ادیبان شبهقاره تقریباً در حوزه‌های مختلف زبان و ادب فارسی مانند بلاغت، تذکره‌نویسی و به‌ویژه فرهنگنویسی، از پیشاهنگان و سرآمدان بودند و برخلاف ادیبان ایران‌زمین، بیشتر مبتکر و بنیانگذار مبانی نظری فرهنگنویسی، بلاغت و تذکرهنگاری و حتی نقد به‌شمار می‌روند، تاآنجاکه می‌توان از مطاوی آثار تألیفی در هر زمینه، اصول و مبانی نظری هر فن را استخراج کرد. در این مقال ابتدا به اجمال به چگونگی تکوین زبان فارسی طی دوره‌های مختلف در شبهقاره می‌پردازیم و سپس درباره جریان فرهنگنویسی در آنجا بحث می‌کنیم و در ادامه نشان می‌‌دهیم که شبهقاره در شکل‌گیری و تکامل این جریان چه میزان مؤثر بوده است. ازهمین‌رو به کاوش درباره فرهنگ‌های تألیفی در هندوستان خواهیم پرداخت و مهم‌ترین ممیزه‌هایشان را برخواهیم شمرد و درپایان مقال به کارکردهای مهم این فرهنگها اشاره خواهیم کرد.
