بررسی نقش و عملکرد شهرها و تحولات آن‌ها، مقوله مهمی در مطالعات نوین جغرافیایی به شمار میرود. توزیع فضایی نامتعادل جمعیت، مهاجرت‌های بیرویه به سمت کلانشهرها و عدم تعادل در توزیع امکانات و فرصتهای اقتصادی در سطح مناطق منجر به تمرکز روی ایده شهرهای میانی به عنوان یکی از رویکردهای موثر برنامهریزی منطقه‌ای شده است. از این رو هدف این مقاله بررسی عملکرد شهر نسیم‌شهر به‌عنوان یک شهر میانی در ساختار توسعه فضایی استان تهران است. روش تحقیق از «نوع توصیفی- تحلیلی» و روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر دو روش کتابخانه‌ای و میدانی است. برای بررسی نقش شهر از روش‌ها و مدل‌های کمی استفاده شده است. مدل‌های اقتصادی نشان می‌دهند که سهم این شهر در قیاس با استان تهران به لحاظ اشتغال‌زایی صنعتی از میانگین بیشتر است. شاخص تغییرات ساختاری نشان می‌دهد که تغییرات در نسیم‌شهر بیشتر از استان تهران بوده است. نتایج مدل تغییر سهم حاکی از آن است که بخش خدمات رشد بالاتری نسبت به استان داشته است. در بررسی ساختار فضایی نیز بدون در نظر گرفتن نقش این شهر، عدم تعادل فضایی در شبکه شهری استان محسوس است. مدل‌های جمعیتی نشان می‌دهند که نسیم‌شهر از کشش پذیری بالایی در رابطه با جذب جمعیت سر ریز استان برخوردار بوده، لذا این شهر با توجه به نقاط قوت و داشتن فرصتهای مناسب می‌تواند در سطح‌بندی منطقه‌ای به‌عنوان مرکزیت خدماتی و صنعتی سکونتگاه‌های جنوب غرب استان نقش اساسی داشته باشد.
