دوره 8، شماره 19 - ( 2-1400 )
جلد 8 شماره 19 صفحات 76-57 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Shakeri A A R, Farahmandfar M. Literary Criticism: History and Application in Iran. Journal title 2021; 8 (19) :57-76
URL: http://jls.khu.ac.ir/article-1-1911-fa.html
URL: http://jls.khu.ac.ir/article-1-1911-fa.html
شاکری عبدالرسول، فرهمند فر مسعود. نقد ادبی: تاریخچه و کاربست آن در ایران. عنوان نشریه. 1400; 8 (19) :57-76
1- پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی، سمت ، shakeri@samt.ac.ir
2- دانشگاه علامه طباطبایی
2- دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده: (3948 مشاهده)
نقد ادبی یکی از بحث‌انگیزترین مفاهیم در مطالعات مربوط به ادبیات در کشورمان بوده است. گروهی آن را مفهومی یک‌سره غربی و در نتیجه کاملاً وارداتی دانسته‌اند و گروهی دیگر سابقۀ آن را تا ایران پیش از اسلام به عقب برده‌اند. در این مقاله، با ایجاد تمایز میان اصطلاح بلاغت به‌مثابۀ امر پیشامدرن و نقد ادبی به‌منزله مفهومی مدرن، سیر تحولات نقد ادبی در ایران از سال‌های انقلاب مشروطه تا اوایل دهۀ 90 خورشیدی بررسی شده است. این تحولات در قالب چهار دوره: از آغاز تا 1320، 1320 تا 1357، از انقلاب تا اواخر دهۀ 70، و از اواخر دهۀ 70 تا اوایل دهۀ 90 بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که با وجود غلبۀ گفتمان نقد ادبی در مطالعات مربوط به ادبیات در چند دهۀ اخیر و به‌رغم نمونه‌های موفق، کاربست این مفهوم در خوانش متون برای رسیدن به موفقیت‌های بیشتر هنوز راهی طولانی در پیش دارد. در این میان، برآمدن و رواج مطالعات میان‌رشته‌ای و مسئله‌محور در خوانش متون در فضای جهانی دانشگاهی بر پیچیدگی وضعیت افزوده است.
فهرست منابع
1. آرین‌پور، یحیی (1372) از صبا تا نیما. جلد دوم. چاپ پنجم. تهران: زوار.
2. بالایی، کریستف و میشل کویی‌پرس (1366) سرچشمه‌های داستان کوتاه فارسی. ترجمۀ احمد کریمی حکاک. تهران: پاپیروس.
3. پارسی‌نژاد، ایرج (1380) روشنگران ایرانی و نقد ادبی. تهران: سخن.
4. پاینده، حسین (1393) «تعارض دو روایت از ایرانی‌بودگی». دوماهنامۀ روایت. شمارۀ 1.
5. پاینده، حسین (1393) «روایت‌شناسی یک عکس: تحلیل روایت‌شناسانۀ عکسی از حسن روحانی». دوماهنامۀ روایت. شمارۀ 2.
6. پاینده، حسین (1385) نقد ادبی و دموکراسی: جستارهایی در نظریه و نقد ادبی جدید. تهران: نیلوفر.
7. پاینده، حسین (1395) نقد ادبی و مطالعات فرهنگی: قرائتی نقادانه از آگهی‌های تجاری در تلویزیون ایران. ویراست دوم. تهران: شهر.
8. پاینده، حسین (1393) «فوتبال، فرصتی برای اندیشیدن به صلح». روزنامۀ شرق. 8/4/1393.
9. پاینده، حسین (1389) «ملاحظاتی از منظر مطالعات فرهنگی دربارۀ سریال دارا و ندار». روزنامۀ شرق. قسمت اول 7/2/1389. قسمت دوم 12/2/1389.
10. پاینده، حسین (1391) «کالبدشناسی فرهنگ در فیلم جدایی نادر از سیمین». ادبیات و سینما. شماره 32: 84-90.
11. تلطف، کامران (1394) سیاست نوشتار: پژوهشی در شعر و داستان معاصر. ترجمه مهرک کمالی. تهران: نامک.
12. جهانبگلو، رامین (1395) «طرحی برای پدیدارشناسی مدرنیته در ایران». در: ایران و مدرنیته: گفت‌وگوهای رامین جهانبگلو. چاپ چهارم. تهران: قطره.
13. جورکش، شاپور (1383) بوطیقای شعر نو: نگاهی دیگر به نظریه و شعر نیما یوشیج. تهران: ققنوس.
14. دهقانی، محمد (1380) پیشگامان نقد ادبی در ایران. تهران: سخن.
15. سپهران، کامران (1388) تئاترکراسی در عصر مشروطه (1304-1285). تهران: نیلوفر.
16. عابدی، کامیار (1394) مقدمه‌ای بر شعر فارسی در سدۀ بیستم میلادی. تهران: جهان کتاب.
17. فتوحی، محمود (به کوشش) (1390) نامۀ نقد: مجموعه‌مقالات نخستین همایش ملی نظریه و نقد ادبی در ایران. ویرایش اعظم فتحی هل‌آباد. تهران: خانۀ کتاب.
18. فتوحی، محمود (1396) «یادداشت سردبیر». فصلنامه نقد ادبی. سال دهم. شماره 39: 7-11.
19. فرهادپور، مراد (1387) «گرفتاری ما عدم بلوغ تاریخی ماست». در: نقابِ نقد: چیستی نقد ادبی در ایران. شاهرخ تندرو صالح (تهیه و تدوین). چاپ دوم. تهران: چشمه.
20. کریمی حکاک، احمد (1384) طلیعۀ تجدد در شعر فارسی. ترجمۀ مسعود جعفری جزی. تهران: مروارید.
21. گرین، گیت و جیل لبیهان (1388) درسنامۀ نظریه و نقد ادبی. ترجمۀ گروه مترجمان. ویرایش حسین پاینده. تهران: روزنگار.
22. میلانی، عباس (1378) تجدد و تجدد ستیزی در ایران. تهران: آتیه.
23. نفیسی، آذر (1372) «داستان بی‌پایان». ایران‌نامه. سال دوازدهم. شمارۀ 1: 169-188.
24. وان‌خلدر، گ.ی (1393) «نظریه ادبی سنتی: زمینه عربی»، مقدمه‌ای کلی بر تاریخ ادبیات فارسی. گروهی از ایران‌شناسان. زیرنظر احسان یارشاطر. ویرایش ی. پ. ت. دوبرن. ترجمه مجدالدین کیوانی. تهران: سخن.
25. هنوی، ویلیام (1393) «تاریخ ادبیات». مقدمه‌ای کلی بر تاریخ ادبیات فارسی. گروهی از ایران‌شناسان. زیرنظر احسان یارشاطر. ویرایش ی. پ. ت. دوبرن. ترجمه مجدالدین کیوانی. تهران: سخن.
26. یاوری، حورا (1373) «تأملی در نقد روان‌شناختی و رابطۀ روان‌کاوی و ادبیات در ایران». ایران‌نامه. شمارۀ 45: 129-158.
27. Ābedī, Kāmyār (2015) Moghadame-ī bar She'r-e Pārsī dar Sadeh-ye Bīstom Mīlādī (An Introduction to Persian Poetry in the 20th Century). Tehran: Jahān-e Ketāb Publishers.
28. Ariyānpūr, Yahyā (1993) Az Sabā ta Nīmā (From Saba to Nima). 2nd Vol. 5th ed. Tehran: Zavvār Publishers.
29. Balay, Christophe and Michel Cuypers (1987) The Origins of Persian Short Story. Trans. Ahmad Karīmī-Hakkāk. Tehran: Papyrus Publishers.
30. Dehghānī, Muhammad (2001) Pīshgāmān-e Naqd-e Adabī dar Iran (The Pioneers of Literary Criticism in Iran). Tehran: Sokhan Publishers.
31. Farhadpūr, Morād (2008) "Gereftārī-ye Mā Adam-e Bolūq-e Tārikhi-ye Māst" ("Our plight is our historical immaturity"), in Tondro Sāleh's Neqāb-e Naqd: Chīstī-ye Naqd-e Adabī dar Iran (The Mask of Criticism: What is Literary Criticism in Iran?), Tehran: Cheshmeh Publishers.
32. Fotūhī, Mahmūd (2011) ed. Nāme-ye Naqd: Nakhostīn Maqālāt-e Hamāyesh-e Naqd Adabī dar Iran (Proceedings of the First National Conference on Literary Theory and Criticism in Iran). Tehran: Khāne-ye Ketāb Publishers.
33. Fotūhī, Mahmūd (2017) "Yaddāsht-e Sardabīr" ("Editor's Note"), Faslnāme-ye Naqd-e Adabī, 10th year, No. 39: pp. 7-11.
34. Henway, William (2014) “The History of Literature,” General Introduction to Persian Literature: A History of Persian Literature. Supervised by Ehsan Yarshater. Editor: Y.P.T. Doburn. Trans. Majdeddīn Keyvānī. Tehran: Sokhan Publishers.
35. Jahānbegloo, Rāmīn (2016) “Tarhī Barāye Padīdārshenāsī-ye Modernīt-e dar Iran” (An Scheme for a Phenomenology of Modernity in Iran), Iran and Modernity: The Conversations of Ramin Jahanbegloo, 4th ed. Tehran: Ghatreh Publishers.
36. Jorkesh, Shāpūr (2004) Būtīqā-ye She'r-e No: Negāh-ī Dīgar be Nazarīye va She'r-e Nīmā Yūshīj (The Poetics of the New Poetry: Another Look at the Theory and Poetry of Nima Youshij). Tehran: Qoqnūs Publishers.
37. Karīmī-Hakkāk, Ahmad (2013) Recasting Persian Poetry: Scenarios of Poetic Modernity in Iran. Los Angeles: Ketab Corp.
38. Mīlānī, Abbās (1999) Tajaddod va Tajaddod Setīzī dar Iran (Modernity and Its Foes in Iran). Tehran: Atieh Publishers.
39. Nafīsī, Azar (1994) “Dāstan-e Bī Pāyān” (The Endless Story), Kelk, no. 54, pp. 82-97.
40. Pārsīnejād, Īraj (2001) Roshangarān-e Iranī va Naqd-e Adabī (Iranian Intellectuals and Literary Criticism). Tehran: Sokhan Publications.
41. Pāyandeh, Hossein (2006) Naqd-e Adabī va Democracy: Jostār-hāyī dar Nazariye va Naqd-e Adabī-ye Jadīd (Literary Criticism and Democracy: Some Papers on Modern Literary Theory and Criticism). Tehran: Nīlūfar Publishers.
42. Sepehrān, Kāmrān (2009) Te'ātr-cracy dar Asr-e Mashrūte (1285-1304) (Theatrocracy in the Constitutional Period, 1906-1925). Tehran: Nīlūfar Publishers.
43. Talattof, Kamran (2015) Sīyāsat-e Neveshtār: Pazhoheshī dar She'r va Dāstān-e Mo'āser (Politics of Writing: A History of Modern Persian Literature) Trans. Mehrak Kamālī. Tehran: Nāmak Publishers.
44. Van Gelder, G. E (2014) “Nazariye Adabī Sonnatī: Zamine-ye Arabī,” in Moghadame-ī Kollī bar Tārīkh-e Adabiāt-e Pārsī (“Traditional Literary Theory: The Arabic Background,” in General Introduction to Persian Literature: A History of Persian Literature), ed. Ehsan Yarshater. Y.P.T. Doburn. Trans. Majdeddīn Keyvānī. Tehran: Sokhan Publishers.
45. Yavari, Houra (1994) “Ta'amolī dar Naqd-e Ravānshenākhtī va Rābete-ye Ravānkāvī va Adabiāt dar Iran” (A Reflection on Psychoanalytic Criticism and the Relationship between Psychoanalysis and Literature in Iran), Iran-Nāmeh, no. 45, pp. 129-158.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
