حبیب اله عباسی، زینب طلایی،
دوره 8، شماره 19 - ( 2-1400 )
چکیده
میان برخی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها، وجوه مشترک بسیاری یافت می‌شود، تا آنجا که می‌توان گفت اصل «آب در ظروف مرتبطه» میان برخی فرهنگ‌ها ساری و جاری است. ازهمین‌رو، تصوف در ایران حکم فلسفه در یونان را دارد، به‌ویژه تصوف دوره نخست، قبل از سده ششم، که از آن، دربرابر تصوف سده‌های بعد، یعنی تصوف قال و احتیال، به تصوف حال تعبیر کرده‌اند. هم اندیشه‌ها و مفاهیم موجود در تصوف این دوره و هم گفتار و کردار برخی صوفیان بنام به‌ویژه صوفیه خراسان مؤید این امر است. برای مثال، جلوه‌هایی از عقلانیت یونانی را، که در رفتار و گفتار سقراط آتنی متبلور شده، در رفتار و گفتار ابوسعید ابوالخیر میهنی می‌توان جست. در این مقال، با روش تحلیلی-توصیفی و رویکرد تطبیقی، هم قدرمشترک‌های موجود در گفتار و کردار سقراط آتنی و ابوسعیدابوالخیر را برشمرده‌ایم، و هم در اثبات اصل «آب در ظروف مرتبطه در یک سطح قرار می‌گیرد» کوشیده‌ایم.
