[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 29، شماره 91 - ( 9-1400 ) ::
جلد 29 شماره 91 صفحات 306-285 برگشت به فهرست نسخه ها
اسپانوَر/ اسبانبَر شرحی بر یک واژه در کتاب اندرز خسرو قَبادان
ابراهیم واشقانی فراهانی
دانشگاه پیام نور ، vasheghani1353@gmail.com
چکیده:   (2851 مشاهده)
درباره واژه «اسپانور» میان مترجمان اندرز خسرو قبادان و نیز دیگر کوشندگان زبان و ادبیات فارسی میانه و فرهنگ‌نویسان و دانش‌نامه‌نویسان، در همه سطوح واج‌نویسی، آوانویسی، تبیین معنا و تعیین مدلول، اختلاف هست. اسپانور را معادل یکی از هفت شهر مداین، اصفهان، آخور اسبان، آرام‌جای (نه لزوماً آرامگاه) و مرغوزن (آرامگاه) گرفته‌اند. به‌سبب جای‌گیری این واژه در صدر اندرزنامه و محدودشدن فضای اندرزنامه به مکان اسپانور، هر خوانشی از این واژه بر کلیت تعبیر مخاطب از متن اندرز خسرو قبادان تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، با استفاده از سه قلمرو به واژه اسپانور پرداخته خواهد شد: نخست، داده‌های تاریخی؛ دوم، تحلیل ساخت واژگانی اسپانور؛ و سوم، شواهد متن برای شرح متن که در علم معانی و اغراض سخن می‌گنجد. نیز در این مقاله، از روایت‌های اساطیری برای شرح اسپانور یاری گرفته‌ می‌شود. نتیجه بررسی این گمان را تقویت می‌کند که اسپانور با ساخت واژگانی aspān (مشتق از «اسپ»)+پسوند war (به‌معنی پهنه، مرز و محدوده) است و معنی آن، نه اصفهان و مرغوزن، بلکه سازه یا پهنه‌ای در پیوند با اسب و در معنی میدان‌گاه عمومی است و همان‌سازه‌ای است که در دوره اسلامی با نام عمومی «میدان شاه» جزئی ثابت از الگوی کاخ‌سازی ایرانی بوده ‌است. این میدان‌گاه، با توسعه‌یافتن، مبدل به یکی از هفت شهر مداین شده ‌است؛ بنابراین، مدلول اسپانور در اندرز خسرو قبادان میدان‌گاه مداین و یکی از هفت شهر آن بوده که مهم‌ترین سازه بارِ ساسانیان، یعنی ایوان مداین، در آن ساخته شده بوده‌ است. این بخش از مداین همین امروز نیز با نام اسبانبر در کرانه شرقی دجله و در جنوب تیسفون قرار دارد. 
واژه‌های کلیدی: اندرز خسروقبادان، اسپانور، اسبانبر، مداین، انوشیروان، فارسی میانه
متن کامل [PDF 5155 kb]   (846 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. آسانا، جاماسب ‌جي (1371) متون پهلوي. گزارش از سعيد عريان. تهران: کتابخانة جمهوري اسلامي ايران.
2. اسکندربيک منشي ترکمان (1350) تاريخ عالم‌آراي عباسي. تهران: اميرکبير.
3. اندرز خسرو قبادان (1329) به‌کوشش محمد مکري. چاپ دوم. تهران: چاپ چهر.
4. جليليان، شهرام (1396) تاريخ تحولات سياسي ساسانيان. تهران: سمت.
5. خاقاني شرواني، افضل‌الدين بديل (1382) ديوان. تصحيح سيد ضياءالدين سجادي. تهران: زوار.
6. خلف تبريزي، محمد (1342) برهان قاطع. به‌اهتمام محمد معين. چاپ دوم. تهران: کتاب‌فروشي ابن‌سينا.
7. داراب هرمزديار (1922) روايات. بمبئي. بی‌نا.
8. دلاواله، پيترو (1348) سفرنامة پيترو دلاواله. ترجمة شجاع‌الدين شفا. تهران: بنگاه.
9. ديزاني، احسان (1393) «تبيين سير تکامل ميدان شاه در پايتخت‌هاي صفوي ايران». هويت شهر. سال هفدهم. شمارة 8: 77-86.
10. دينکرد هفتم (1389) به‌کوشش محمدتقي راشد محصل. تهران: پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي.
11. سروري، محمدقاسم کاشاني (1338) مجمع‌الفرس. به‌کوشش محمد دبيرسياقي. تهران: کتاب‌فروشي علي‌اکبر علمي.
12. سعدي، مصلح‌الدين شيرازي (1372) بوستان. به‌تصحيح محمدعلي فروغي. چاپ چهارم. تهران: ققنوس.
13. شاردن، جان (1372) سفرنامة شاردن. ترجمة اقبال يغمايي. جلد 4. تهران: توس.
14. عالمي، مهوش (1387) «باغ‌هاي شاهي صفوي». ترجمة مريم رضايي‌پور و حميدرضا جيجاني. گلستان هنر. سال چهارم. شمارة 12: 47- 68.
15. فردوسي، ابوالقاسم (1366) شاهنامه. به‌کوشش جلال خالقي‌مطلق. جلد 1. نيويورک: کتابخانة پارسي.
16. فردوسي، ابوالقاسم (1375) شاهنامه. به‌کوشش جلال خالقي‌مطلق. جلد 5. نيويورک و کاليفرنيا: مزدا با همکاري بنياد ميراث ايران.
17. فردوسي، ابوالقاسم (1384) شاهنامه. به‌کوشش جلال خالقي‌مطلق و ابوالفضل خطيبي. جلد 6. تهران: مرکز دايرة‌المعارف بزرگ اسلامي.
18. فردوسي، ابوالقاسم (1386) شاهنامه. به‌کوشش جلال خالقي‌مطلق و ابوالفضل خطيبي. جلد 7. تهران: مرکز دايرة‌المعارف بزرگ اسلامي.
19. فره‌وشي، بهرام (1380) فرهنگ فارسي به پهلوي. چاپ سوم. تهران: دانشگاه تهران.
20. ¬کارنامة اردشير بابکان (1329) به‌اهتمام محمدجواد مشکور. تهران: کتابفروشي و چاپخانة دانش.
21. ¬کارنامة اردشير بابکان (1382) به‌کوشش بهرام فره‌وشي. چاپ سوم. تهران: دانشگاه تهران.
22. کريستن‌سن، آرتور (1385) ايران در زمان ساسانيان. ترجمة رشيد ياسمي. ويرايش حسن رضايي باغ‌بيدي. چاپ پنجم. تهران: صداي معاصر.
23. ماهيارنوابي، يحيي (1339) «اندرز دانايان به مزديسنان و اندرز خسرو قبادان». مجلة دانشکدة ادبيات و علوم انساني دانشگاه تبريز. شمارة 52: 127-144.
24. مشکور، محمدجواد (1366) تاريخ سياسي ساسانيان. تهران: دنياي کتاب.
25. نصراله‌زاده، سيروس (1398) کتيبه‌هاي خصوصي فارسي ميانة ساساني و پساساساني (گورنوشته، يادبودي). تهران: پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي.
26. نفيسي، علي‌اکبر (1355) فرهنگ نفيسي. تهران: کتاب‌فروشي خيام.
27. نيلوفري، فرهاد (1389) آموزش خط و زبان پهلوي. نشر الکترونيک تک‌بوک: www.takbook.com.
28. ياقوت حموي (1977) معجم البلدان. بيروت: دار صادر.
29. Mackenzie, D.N. (1986) A Concise Pahlavi Dictionary. London: Oxford university press.
30. Nyberg, Henrik Samuel (1974) A Manual Pahlavi (vol. 2). Wiesbaden: Otto Harrassowitz.
31. Peshotan sanjana (1885) Ganj shaygan. Bombay.
32. The Cambridge history of iran (1996) Vol.3 (2). The Seleucid, Parthian and Sasanian periods. Edited by Ehsan Yarshater. Cambridge: Cambridge university press.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Vasheghani Farahani E. Aspanwar/Asbanbar: A Description of a Word in the Book of Andarz i Khosraw i Qabadan. Persian Language and Literature 2021; 29 (91) :285-306
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4095-fa.html

واشقانی فراهانی ابراهیم. اسپانوَر/ اسبانبَر شرحی بر یک واژه در کتاب اندرز خسرو قَبادان. زبان و ادبيات فارسی. 1400; 29 (91) :285-306

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4095-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 29، شماره 91 - ( 9-1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.13 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4666