4 نتیجه برای مناطق مرزی
حمیدرضا کریمی، شهریار خالدی، رضا برنا،
دوره 0، شماره 0 - ( 1-1300 )
چکیده
قاچاق کالا و ارز، معضلی فراگیر در ایران است که برنامه‌ریزی‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را مختل می‌کند. این پدیده تنها مختص مناطق مرزی نیست، اما این مناطق به دلیل شرایط خاص جغرافیایی، بیشتر در معرض این آسیب قرار دارند. پژوهش حاضر با تمرکز بر عوامل طبیعی مؤثر در قاچاق مناطق مرزی، به بررسی نقش توپوگرافی، پوشش گیاهی، اقلیم و منابع آبی در این زمینه می‌پردازد. هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان و مکانیزم تأثیرگذاری هر یک از این عوامل طبیعی در کنترل قاچاق کالا و ارز در مناطق مرزی کشور است. این تحقیق از نوع بنیادی-کاربردی بوده و با استفاده از روش‌های توصیفی-تحلیلی و کمّی انجام شده است. دادهها از طریق پیمایش در میان نیروهای نظامی و مرزبانی مستقر در مناطق مرزی جمع‌آوری و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و مدل تحلیل مسیر، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج نشان می‌دهند که توپوگرافی، پوشش گیاهی و اقلیم، بیشترین تأثیر را در مختل کردن عملیات نیروهای نظامی و مرزبانی در مقابله با قاچاق دارند. ضریب همبستگی پیرسون (0.620) بیانگر ارتباط قوی بین جغرافیای طبیعی و جغرافیای نظامی مبارزه با قاچاق کالا است. در تحلیل رگرسیون، متغیر «اقلیم» با ضریب بتای 0.350 بالاترین و متغیر «منابع آبی» با ضریب بتای 0.124 پایین‌ترین تأثیر را نشان می‌دهند. همچنین، مدل تحلیل مسیر نشان میدهد که پوشش گیاهی، توپوگرافی و منابع آبی تحت تأثیر شرایط اقلیمی، کیفیت مبارزه با قاچاق را تحت تأثیر قرار داده و کار نیروهای نظامی و مرزبانی را با مشکل مواجه می‌سازند.
بهروز محمدی یگانه، عصمت مهدیزاده، عفت مهدیزاده، مهدی چراغی،
دوره 12، شماره 25 - ( 5-1391 )
چکیده
یکی از گامهای مؤثر جهت نگهداشت جمعیت و ایجاد اشتغال در مناطق مرزی، ایجاد بازارچههای مرزی(تجارت مرزی)است. امروزه بازارچههای مرزی ضمن تأمین سطح قابل توجهی از نیاز مردم مرز نشین از طریق مبادلات مرزی، به قانونمند کردن ترددها و تهاترها، تثبیت و پایدار نمودن امنیت در مناطق مرزی، فروکش کردن مبادله قاچاق کالا، تقویت معیشت مرزنشینان و توسعه اقتصادی این مناطق کمک کردهاند. تحقیق حاضر به دنبال ارزیابی اثرات اقتصادی بازارچه مرزی مهران در توسعه نواحی روستایی پیرامون میباشد. در این تحقیق روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی ( مصاحبه و پرسشنامه) و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات هم از آمار توصیفی ( میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (آماره t تک نمونهای و ویلکاکسون) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد، بین ایجاد بازارچه و اثرات اقتصادی آن از جمله افزایش اشتغال، کاهش فقر، افزایش درآمد و کاهش تمایل مهاجرت ساکنان مناطق مرزی به جاهای دیگر رابطه معناداری وجود دارد.
جواد بذرافشان، مهرشاد طولابی نژاد، نجمه حملی،
دوره 18، شماره 49 - ( 1-1397 )
چکیده
در این پژوهش به بررسی عوامل و محرکهای تغییر الگوی معیشت روستاهای مرزی پرداخته شد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن، توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه و مصاحبه بوده است. جامعه آماری خانوارهای روستایی دهستان مینان در شهرستان مرزی سرباز میباشد (4544N=). با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونهگیری سهمیهای 354 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای t تکنمونهای، کایدو و مدل لجستیک استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین 354 پاسخگو، 72/88 درصد معتقد بودند که الگوی معیشت آنها تغییر پیدا کرده و 27/12 درصد معتقد بودند که الگوی معیشتی آنها تغییری نداشته است. از بین 45 متغیر مورد نظر پژوهش، 15 متغیر به طور قابل توجهی ارتباط معنیداری با تغییر معیشت داشته است. عوامل اقتصادی (0/400)، شخصی (0/360) و انزوای جغرافیایی (0/312) ارتباط بیشتری با تغییر معیشت داشتهاند. همچنین در واکنش به این تغییر معیشت، از 345 پاسخگو، 39/8 درصد قاچاق سوخت و کالا ، 25/4 تجارت و معامله و 22/9 درصد انجام کارهای خدماتی را برای امرار معاش انتخاب نمودهاند. لذا می توان گفت ایجاد زمینههای مناسب برای امرار معاش خارج از مزرعه مانند صنایعروستایی و صنایعدستی میتواند ضمن تنوع امرار معاش، از تغییر معیشت و استفاده از راههای نامشروع و خطرناک برای این امر جلوگیری کند.
احمد آفتاب، علی مجنونی، اکبر هوشمند،
دوره 22، شماره 65 - ( 4-1401 )
چکیده
مؤلفههای ژئوپلیتیکی در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی- فرهنگی دارای اثرات غیرقابل انکاری بر آمایش مناطق مرزی هستند که ممکن است در نقاط مختلف مناطق مرزی دارای کارکردهای متفاوتی باشند. پژوهش حاضر با هدف کلی شناسایی مؤلفه های ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر آمایش مناطق مرزی در شهرستانهای استان آذربایجان غربی صورت گرفته است. پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی بوده که با استفاده از آزمونهای آماری، تحلیل مسیر و مدل تصمیمگیری پرومته اقدام انجام گرفته است. نتایج یافتههای پژوهش نشان داد که متغیرهای اجتماعی با مقدار 811/0=r، اقتصادی 562/0r=، سیاسی با 851/0=r در رتبههای اول تا سوم قرار گرفتند. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد که به ترتیب مؤلفههای سیاسی با 96/0، مؤلفههای اجتماعی و فرهنگی با 93/0 و مؤلفههای اقتصادی با 36/0، اثرگذاری مستقیم در تحقق آمایش مناطق مرزی استان آذربایجان غربی دارند. در نهایت نتایج مدل پرومته نشان داد که به ترتیب شهرستان سردشت، ماکو، اشنویه، پیرانشهر، ارومیه، سلماس، خوی، سیه چشمه، سردشت از نظر آمایش مناطق مرزی در اولویتهای اول تا نهم قرار دارند. بنابراین با توجه به یافتههای پژوهش پیشنهاد میشود اقدامات تأمینی و امنیتی با رویکرد، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی- فرهنگی صورت پذیرد.
