دکتر رقیه جهدی،
دوره 0، شماره 0 - ( 1-1300 )
چکیده
آتش‌سوزی‌ها سالانه مناطق وسیعی را در جنگلهای هیرکانی شمال ایران می‌سوزاند. هدف این مطالعه شناخت رژیم آتش و ارزیابی مخاطره آتش در مناطق حفاظت‌شده در استان گیلان (256488 هکتار) است. احتراقهای آتش و فراوانی/تکرار مناطق سوختهشده از سال 1992 تا 2022 شناسایی شدند. سپس، مدلسازی رفتار آتش برای شبیهسازی احتمال سوختن و شدت آتش (یعنی طول شعله شرطی) با استفاده از سیستم مدلسازی FlamMap بر پایه اطلاعات آب و هوای آتش، نقشههای توپوگرافی، مدلهای ماده سوختنی محلی و داده تاریخی آتش، انجام شد. با ترکیب نقشههای احتمال سوختن و طول شعله شرطی شبیهسازی شده، نقشه مخاطره آتش در مناطق حفاظت شده تهیه شد. بر اساس نتایج بدست آمده، 8% از تعداد آتش‌سوزیهای تاریخی در دوره مورد مطالعه در مناطق حفاظت شده رخ داده که اغلب دارای اندازههای بسیار کوچک و سطوح سوختهشده محدود (شامل 1/0% از سطوح سوختهشده در استان) است. آتش‌سوزیهای مکرر (تکرار آتش بیش از 1) 60% از مناطق حفاظت شده را پوشش می‌دهند و 11% از این مناطق احتمال سوختن زیاد دارند. تغییرات مقادیر احتمال سوختن و شدت آتش منعکس کننده تنوع فعالیت آتش‌سوزی در مناطق حفاظت شده بویژه در بخشهای جنوب-مرکزی است که شاهد بیشترین مقادیر احتمال سوختن (بیش از 1) و طول شعله شرطی (بیش از 3 متر) است. در نهایت، نقشهبرداری مخاطره آتش نشان داد که 7/77% و 8/4% از مناطق حفاظت شده به ترتیب در طبقات مخاطره بسیار کم و کم قرار گرفتند. در مقابل، 4/12% و 2/5% از این مناطق به ترتیب در طبقات مخاطره زیاد و بسیار زیاد قرار گرفتند. نتایج کمی این تحقیق معیارهای علمی را برای شناسایی مناطق با اولویت بالا در مناطق حفاظت شده فراهم میکند که در آن تلاش‌های مدیریتی میتواند به معکوس کردن خطر فزاینده آتش‌سوزی جنگلهای حفاظت شده کمک کند.
