دوره 8، شماره 21 - ( 7-1400 )
جلد 8 شماره 21 صفحات 93-69 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Horri A. Narrative interweaved with history in the History of Beyhaqi:
The Hayden White’s Approach. Journal title 2021; 8 (21) :69-93
URL: http://jls.khu.ac.ir/article-1-1956-fa.html
URL: http://jls.khu.ac.ir/article-1-1956-fa.html
حری ابوالفضل. درهم‌تنیدگی روایت و تاریخ در تاریخ بیهقی از منظر هایدن وایت. عنوان نشریه. 1400; 8 (21) :69-93
دانشگاه اراک ، horri2004tr@gmail.com
چکیده: (3234 مشاهده)
نسبت میان روایت و تاریخ به‌اعتبارِ نزدیکی دو واژه «هیستوری» و «استوری»، از دیرباز محل پرسش بوده است: تاریخ تا چه اندازه روایت است و روایت تا چه اندازه می‌تواند تاریخی باشد؟ آیا روایت به‌تمامی از حقیقت عاری است و تاریخ با حقیقت نسبتی مستقیم دارد، چندان‌‌که اگر تاریخ از حقیقت خالی شود، اعتبار خود را از دست می‌دهد و حقیقت اگر در تاریخ ثبت نشود، دیگر حقیقت نخواهد بود؟ روایت تاریخی چه فرقی با تاریخ روایی دارد؟ اصولاً، روایت داستانی چه تفاوتی با روایت غیرداستانی و/یا تاریخی دارد؟ نسبت میان روایت و تاریخ به بحث داستان و نا‌داستان مربوط می‌شود. ازاین‌منظر، وضعیت تاریخ بیهقی چگونه است؟ ازمنظر وایت، تاریخ بیهقی نه گاه‌شمار است و نه وقایع‌نامه، بلکه مشتمل برگزینش‌های معرفت‌شناختی و غایت‌شناختی بیهقی از تاریخ آن‌دوره ایران است که اتفاقاً هم بار ایدئولوژیک دارد و هم بار سیاسی. در واقع، بیهقی امر واقعی را به امر داستانی بدل کرده است. مقاله حاضر درباره این است که اولاً چگونه تاریخ بیهقی محصول گفتمان خاص سیاسی غالب در عصر غزنویان و بازتاب‌دهنده ویژگی‌های آن گفتمان است (چه در پرده چه بر پرده)؛ ثانیاً و ازمنظر وایت، تاریخ بیهقی گزارشی تاریخ‌محور است که از رهگذر بازنمایی روایی به روایتی برساخته و داستانی بدل می‌شود. به‌نظر می‌رسد تاریخ بیهقی گذار از روایتگری اسطوره‌ای و حماسی به روایتگری تاریخی و گیتیانه است.
فهرست منابع
1. احمدی، کاوه (بی‌تا) آثار، تاریخ و تبار بیهقی. بی‌جا: بی‌نا.
2. بیهقی، ابوالفضل (۱۳۶۸) تاریخ بیهقی. تصحیح فیاض، با توضیحات خلیل خطیب‌رهبر. تهران: سعدی.
3. جهاندیده، سینا (۱۳۷۹) متن در غیاب استعاره: بررسی ابعاد زیباشناختی تاریخ بیهقی. رشت: چوبک.
4. حری، ابوالفضل (۱۳۸۹) «همبستگی سطوح روایت و فراکارکردهای هلیدی در داستان حسنک وزیر». ادب‌پژوهی. شماره 12: 69-87.
5. حسین‌پناهی، فردین (۱۳۹۰) «بررسی تقابل حقیقت و واقعیت در تاریخ بیهقی برمبنای تحلیل گفتمان». جستارهای ادبی. شماره ۱۷۳: ۹۹-۱۲۲.
6. راغب، محمد (۱۳۹۴) «نقش گسست‌های زمانی در اعتبار راوی در نیمه نخست تاریخ بیهقی». مطالعات تاریخ اسلام. شماره ۲۷: ۱۳۹-۱۷۴.
7. رضی، احمد (۱۳۸3) «داستان‌وارگی در تاریخ بیهقی». نامه فرهنگستان. شماره ۲۳: ۶-۱۹.
8. عبداللهیان، حمید (1375) «نگاهی به جنبه‌های داستان‌نویسی در تاریخ بیهقی». ادبیات داستانی. شماره 41: 98-104.
9. میلانی، عباس (۱۳۷۲) «تاریخ در تاریخ بیهقی». ایران‌شناسی. شماره ۲۰: ۷۲۰-۷۲۱.
10. میلانی، عباس (۱۳۷۸) تجدد و تجددستیزی در ایران. تهران: آتیه.
11. والدمن، رابینسون (۱۳۷۵) زمانه و زندگی و کارنامه بیهقی. ترجمه منصوره اتحادیه. تهران: تاریخ ایران.
12. یاحقی، محمدجعفر و مهدی سیدی (۱۳۷۹) دیبای دیداری. تهران: جامی.
13. یاوری، حورا (۱۳۸۰) «تأملی در ساختارهای روایی و نقش روایت‌های افزوده در تاریخ بیهقی». ایران‌شناسی. شماره ۴۹: ۱۱۷-۱۳۸.
14. Chatman, Seymour (1978) Story & Discourse: Narratve structure in fiction and film. Cornel University Press.
15. Amirsoleimani, Soheila (1999) "Truths and Lies: Irony and Intrigue in the Tārīkh-i Bayhaqī". Iranian Studies. Vol. 32. No. 2. pp. 243-259. [DOI:10.1080/00210869908701955]
16. Meisami, J. S. (1993) "The Past in Service of the Present: Two Views of History in Medieval Persia". Poetics Today. Vol. 14. No. 2. pp. 247-275. [DOI:10.2307/1773119]
17. Melville, Charles (Ed.) (2012) Persian Historiography (vol. X). London: I. B. Tauris & Co Ltd. [DOI:10.5040/9780755610426]
18. Waldman, M. R. (1980) Toward a Theory of Historical Narrative: A Case Study in Perso-Islamicate Historiography. Columbus: Ohio State University Press.
19. White, Hayden (1987) the content of the form: narrative discourse and historical representation. Baltimore: The John Hopkins University Press.
20. White, Hayden (1973) Metahistory.The Historical Imagination in Nineteenth-century Europe. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
