مریم صنعتگر کاخکی، منوچهر فروتن، محمد مهدی سروش، سارا جلالیان،
دوره 24، شماره 73 - ( 4-1403 )
چکیده
سرزندگی یکی از مؤلفههای اصلی در طراحی میباشد، اما مفهوم پیچیده و چندوجهی است که در ابعاد گوناگون آن همپوشانی وجود دارد. بدین‌جهت با توجه به خلأ نظری آن در معماری و در نظر گرفتن میانرشتهای بودن آن، با کنار هم قراردادن و همپوشانی تفاوتها و تشابهها سرزندگی در حوزه روان‌شناسی و جامعه‌شناسی با تعاریف در معماری و همچنین بررسی تفاوت سرزندگی با دیگر مفاهیم نزدیک به آن در معماری و شهرسازی شامل کیفیتزندگی، زیستپذیری و پایداری، در نهایت مدل تعریف سرزندگی و مدل عوامل سرزندگی محیطی ارائه شد. بدین‌جهت مقاله حاضر با پارادایم تفسیرگرا، رویکرد کیفی، روش تطبیقی و منطق استدلال قیاسی انجام شد که به لحاظ هدف نظری و نوع نتایج آن تبینی میباشد. هدف از این پژوهش پاسخ سؤالاتی پیرامون تعریف سرزندگی محیطی، رویکرد مناسب پژوهش پیرامون سرزندگی، مقیاس مناسب پژوهش سرزندگی، عوامل مؤثر بر سرزندگی محیطی و ارائه مدل تحلیلی- تطبیقی سرزندگی جهت ارزیابی آن میباشد. نتایج این پژوهش نشان میدهد، سرزندگی محیطی مفهومی نسبی وابسته به مکان و زمان میباشد که نمیتوان عواملی را به‌طور مشخص برای سرزندگی همه مکانها در همه کشورها و در همه دورههای زمانی بیان کرد بلکه باید عوامل به‌صورت محلی با توجه به مکان مشخص شود. عوامل مؤثر بر سرزندگی محیطی به‌دست‌آمده در این مقاله شامل مؤلفههای کالبدی، تجربی و زیباشناختی، اجتماعی میباشد و با توجه به فرهنگ جمعگرا و جایگاه شادیهای جمعی در کشورمان توجه به عواملی از سرزندگی که باعث افزایش جنبههای اجتماعی فضا، جذب و مشارکت افراد شود میتواند راهگشا باشد.
واژگان کلیدی: شادی، نشاط اجتماعی، مطالعه تطبیقی، سرزندگی محیطی
. این مقاله برگرفته از رساله دکتری معماری تحت عنوان " سرزندگی محیطی بومی در مجتمعهای تجاری: تدوین مدل ارزیابی عوامل معماری مرتبط با سرزندگی محیطی در مجتمعهای تجاری شهر تهران " میباشد که به راهنمایی استادان دکتر منوچهر فروتن و دکتر محمد مهدی سروش و مشاوره دکتر سارا جلالیان در دانشگاه آزاد اسلامی همدان به انجام رسیده است.
. نویسنده مسئول: همدان، بلوار امام خمینی، خیابان دانشگاه آزاد اسلامی، بلوار پروفسور موسیوند، ساختمان هنر و معماری، گروه معماری.
