[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 29، شماره 90 - ( 4-1400 ) ::
جلد 29 شماره 90 صفحات 24-7 برگشت به فهرست نسخه ها
واکاوی نگاشت مرکزی استعاره‌های مفهومی و طرح‌واره‌های تصویری واژه‌های «آب» و «آتش» در ضرب‌المثل‌های برآمده از ادب فارسی
علیرضا آرمان1 ، مهیار علوی مقدم 2، علی تسنیمی1 ، محمود الیاسی1
1- دانشگاه حکیم سبزواری
2- دانشگاه حکیم سبزواری ، m.alavi.m@hsu.ac.ir
چکیده:   (3563 مشاهده)
زبان‌شناسانی مانند جورج لیکاف و مارک جانسون، برخلاف نگرش بلاغت سنتی که برای استعاره معنایی صرفاً بلاغی و زیباشناختی قائل بودند و آن را پدیده‌ای صرفاً زبانی می‌دانستند، استعاره را دارای ماهیتی ادراکی و مفهومی می‌دانند. این نگاه به استعاره در چارچوب معناشناسی شناختی جای می‌گیرد که در آن، معنا برپایه ساخت‌های مفهومی قرار دارد و همانند حوزه‌های  شناختی دیگر، مقولاتی ذهنی‌ را باز‌می‌نمایاند. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی‌ـ‌تحلیلی، به واکاوی استعاره‌های مفهومی و طرح‌واره‌های تصویری در ضرب‌المثل‌ها‌ می‌پردازد. عشق، زندگی، علم، ناتوانی، خواری، دنیا و فروتنی ازجمله نگاشت‌های مفاهیم مثبت و منفی در استعاره های مفهومی در ضرب‌المثل‌های برآمده از متون ادبی است. در این میان، «آب» و «آتش» از واژه‌هایی هستند که در ضرب‌المثل‌های فارسی و دیوان­ شاعران و نثر نویسندگان پیشین و معاصر، برای نمایاندن ساحت‌های مادی و معنوی استفاده شده است. نتیجه این پژوهش، حاکی است که نگاشت اصلی در مفهوم استعاری ضرب‌المثل‌های متکی بر واژۀ «آتش»، ویرانگری است که با بسامد 42 بار تکرار شده است. نگاشت اصلی در استعاره مفهومی ضرب‌المثل‌های متکی بر واژه «آب» به صورت طرح‌واره فضایی (جابه‌جایی) است که با بسامد 18 بار تکرار شده است. این امر، نشان‌دهنده نگاشت مرکزی واژه «آب» و چرخش و عدم ثبات آن است. به‌طورکلی، شاعران و نویسندگان، با وام‌گیری این نگاشت‌ها، مضامینی خلق کرده‌اند که همواره شنونده را مشتاق نگاه می‌دارد و در ترویج ضرب‌المثل‌ها نقش داشته‌اند.

 
واژه‌های کلیدی: ضرب‌المثل، نگاشت مرکزی، استعاره مفهومی، طرح‌واره، آب، آتش
متن کامل [PDF 1153 kb]   (1306 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. آرمان، علیرضا و همکاران (1398) «نگاشت¬های استعاره¬ای حیوانات در ضرب¬المثل¬های برآمده از متون ادب فارسی». فرهنگ و ادبیات عامه. سال هفتم. شمارة 26: 207-240.
2. اطهاری¬نیک¬عزم، مرضیه (1393) «تحلیل زمان و شاخص¬های زمانی در ضرب¬المثل¬ها با رویکرد نشانه‌ـ‌معناشناسی». جستارهای زبانی. دورة پنجم. شمارة 3: 1-25.
3. دبیرسیاقی، سیدمحمد (1364) گزیدة امثال و حکم دهخدا. تهران: تیراژه.
4. ذوالفقاری، حسن (1392) فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل‌های فارسی. تهران: علم.
5. رضایی، محمد و نرجس مقیمی (1394) «بررسی استعاره¬های مفهومی در ضرب¬المثل¬های فارسی». مطالعات زبانی و بلاغی. سال چهارم. شمارة 8: 91-116.
6. روشن، بلقیس و همکاران (1392) «مبنای طرح‌واره‌ای استعاره‌های موجود در ضرب‌المثل‌های شرق گیلان». زبان¬شناخت. سال چهارم. شمارة 2: 75-94.
7. شریفی¬مقدم، آزاده و نرجس ندیمی (1392) «تحلیل معنی¬شناختی از کاربرد نام حیوانات در ضرب‌المثل¬های گویش لار». زبان¬ها و گویش¬های ایرانی. شمارة 2: 137-159.
8. صفوی، کورش (1392) درآمدی بر معناشناسی. چاپ پنجم. تهران: سورة مهر.
9. فتوحی، محمود (1392) سبک‌شناسی: نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها. چاپ دوم. تهران: سخن.
10. فضائلی، مریم و شهلا شریفی (1392) «بررسی طرح‌واره¬های قدرتی در برخی از ضرب‌المثل‌های فارسی». زبان¬شناسی و گویش¬های خراسان. شمارة 1: 131-144.
11. کریمی، طاهره (1392) «استعاره‌های مفهومی در دیوان شمس برمبنای کنش حسی خوردن». نقد ادبی. سال ششم. شمارة 24: 168-143.
12. لیکاف، جورج و مارک جانسون (1395) استعاره¬هایی که با آنها زندگی می‌کنیم. ترجمة هاجر آقاابراهیمی، چاپ دوم. تهران: علم.
13. متقی‌زاده، عیسی و الهام نیکوبخت (1393) «مقایسة ضرب‌المثل‌های فارسی و عربی با موضوع سخن از لحاظ واژگانی، نحوی، بلاغی و معناشناسی». ادبیات تطبیقی. شمارة 10: 295-322.
14. ملاکی، زهرا و مختار فیاض (1395) «بررسی مبانی استعاری ضرب¬المثل¬های دینی‌ـ‌مذهبی». کهن‌نامة ادب فارسی. سال هفتم. شمارة 3: 111-130.
15. هاوکس، ترنس (1377) استعاره. ترجمة فرزانه طاهری. چاپ دوم. تهران: مرکز.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Arman A, Alavi Moghaddam M, Taslimi A, Elyasi M. Analysis of the Central Mapping of Conceptual Metaphors and Pictorial Schemas of the Words “Water” and “Fire” in Proverbs Derived from Persian Literature. Persian Language and Literature 2021; 29 (90) :7-24
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4012-fa.html

آرمان علیرضا، علوی مقدم مهیار، تسنیمی علی، الیاسی محمود. واکاوی نگاشت مرکزی استعاره‌های مفهومی و طرح‌واره‌های تصویری واژه‌های «آب» و «آتش» در ضرب‌المثل‌های برآمده از ادب فارسی. زبان و ادبيات فارسی. 1400; 29 (90) :7-24

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4012-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 29، شماره 90 - ( 4-1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.1 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4666