مطالعات و تحقیقات ادبی

بدون تردید شبه‌قاره هندوستان در غنا و ترویج زبان و ادبیات فارسی سهم انکارناپذیری داشته و آثار ماندگاری در حوزه­های مختلف ادبیات به‌ویژه حوزه بلاغت فارسی خلق کرده است که با نوعی خلاقیت و ابتکار منحصربه‌فرد همراه بوده است. در این مقاله کوشیده­ایم با تکیه بر چند اثر بلاغی برتر شبه‌قاره مانند جامع‌الصنایع و الاوزان سیف جام هروی و سبحه‌المرجان و غزلان الهند آزاد بلگرامی و حدایق‌البلاغه فقیر دهلوی این نکته را تبیین کنیم که این سه اثر برخلاف دیگر آثار بلاغت اسلامی که تا حدودی متأثر از اندیشه­های یونانی بوده­اند، عمدتاً تحت تأثیر بلاغت سانسکریت به رشته تحریر درآمده‌اند. همچنین نشان داده­ایم که سه اثر نه‌تنها دربرگیرنده معیارهای نظری زیباشناسی و عناصر ادبی هستند بلکه نوعی نقد عملی را نیز دربرگرفته‌اند و در پایان به مهم‌ترین اشتراک‌های این آثار اشاره شده است.