطقه، مستعد بودن منطقه برای سرمایه‌گذاری گردشگری، برنامهریزی، امکانات امنیتی، بودجه، وجود چشمه‌های آب گرم و معدنی، بهبود سیستم‌های اطلاع‌رسانی، همچون سایت و وبلاگ به عنوان کلیدی در توسعه استان اردبیل مشخص شده اند. در گام سوم بر اساس عوامل و پیشران های کلیدی، آینده های باور کردنی با استفاده از روش سناریو ویزارد تبیین شدند که در نهایت سه سناریوی قوی، ضعیف و باورکردنی به دست آمده است در این رابطه سناریوهای باورکردنی به این دلیل که حد واسط بین سناریوهای قوی و ضعیف میباشند، مبنای تحلیل قرار گرفته‌اند و با توجه به آن، 3 وضعیت با عنوان سناریوی طلایی، سناریوی باورکردنی و سناریوی فاجعه برای آینده گردشگری استان اردبیل متصور شده است.
افشین بهمنی، مجتبی قدیری معصوم، مهدی حاجیلو، فریده عظیمی، مهدیه قدیری معصوم،
دوره 21، شماره 63 - ( 10-1400 )
چکیده
گردشگری کشاورزی محرکی برای اقتصاد آسیب پذیر روستایی و تحقق نیازهای شهروندانی است که برای بازدید یا مشارکت در فعالیت های مزرعه، خرید مستقیم محصولات کشاورزی و مأنوس شدن با طبیعت و بوم گردی، هزینه هایی می پردازند که موجب رونق اقتصادی، اشتغال زایی و آبادانی روستاها خواهد شد. هدف پژوهش حاضر که ماهیت آن کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است، تبیین و شناسایی عوامل موثر بر توسعه گردشگری کشاورزی مناطق روستایی باشد. جامعه آماری پژوهش شامل سه گروه مسئولین و کارشناسان، مردم محلی و گردشگران بوده که برای هر گروه با توجه به فرمول کوکران به ترتیب 34، 261 و 20 نفر نمونه انتخاب گردید. تمرکز اصلی داده ها بر روش میدانی بوده که از طریق پرسشنامه و مصاحبه چهره به چهره جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی از جمله میانگین و فراوانی و روش های آمار استنباطی از جمله آزمون t تک نمونه ای، کای اسکوئر(خی دو) و کروسکال والیس بهره گرفته شد. یافته ها نشان می دهد که عواملی نظیر تأمین اقامتگاه برای گردشگران، طرح های تشویقی دولت، هماهنگی بین سازمان های دولتی، آگاهی بخشی به کشاورزان و بسترسازی برای سرمایه گذاری بخش خصوصی با سطح معناداری 000/0 و مقدار مثبت کای اسکوئر، مهم ترین اولویت های موثر در توسعه گردشگری کشاورزی مناطق روستایی استان تهران می باشند.
فرزانه مدنی، افسون مهدوی، مجتبی رفیعییان، فاطمه محمدنیا قرایی،
دوره 21، شماره 63 - ( 10-1400 )
چکیده
شهرسازی معنویت مبنا، به عنوان یک پارادایم جدید در برنامه ریزی شهری در حال ساختارسازی است. چالش شهر معاصررواج جریان شخصی سازی تولید فضا و سرمایه ای شدن ناشی از تسلط مدل سوداگری و تقابل آن با ریشه هویتی و ساختار معنایی می باشد. در تقابل با این چالشها بحث معنویت در پژوھش ھای دھه اخیر از سوی مراکز دانشگاھی معتبرنظیر هاروارد به عنوان پارادایمی میان رشته ای مطرح و توسط جریان قدرتمند در نظریه برنامه ریزی ارتباطی انتقادی وارد شهرسازی شده و نیازمند بستر سازی است. از این رو مقاله حاضر به واکاوی حوزه نظری پژوهش های مرتبط با پارادایم توسعه معنویت در تولید فضای شهر پرداخته. مقاله پیش رو از نوع ترکیبی و مبتنی بر راهبرد فرامطالعه است. جامعهی آماری پژوهش را 55 مقاله ISIوعلمی-پژوهشی در بازه زمانی2008- 2019 تشکیل می دهد. به منظور گردآوری و تحلیل دادهها، از شیوههایی چون مرور نظام مند و کدگذاری باز استفاده شده است. در این زمینه، فرم جامعی مخصوص تلخیص و استخراج داده از پژوهشهای منتخب تهیه شد که حاوی مقولههایی در خصوص مشخصات عمومی و چارچوب نظری پژوهشها بود. یافتههای پژوهش در دو بخش ساختاری و محتوایی ارائه شده. بخش اول با بررسی ویژگی های عمومی پژوهش های منتخب، بیانگروضعیت مطالعات در حوزه تاثیرگذاری معنویت در تولید فضای شهریست و بخش دوم چارچوب نظری پژوهش های انجام یافته در حوزه معنویت فضایی را به تفصیل تبیین نموده است. تولید فضای معنویت مبنا در مقیاس شهری با بیان سه معقوله اصلی و کد های متناظر هر یک در دو بعد کارکردی و بنیادین، به بعنوان کاتالیزور مدلهای تولید فضا، تعدیل گر چرخه فعلی بوده و زمینه ارتقای کیفی مداخلات شهری، بهبود رفتار شهروندی ،خلق ارزش و نیل به پایداری توسعه را فراهم خواهد آورد
علی منظم اسماعیل‌پور،
دوره 21، شماره 63 - ( 10-1400 )
چکیده
گردشگری نقش مهمی در توسعه روستایی دارد. گردشگری ضمن تصحیل فرایند توسعه روستایی از طریق تنوع بخشی به فعالیتهای اقتصادی، حفظ یکپارچگی اجتماعی، حفاظت از محیط زیست، و تغییرات مثبت فضایی- کالبدی در سکونتگاههای روستایی میتواند منجر به افزایش کیفیت زندگی در نواحی روستایی شود. با توجه به اهمیت این موضوع، در پژوهش حاضر به بررسی اثرات گردشگری بر ارتقاء سطح کیفیت زندگی سکونتگاههای روستایی پرداخته شد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری دادهها و اطلاعات پرسشنامه و مصاحبه با خانوارهای روستایی بوده است. جامعه آماری شامل سکونتگاههای روستایی سواحل دریای عمان در جنوب استان سیستان و بلوچستان، دو شهرستان ساحلی کنارک و چابهار میباشد (4855N=). با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونهگیری سهمیهای، 356 نمونه در 12 روستا که دارای جاذبههای گردشگری بودهاند به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای تحلیل دادهها و پاسخگویی به سوالات پژوهش از آزمونهای توصیفی، آزمون تحلیل واریانس و مدل تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که گردشگری ارتباط خطی مناسبی با افزایش کیفیت زندگی سکونتگاهای روستایی شهرستان کنارک و چابهار داشته است. به طوری که طبق مدل تحلیل مسیر، گردشگری روستایی اثرات مختلف و مطلوبی بر شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی- فضایی داشته و مقدار p کلیه پارامترهای لامدا در مدل فوق حکایت از تأیید کلیه روابط رگرسیونی دارد. از بین ابعاد چهارگانه، توسعه گردشگری بیشترین اثر را بر بعد اقتصادی کیفیت زندگی و کمترین اثرات را بر بعد اجتماعی کیفیت زندگی در سکونتگاههای روستاهای داشته است.
سمیه حمصیان اتفاق، حسین کلانتری خلیل آباد، محمد میره ای،
دوره 21، شماره 63 - ( 10-1400 )
چکیده
در سالهای اخیر، کم‌توجهی به پتانسیل‌های گردشگری پهنه های اکولوژیک شهری و سوء‌مدیریت در حفظ آنها باعث از بین رفتن باغ‌ها و اراضی کشاورزی و عدم‌استفاده بهینه از جاذبههای این پهنه ها گردیده است؛ بنابراین هدف از این تحقیق ارائه مدلی برای مدیریت بهینه اکوتوریسم در منطقه 9 شهرداری اصفهان است که قابلیت تعمیم برای کلیه پهنه های اکولوژیک مشابه را داشته باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نوع کیفی می باشد .به این منظور ابتدا به روش استار به بررسی وضع موجود شهرداری منطقه 9 اصفهان می پردازد .جامعه آماری تحقیق مدیران و مسئولین شهرداری اصفهان بوده و سپس با کمک مطالعات کتابخانه ای و میدانی و پیاده سازی روش گرندد تئوری، 3 بعد، 10 مقوله و 35 زیر مقوله از این داده های آماری، استخراج شده است. مدل پیشنهادی با ترسیم دیاگرام ساده سازی شده روش استار و گرندد تئوری و تلفیق دو روش، تدوین گردیده است .این مدل پس از ارائه راهبردهای مدیریتی با بررسی وضع موجود و اقدامات انجام شده در ابعاد مدیریت ( قانونگذاری، برنامه ریزی، کنترل و نظارت و مدیریت منابع )، در نظر گیری تمامی مقوله های اکوتوریسم (اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، فرهنگی) و توجه به بافت اکولوژیک (حفاظت و توسعه و بهسازی )، طراحی شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که مدیریت صحیح اکوتوریسم راهکاری اساسی جهت حفظ و توسعه پهنه های اکولوژیک شهری است. تصویب قوانین مرتبط و هماهنگ نمودن سازمان های مختلف در اجرایی نمودن آنها، برنامه ریزی در زمینه اجرا شدن طرح ها و ارائه طرح های مردم محور ، نظارت مقتدرانه و تخصیص صحیح منابع از راهبردهای کلیدی بهبود وضعیت اجتماعی، زیست محیطی، اقتصادی و فرهنگی و در نهایت حفظ و توسعه بافت طبیعی فعلی است.
یزدان شیرمحمدی، علی شماعی، سید اسحاق جلالیان، فرزانه رفیعی،
دوره 22، شماره 64 - ( 1-1401 )
چکیده
بررسی اثر شخصیت گردشگران بر انتخاب مقصد گردشگری اهمیت زیادی دارد. در این میان استفاده از مدل فرهنگی هافستد در تحلیل اثر ابعاد شخصیتی گردشگر بر قصد بازدید از طریق متغیر تجانس درک‌شده بسیار به درک این مسئله کمک میکند. در این پژوهش اثر بعد زنانه بودن، مردانه بودن، ابهام‌پذیری، ابهام‌گریزی فردگرایی و جمع‌گرایی بر قصد بازدید مورد تحلیل و تجزیه قرار گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جز تحقیقات توصیفی و پیمایشی است. در این راستا تعداد 384 پرسشنامه در بین گردشگران از ملیتهای آلمانی، ژاپنی، فرانسوی، عرب (عراقی)، ایتالیایی،اتریشی، چینی اقامت‌کننده در هتل‌های پنج ستارۀ پارسیان تهران توزیع و جمع‌آوری گردید. جهت تحلیل دادهها از شاخص معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که گردشگران برندهایی را ترجیح می‌دهند که با خود ادراکیشان از برند مقصد مطابقت داشته باشد. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که ابعاد شخصیتی گردشگر بر قصد بازید به واسطه تجانس درک شده برند گردشگری شهری تأثیرگذار است. ابعاد شهرت و تصویر شهر گردشگری خود بر تجانس درک شده اثر دارد، بعد مردانه بودن برند شهر گردشگری، ابهام‌گریزی، جمع‌گرایی به‌صورت تعدیل‌گر بر تجانس درک شده برند گردشگری شهری اثرگذار است، اما بعد زنانه بودن برند شهر گردشگری بر تجانس درک شده برند گردشگری شهری اثرگذار نیست. نتایج این تحقیق گویای آن است که شهر تهران دارای برند مردانه بوده و افرادی این شهر را انتخاب میکنند که دارایی شخصیت مردانه باشند و همچنین جمع‌گرا و ابهام‌پذیر باشند. در واقع نتایج پژوهش نشان داد که در انتخاب بازارهای گردشگری برای شهر تهران باید دنبال بازارهای گردشگری بود که از نظر ویژگی مدل هافستد دارای روحیه مردانه، ابهام‌پذیر و جمع‌گرا باشد و همچنین ضروری است بر توسعه فضاهای گردشگری برای زنان توجه شود.
رشا مکوندی، حسین صفرزاده، حسن اسماعیل پور، منصوره علیقلی،
دوره 22، شماره 64 - ( 1-1401 )
چکیده
امروزه اینترنت و شبکه های مجازی به بخش اصلی زندگی روزمره بسیاری از مردم تبدیل شده است و سایت های شبکه های اجتماعی میلیون ها نفر را از سراسر جهان جذب میکنند، بدین جهت تبلیغات شفاهی به دنیای دیجیتالی منتقل شده است. مطالعه حاضر با هدف شناسایی تاثیر عوامل موثر بر ارتباطات توصیه ای آنلاین در شبکه های اجتماعی بر وفاداری مشتریان خدمات گردشگری نوشته شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را کاربران شبکههای مجازی که تجربه سفر به محدوده را داشتند تشکیل میداد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد گردید. در این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار spss و آموس بهره گرفته شد. یافتههای حاصل از این پژوهش نشان داد که جذابیت پیام، وضوع، کمیت و وضوح پیام بر وفاداری مشتریان خدمات گردشگری تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که از بین عاملهای مورد بررسی عامل کمیت پیام با ضریب تاثیر67/0 دارای بیشترین تاثیر میباشد.
سمیه جهان تیغ مند، امیر کرم، عزت الله قنواتی،
دوره 22، شماره 65 - ( 4-1401 )
چکیده
ژئوتوریسم، گونه ای از گردشگری مسئولانه با هدف توسعه اقتصادی – اجتماعی مقصدهای گردشگری و تقویت ارزش های علمی مکان های زمین شناختی و خدمات گردشگری است که بر حفاظت از میراث زمین و مردمی کردن علوم آن تاکید دارد. لازمه توسعه یک مقصد ژئوتوریستی، شناخت ارزش های آن و تبیین توانها و موانع و ارائه برنامه ریزی مطلوب در جهت مدیریت آن است. منطقه ویژه گردشگری تنگه واشی در شهرستان فیروزکوه، با داشتن پدیده های مختلف زمین شناسی و ارزش های علمی و مکمل، از مقصد مهم ژئوتوریسم در سطح محلی و بعضا ملی محسوب می شود. با توجه به نزدیکی به شهر تهران و توسعه خدمات گردشگری و احتمال خطر تخریب ژئوسایت، ضرورت یک ارزیابی جامع ژئوتوریستی منطقه و ارائه یک مدل به منظور مدیریت بهینه و معقول آتی مقصد، ضروری است. به همین منظور در این پژوهش با استفاده از روش ارزیابی ژئوتوریسم محوطه های تنوع زمینی که توسط بریلها در سال 2015 ارائه شد. در این هدف، گام برداشته شد. در ابتدا از طریق مطلعات نظری و میدانی و گروه کارشناسان، ارزش های ژئوتوریسم بر پایه مدل مذکور ارزیابی شده و ارزش نهایی ژئوسایتها در چهار بخش علمی، آموزشی، گردشگری و خطر اضمحلال مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که تنگه واشی در بخش ارزش های گردشگری و اموزشی شرایط مطلوبی دارد اما از نظر علمی با ضعف و کمبود رو به رو بوده و همچنین با خطر نسبی اضمحلال مواجه است. به همین منطور کاربری مطلوب گردشگری تنگه واشی، کاربری اقتصادی با تاکید رویکرد علمی – حفاظتی است. با توجه به نتایج پژوهش، مدل مطلوب برای مدیریت ژئوتوریسم تنگه واشی، استفاده از توانهای دسترسی و کانون جمعیتی استان و تقویت ارزش های مکمل و تنوع زمین شناختی و تقویت خدمات گردشگری و حفظ تواتنمندی تفسیر در کنار اعمال حفاظت فیزیکی و ترویج علمی، مشارکت روستایی و کنترل های قانونی است.
علی امیری، ماندانا مسعودی راد، سمیه بخشی زاده، حسین زارعی زردسواری،
دوره 22، شماره 65 - ( 4-1401 )
چکیده
گردشگری مذهبی به عنوان یکی از راهکارهای توسعه، تبادل فرهنگی و تعامل اجتماعی میان ملت‌ها امروزه فواید فراوانی برای هر جامعه‌ای میتواند داشته باشد. بهره‌مندی از فرهنگ‌های بومی و آئین‌های مذهبی محلی، عامل مهمی برای جذب گردشگر میباشد. شهر خرم آباد دارای آیینهای مذهبی ویژهای از قبیل مراسم گِلمالی در روز عاشورا و آیین چهل منبر در روز تاسوعا است که میتوانند در این زمینه تاثیر بسیار فراوانی داشته باشند. لذا، مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از ابزار پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده؛ و با این پیش‌فرض که آئین‌های مذهبی ـ فرهنگی بومی بر ارزش و اهمیت جاذبههای گردشگری در مقصد می‌افزایند؛ سعی نموده تا نقش آئین چهل منبر را در توسعه گردشگری شهر خرم‌آباد مورد پژوهش قرار دهد. نتایج به دست آمده از آزمونT تک نمونه ای در سطح معناداری 000/0 نشان دهنده تأثیر هر سه شاخص توانمندی ها و پتانسیل های موجود در مراسم چهل منبر، زیبایی‌های بصری و متولی‌گری سازمانهای شهری مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری و سایر سازمانهای دست اندرکار بالاتر از میانگین است؛ همچنین بر اساس نتایج آنالیز واریانس یکطرفه در سطح خطای زیر 0.05 درصد میزان تأثیر شاخص توانمندی‌ها و پتانسیل‌های موجود در مراسم چهل منبر، و تأثیر متولی‌گری سازمانهای شهری مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری بر اساس سطوح تحصیلی پاسخگویان متفاوت است. این در حالی است که نتایج آنالیز واریانس یک طرفه برای میزان زیبایی‌های بصری برتمایل به گردشگری در سطوح تحصیلی پاسخگویان یکسان است. نتایج تحلیل رگرسیون نیز در سطح معناداری 99 درصد نشان می‌دهد که هر سه متغیر متولی‌گری سازمانهای شهری مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی در جریان مراسم چهل منبر، توانمندی‌ها و پتانسیل‌های موجود در مراسم چهل منبر و ایجاد زیبایی‌های بصری تأثیر مستقیم و معناداری بر روی میزان تمایل به گردشگری و ایجاد انگیزه برای سفرهای بعدی دارند.
مهرشاد طولابی نژاد، علی منظم اسماعیل‌پور، ثنا رحمانی، خدیجه صادقی،
دوره 22، شماره 65 - ( 4-1401 )
چکیده
یکی از رهیافت‌های اصلی برای توسعه روستایی و افزایش رفاه خانوارهای روستایی توجه به توسعه گردشگری روستایی است. چرا که توسعه گردشگری میتواند نقش مهمی در رفاه خانوارها و همچنین پایداری معیشت روستایی داشته باشد. هدف این مطالعه بررسی اثرات گردشگری بر ارتقای سطح رفاه روستاهای ساحلی شهرستان چابهار میباشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری خانوارهای روستایی شهرستان چابهار میباشد (3720N=). با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونهگیری سهمیهای، 280 خانوار در 6 روستای ساحلی که دارای جاذبههای گردشگری هستند به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای تحلیل دادهها و پاسخگویی به سوالات پژوهش از آزمون همانباشتگی نامحدود اکتشافی، آزمون تحلیل واریانس و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که از نظر شاخصهای رفاه اقتصادی، گردشگری به ترتیب بیشترین اثرات را بر ایجاد اشتغال فصلی، بهبود درآمد، توسعه مسکن، و تحرک اقتصاد محلی داشته است. از نظر شاخصهای رفاه اجتماعی، به ترتیب بیشترین اثرات گردشگری مربوط به بهبود اوقات فراغت، تغییر سبک و شیوه زندگی، توسعه امکانات بهداشتی، و افزایش حس تعلقمکانی مردم محلی بوده است. همچنین نتایج نشان داد با اینکه گردشگری در روستاهای منطقه مورد مطالعه اثرات چشمگیری بر رفاه اقتصادی و اجتماعی خانوارهای روستایی داشته است؛ ولی در مقایسه با شاخصهای اجتماعی، گردشگری بیشترین اثر را بر رفاه اقتصادی و شاخصهای آن داشته است. در راستای یافتههای تحقیق پیشنهاداتی در زمینه توسعه گرشگری و رفاه خانوارهای روستایی ارائه شد.
سید مصطفی حاج آقا میر، حمیده رشادت‌جو، عطاءالله ابطحی، سید رضا صالحی‌امیری، فاطمه عزیزآبادی فراهانی،
دوره 22، شماره 66 - ( 7-1401 )
چکیده
یکی از عمده ترین روشهای حفظ سنت و ارزشهای گذشته برای نسلهای آتی، نگهداشت فرهنگ جامعه است که میتوان با رونق گردشگری در شهرها، این مسئله را مورد توجه قرار داد. هدف از انجام پژوهش حاضر ارایه مدلهای الگوی مطلوب توسعه گردشگری فرهنگی در ایران میباشد. در بخش کمّی این پژوهش از لحاظ کنترل متغیرهای مورد مطالعه، از نوع غیر‌آزمایشی، از لحاظ راهبردی پیمایشی و از جهت ماهیت این پژوهش کاربردی است. در رابطه با روش پژوهش درپی شناخت روابط بین گردشگری فرهنگی و عوامل موثر برآن با استفاده از دستگاه معادلات ساختاری است. ماهیت تحقیق از نوع تحقیقات علی- ارتباطی می باشد. باتوجه به کاربرد مدل‌یابی معادلات ساختاری برای بررسی و تحلیل مدل مفهومی تحقیق، روش این تحقیق همبستگی و از نوع تحلیل ماتریس واریانس- کوواریانس میباشد. جامعه آماری در بخش کمی، کلیه کارکنان و مدیران سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بود. در بخش کمی، روش نمونه گیری به صورت طبقه ای است. برای تعیین حجم نمونه مورد مطالعه از فرمول کوکران استفاده شد. براین اساس 383 نمونه برآورد شد. ابزار این تحقیق یک پرسشنامه محقق ساخته بود. برای تعیین روایی و اعتبار پرسشنامه از اعتبار محتوایی و همچنین روایی سازه جهت تعیین اعتبارسنجی پرسشنامه استفاده گردید. پایایی تحقیق با استفاده از آزمون کرونباخ آلفا، استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل بخش کمی نشان داد که شاخص های اجتماعی دارای بیشترین تاثیر در بین شاخص های پیشبرنده گردشگری فرهنگی در کشور میباشند.
ابوالفضل معرفی، آرش صدری، هادی غلامی نورآباد، بهزاد سعیدی،
دوره 22، شماره 67 - ( 10-1401 )
چکیده
راهبرد توسعه خوشه ای
[1]، از جمله الگوهای موفق سازماندهی واحدهای کسب و کار کوچک و متوسط
[2] است که بیش از سه دهه در کشورهای مختلف، بیشترین موفقیت را در توسعه منطقه ای به همراه آورده است. این راهبرد در جهت تقویت توان رقابتی و ابزاری جهت ارتقاء رقابت پذیری در دهه 1990 توسط توسط مایکل پورتر مطرح گردید. محققان توسعه سرزمینی معتقدند شکل گیری خوشه های گردشگری، استعداد رقابت پذیری را ارتقا بخشیده و در بهبود مزیت های رقابتی و توسعه منطقه ای موثر است. از این رو دست یابی به مزایای رقابتی، خوشه های گردشگری را به یک نقطه کانونی توجه علمی و سیاست گذاری تبدیل کرده است. با این توضیحات هدف این تحقیق، بررسی و تحلیل نقش خوشه های گردشگری بر توسعه رقابت پذیری منطقه ای و با این فرضیه که به نظر می رسد هر چه شدت روابط در خوشه های گردشگری بالاتر رود، رقابت پذیری منطقه ای هم افزایش می یابد، می باشد. روش تحقیق، از نوع توصیفی-تحلیلی است و از پرسش نامه جهت جمع آوری داده ها استفاده گردیده است که پس از تایید روایی و پایایی، داده های جمع آوری شده توسط نرم افزار های
spss و
lisrel مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق ارتباط بین افزایش شدت روابط در خوشه های گردشگری با افزایش رقابت پذیری منطقه ای تایید می نماید. همچنین عوامل موثر بر توسعه و تحریک رقابت پذیری منطقه ای را به ترتیب درجه تأثیر در قالب 4 عامل:1) روابط اجتماعی؛ 2) روابط مکانی جغرافیایی؛3) روابط اقتصادی و 4) روابط نهادی- سازمانی معرفی می کند.
سمیه جهان تیغ مند، یاسین زینی وند، سیدمعین موسوی ندوشن،
دوره 23، شماره 68 - ( 1-1402 )
چکیده
مطالعه حاضر با هدف ساماندهی رودخانه ی کشکان شهرستان پلدختر سعی دارد با استفاده از این عنصر با ارزش طبیعی، شهر را احیا و ساماندهی نموده و از پتانسیل های آن در جهت سرزندگی و توسعه گردشگری و رونق اقتصادی استفاده نماید. مسیر رودخانه های درون شهر به دلیل خطی بودد می توانند به عنواد یک محور پایدار گردشگری شهری مورد استفاده قرار گیرند. در صورت ساماندهی فضایی و مکانی رودخانه ها برای چنین مقصودی، می توان از الگوهای متنوع و در عین حال استاندارد برای شکل دهی و مدیریت طول رودخانه ها بهره گرفت. در نهایت یافته های مطالعات کتابخانه ای و نتایج یک بررسی میدانی از طریق توزیع پرسشنامه و با استفاده از نرم افزار SPSS از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است، که ضریب به دست آمده در این پژوهش معادل837/0 محاسبه شده است که مبین اعتبار مناسب برای گردآوری داده ها می باشد. در مرحله آخر با استفاده از نرم افزار AMOS و روش معادلای ساختاری رابطه بین مولفه های اصلی پژوهش و متغیر های تشکیل دهنده هر کدام مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته شده اند. محدوده نتایج نشان داد مهم ترین راهبرد برای ایجاد گردشگری رودخانه شهری در پلدختر عبارت است از: تلاش برای ایجاد محیطی اجتماعی و امن با امکانات و سهولت دسترسی و تاکید خاص نسبت به مسائل زیست محیطی و بوم شناختی. به همین منظور معیارهای اصلی طراحی مبتنی بر قابلیت های محلی تعریف می گردد. لازم به ذکر است در زمینه های اجتماعی، تفریحی، تاریخی و زیست محیطی نیز روال بر همین منوال است و این بدان معناست که کلیه راهبردها و معیارهای ساماندهی فضایی و مکانی رودخانه در راستای بومی گرایی و توجه به خواسته های مردم ساکن در محدوده و در یک کلام استفاده کنندگان از طرح به کار گرفته شده است.
علی شماعی، حبیب الله فصیحی، مهسا دلفان نسب،
دوره 23، شماره 68 - ( 1-1402 )
چکیده
بافت‌های ارزشمند به علت وجود جاذبههای نوستالژیک و معماری و فرهنگی و بازآفرینی آنها نقش مهمی در توسعه گردشگری در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... دارد. هدف این پژوهش واکاوی عوامل پیشران از متغیرهای مربوط به طرح‌های بازآفرینی برتوسعه گردشگری شهری محله تجریش می باشد. روش جمع‌آوری مبتنی بر اطلاعات کتابخانهای و اسنادی و میدانی است. . بر اساس نتایج متغیرهایی مانند توسعه زیرسطحی و ایجاد تره‌بار و توسعه پناهگاه در بیمارستان شهدای تجریش، ایجاد حوضچه آرامش و توسعه رودخانه مقصود بیک و متغیرهای دیگر در زمره متغیرهای مستقل قرار می‌گیرند یعنی نه تأثیرگذار هستند و نه تأثیرپذیر. اما در این میان، ایجاد قطب فرهنگی و تفریحی در شمال تهران، شکوفاسازی اکو توریسم، ساماندهی امامزاده صالح ،احیای درختان خیابان ولیعصر توانسته‌اند متغیرهایی محسوب شوند که در توسعه گردشگری محله تجریش هم نقش تأثیرگذاری داشته باشند و هم تأثیرپذیری. اما متغیرهایی همچون مدیریت محله ، ایجاد مرکز خرید، ایجاد قطب فرهنگی و تفریحی در شمال تهران ، شکوفاسازی اکو توریسم مناطق اطراف محدوده محله تجریش همچون دربند و درکه و... توسعه موزه سینمای ایران و... ازآنجاکه در ناحیه استراتژیک قرارگرفته‌اند نقش بسزا و تعیین‌کننده و راهبردی در توسعه گردشگری محله تجریش دارند و به‌عنوان متغیرهای کلیدی محسوب می‌شوند.
عاطفه مرادی، مریم دانشور، سید عبدالهادی دانشپور، هومن بهمن پور،
دوره 23، شماره 68 - ( 1-1402 )
چکیده
امروزه مکان‌سازی پایدار یکی از رویکردهای اصلی طراحان شهری و برنامه‌ریزان منطقهای است. هدف از انجام این پژوهش، طراحی و برازش مدل تلفیقی مکان‌سازی مناطق پیراشهری با تاکید بر تعادل زیست محیطی است. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و از نوع پیمایشی – تحلیل میباشد. در ابتدا با توجه به مبانی نظری، پیشینه تحقیق و مصاحبه با خبرگان اقدام به طراحی مدل تلفیقی (مدل مفهومی اولیه) گردید. در ادامه از طریق مراجعه به آرای خبرگان (86 نفر) نسبت به برازش مدل اقدام گردید. مدل اولیه تحقیق با استفاده از روش معادلات ساختاری (SEM) و با کمک نرم‌افزار Smart PLS 2 مورد بررسی و آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که بارهای عاملی تمام سؤالات پرسشنامه بیش‌تر از 4/0 بوده و بنابراین در حد قابل قبولی بودند. مقادیر t نیز برای تمام سؤالات بزرگتر از 96/1 بوده و از این‌رو، در سطح اطمینان 95 درصد معنی‌دار هستند. از سوی دیگر، برقراری تعادل زیست محیطی در مکان‌سازی مناطق پیراشهری، تحت تاثیر 7 معیار و 22 زیرمعیار قرار دارد که از میان آنها کیفیت محیطی بیشترین تاثیر (ضریب مسیر = 5227/0) و ساختار معنایی (ضریب مسیر = 0353/0) کمترین تاثیر را داشته‌اند. همچنین؛ مقدار میانگین شاخص اشتراکی 147/1 و مقدار ضریب تعیین (R2) برابر با 9184/0 به دست آمد. برازش کلی مدل (GOF) نیز 5235/0 محاسبه گردید. در بررسی نهایی، مشخص شد که تمامی مسیرها دارای ضرایب معنی‌داری هستند و در نتیجه مدل مفهومی پژوهش تایید گردید.
الهه ذوقی حسینی، داراب دیبا، حامد کامل نیا، مصطفی مختاباد،
دوره 23، شماره 68 - ( 1-1402 )
چکیده
چکیده
حس ذاتی تعامل با منطقه نشانه حساسیت زیستمحیطی است که در قرن بیست و یکم بسیار حیاتی است. امروزه اجتنابناپذیر است که منطقهگرایی میبایست در گفتمان بزرگ‌تری از معماری قرار داده شود و بحث و مناظره در مورد نقش کاربست معماری سبز منطقهای به عنوان یکی از عوامل هویت فرهنگی و حس مکان مورد ترویج قرار گیرد. پژوهش حاضر استدلال میکند که معماری منطقهگرا وارد مرحله جدیدی از روند تکاملی خود شده است که همانا منطقهگرایی پایدار میباشد. در این دیدگاه، مناطق را باید از لحاظ منابع منحصر به فرد و محدودیتهای خاص خود تعریف کرد. به جای اینکه تحت تأثیر جهانیشدن باشیم، مناطق باید در یک سیستم تعاملی جهانی و منطقهای از وابستگی‌های متقابل پیچیده که فیزیکی، اجتماعی، فرهنگی و مهم‌تر از همه اکولوژیک هستند، تبعیت کنند. لذا با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مبتنی بر منطق استدلال استقرایی، از دادههای متنی و تجارب معماری ذکر شده در پژوهش، حرکت و با بیرون کشیدن مفاهیم مستتر در آن، به تدریج به سطوح انتزاعیتری از منطقهگرایی پایدار دست خواهیم یافت. مضاف بر آن با استفاده از جدیدترین آثار معماری منتخب توسط موسسات بینالمللی و جوایز و مسابقات، مصادیق مروری منطقهگرایی پایدار را بسط میدهیم. دستیابی به یک مدل یا چارچوب نظری که نظمهای نهفته و الگوهای تکرارشونده در معماری منطقهگرا و معماری پایدار را نشان دهد، میتواند پایانبخش تحقیق باشد.
مهدی مودودی ارخودی، سجاد فردوسی،
دوره 23، شماره 69 - ( 4-1402 )
چکیده
در دهه های اخیر، گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت مکمل در کنار کشاورزی و دامداری، همواره عاملی در جهت بهبود شرایط اقتصادی ساکنین روستاها بوده است. بر این اساس این پژوهش، با هدف شناسایی عوامل موثر بر ارتقاء مقصدهای گردشگری روستایی انجام پذیرفته است. جمع آوری اطلاعات، با استفاده از دو روش آرشیوی و پیمایش از طریق مصاحبه و پرسشنامه بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل منابع آرشیوی مرتبط با موضوع تحقیق و همچنین 13 نفر از خبرگان و افراد مجرب است. به منظور تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل محتوا و تحلیل مضمون استفاده شد؛ همچنین داده های کمّی نیز، با استفاده از روش برنامه ریزی ترجیحات فازی لگاریتمی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ابعاد ارتقاء مقصدهای گردشگری روستایی، شامل سه بُعد محیطی، منابع انسانی، و جامعه محلی، می باشد، به طوری که بُعد منابع انسانی با وزن 0994/0 نسبت به ابعاد دیگر دارای وزن بیشتری می باشد. همچنین بُعد جامعه محلی با وزن 0989/0 و بُعد محیطی نیز با وزن 0973/0 به ترتیب در اولویت دوم و سوم قرار گرفتند. در این میان، مولفه «موثر بودن» در بُعد «منابع انسانی» با وزن 261/0، مولفه «اقتصادی» در بُعد «جامعه محلی» با وزن 259/0، و مولفه «زیباشناختی» در بُعد «محیطی» با وزن 254/0، بیشترین وزن را به خود اختصاص دادند.
مهدی رازجویان، صدرالدین متولی، غلامرضا جانباز قبادی،
دوره 23، شماره 69 - ( 4-1402 )
چکیده
در شهر سرخرود گسترش جریانهای گردشگری با برنامهریزی نامناسب و ضعف زیرساختها و مدیریت گردشگری اثرات منفی زیادی از لحاظ زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی داشته است. هدف از پژوهش حاضر مدیریت یکپارچه منطقه ساحلی سرخرود با رویکرد توسعه گردشگری می باشد. تحقیق روش، توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری دادههای تحقیق در رابطه با مبانی نظری پژوهش، شناخت و تحلیل دادهها اسنادی و کتابخانهای و در رابطه با بررسی نمونه مورد مطالعه، مطالعات میدانی میباشد. جهت جمع آوری اطلاعات میدانی از ابزار پرسشنامه استفاده شده است که میان نمونه تصادفی از متخصصان شهری به تعداد 20 نفر توزیع گردیده است. جهت تجزیه و تحلیل دادههای پرسشنامه از نرم افزار Exoert Choice استفاده شده است. جهت وزندهی و رتبهبندی معیارها در وضع موجود شهر روش تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده گردیده است. همچنین برای بررسی رابطه میان گردشگری و مؤلفههای اقتصادی و محیطی، پرسشنامهای میان متخصصان و شهروندان سرخرود توزیع گردید و یافتههای حاصل از آن با استفاده از آزمون تاو کندال bو همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج یافتهها بیانگر آن است که از دیدگاه نیمی از مسئولین و کارشناسان دولتی، گسترش صنعت گردشگری از یک سو سبب رونق اقتصادی منطقه و از سوی دیگر سبب کاهش امنیت منطقه و آلودگی محیطزیست است. بنابراین در شرایط کنونی انگیزشی برای گسترش صنعت توریسم برای مدیران دولتی وجود ندارد؛ بدین صورت که برای جلوگیری از خلاءها و انجام فعالیتهای موازی، ارائه خدمات به گردشگران توسعه پایدار گردشگری نیازمند یکپارچگی مدیریت گردشگری و برنامهریزی مداوم در قالب سازمان‌یافته، مشارکتی و مردمی است.
