[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: جلد 32، شماره 96 - ( 2-1403 ) ::
جلد 32 شماره 96 صفحات 234-209 برگشت به فهرست نسخه ها
سوژه‌مندی سیاسی و هرمنوتیک خود در شعر شاملو
قدسیه رضوانیان* 1، سورن ستارزاده2
1- دانشگاه مازندران ، ghrezvan@umz.ac.ir
2- دانشگاه مازندران
چکیده:   (17311 مشاهده)
مسئله‌ی «سوژه» مهم­ترین شاخص تمایز ادبیات کلاسیک و مدرن است. «من» در ادبیات کلاسیک اغلب کلی و انتزاعی است، اما در ادبیات معاصر، پیرو فلسفه‌ی مدرن، من فردیت­یافته و انضمامی و به‌عبارتی سوژه کنشگر است. شاید آشکارترین نمود این چرخش پارادایمی را-به‌ویژه در شعرـ بتوان در نوع مواجهه با «سوژه» دید. شعر معاصر، از سطحی­ترین وجه رمانتیک تا پیچیده‌­ترین وجه فلسفی، مبیّن سوژه‌­ای خودبسنده است که خاستگاه آن انسان­‌محوری است. احمد شاملو از شاعرانی است که «من» در شعر او سوژه است. این پژوهش به روش تحلیل محتوای کیفی و با خوانش انتقادی مجموعه‌ی اشعار شاملو و انتخاب نمونه‌­های دلالتگر، به هرمنوتیک خود/سوژه در شعر او می­‌پردازد و ازآنجاکه این من/خود/سوژه طی شش‌دهه سرایش شعر، دستخوش تلاطم و تحول بوده است، تکیه‌گاه نظری بحث نیز، به‌فراخور این تطورات، هم به سوژه فلسفی می­‌پردازد که بر اندیشه و آگاهی فردی تأکید می­‌ورزد و هم به سوژه­ای که برساخت اجتماعی است؛ ازهمین‌رو،  تلفیقی است از مباحث میشل فوکو درباب هرمنوتیک خود و حکمرانی بر خود و دیگران، نظریه‌ی کنش متقابل نمادین، که به من فردی و من اجتماعی می‌­پردازد، نظریه‌ی اگزیستانسیالیسم که آزادی، انتخاب و مسئولیت را محور مباحث خود قرار می‌­دهد و درنهایت نظر آلتوسر درباب سوژه؛ یعنی سوژه با s (حرف کوچک) و سوژه با S (حرف بزرگ). «من» در شعر سیاسی شاملو، همانا subject ، به‌مثابه شبه‌­سوژه­ای ایدئولوژیک تحت انقیاد حزب توده است، و در شعر فلسفی او، که حاصل شناخت و آگاهی براساس تجربه زیسته خود او و تأمل درباب هستی، انسان، زندگی، و مرگ است، من به‌مثابه سوژه‌ی اعظم (Subject) است.
واژه‌های کلیدی: سوژه، خود، انسان، هرمنوتیک، من، شعر شاملو
متن کامل [PDF 774 kb]   (69 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: شعر معاصر
فهرست منابع
1. ابوالحسن‌تنهایی، حسین (۱۳۹۳). درآمدی بر مکاتب و نظریه¬های جامعه¬شناسی. چاپ هفتم. تهران: بهمن برنا.
2. احمدی، بابك (1377). معمّای مدرنیته. تهران: مركز.
3. احمدی، بابک (1385). سارتر که می¬نوشت. چاپ دوم. تهران: مرکز.
4. اسپیلبرگ، هربرت (1392). جنبش پدیدارشناسی. جلد اول. ترجمة مسعود علیا. تهران: مینوی‌خرد.
5. برکت، بهزاد (1397). داستان پسامدرن فارسی و سوژة زنانه. نقد و نظرية ادبی. دورة سوم. شمارة 2: 5-28.
6. بلومر، هربرت (1388). کنش متقابل¬گرای نمادی. ترجمة حسین ابوالحسن‌تنهایی. تهران: نگاه اول.
7. بیکول، سارا (1398). در کافة اگزیستانسیالیستی. ترجمة هوشمند دهقان. تهران: پیام امروز.
8. پازوكی، شهرام (۱۳۷۹). دكارت و مدرنیته. فلسفه. سال اول. شمارة ۱: ۱۷۵ـ۱۷۸.
9. تامپسون، مل (1393). من. ترجمة سونا انزابی‌نژاد. چاپ چهارم. تهران: گمان.
10. تایسن، لیس (1394). نظریه‌های نقد ادبی معاصر. ترجمة مازیار حسین‌زاده و فاطمه حسینی. تهران: نگاه امروز.
11. جهانبگلو، رامین (1386). موج چهارم. تهران: نی.
12. چندلر، دانيل (1387). مبانی نشانه‌شناسی. ترجمة مهدی پارسا. چاپ سوم. تهران: سورة مهر.
13. حریری، ناصر (1385). دربارة هنر و ادبیات (گفت‌وشنودی با احمد شاملو). تهران: نگاه.
14. خرمشاهی، بهاءالدین (1395). با بهاءالدین خرمشاهی. از بامداد. تهران: مروارید: 159-249.
15. خیام، مسعود (1393). احمد شاملو، عکس فوری. تهران: گوشه.
16. خیام، مسعود (1397). احمد شاملو، چهرة دیگر. تهران: نشانه.
17. رشیدیان، عبدالکریم (1393). فرهنگ پسامدرن. تهران: نی.
18. رضاپور، ابراهیم (1397). نقش جنسیت در ساخت و گزینش استعاره در اشعار شاملو و مشیری از منظر نظریة گفتمانی استعاره. زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی. سال بیست‌وششم. شمارة 84: 133-156.
19. ریترز، جورج (1386). نظریة جامعه¬شناسی در دوران معاصر. ترجمة محسن ثلاثی. تهران: علمی.
20. سرکیسیان، آیدا (1390). بامداد همیشه. تهران: نگاه.
21. سلطان¬پور، منیر (1397). فردیت در شعر معاصر. تهران: گفتمان اندیشة معاصر.
22. شاملو، احمد (1398). مجموعه آثار؛ دفتر یکم: شعرها. چاپ هفدهم. تهران: نگاه.
23. فلاحی، زهره؛ خیالی خطیبی، احمد؛ فربد، محمدصادق (1400). تحلیل جامعه‌شناختی اشعار احمد شاملو با استفاده از نظریة عمل پیر بوردیو. زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی. سال بيست‌ونهم. شمارة 91: 215-235.
24. فوکو، میشل (1379). ساختارگرایی و پساساختارگرایی، ایران: روح یک جهان بی‌روح. ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نی.
25. فوکو، میشل (1396). خاستگاه هرمنوتیک خود. ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نی.
26. فوکو، میشل (1399). حکمرانی بر خود و دیگران. ترجمة محمدجواد سیدی. تهران: چشمه.
27. قراگوزلو، محمد (1386). همسایگان درد. تهران: نگاه.
28. قراگوزلو، محمد (1397). تاریخ تلخ. چاپ چهارم. تهران: نگاه.
29. کاسیرر، ارنست (1367). زبان و اسطوره. ترجمة محسن ثلاثی. تهران: نقره.
30. کریمی‌حکاک، احمد (1394). احمد شاملو شاعری ماندگار. بود و نمود سخن. تهران: نامک: 399-416.
31. کریمی، فرزاد (1397). تحلیل سوژه در ادبیات داستانی پسامدرن ایران. تهران: روزنه.
32. کمالی‌زاده، محمد (1395). سیاست در شعر نو. قم: دانشگاه مفید.
33. کولاکفسکی، لشک (1389). جریان¬های اصلی در مارکسیسم. جلد اول. ترجمة عباس میلانی. تهران: دات.
34. مختاری، محمد (1378). انسان در شعر معاصر. چاپ دوم. تهران: توس.
35. موحد، ضیاء (1395). با ضیاء موحد. در: از بامداد. تهران: مروارید: 497-571.
36. موسوی، حافظ (1395). با حافظ موسوی. در: از بامداد. تهران: مروارید: 573-602.
37. می، رولو (1398). انسان در جستجوی خویشتن. ترجمة مهدی ثریا. تهران: دانژه.
38. میلانی، عباس (9/3/1386). روزگار سپری‌شدة روشنفکران چپ. هم‌میهن. 12-13.
39. میلر، پیتر (1401). سوژه، استیلا و قدرت. ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. چاپ نهم. تهران: نی.
40. هال، دونالد ای (1395). سوبژکتیویته در ادبیات و فلسفه. ترجمة بختیار سجادی و دیاکو ابراهیمی. تهران: دنیای اقتصاد.
41. هایدگر، مارتین (۱۳۷۸). راه بازگشت به درون سرزمین مابعدالطبیعه. فلسفه و بحران غرب. ترجمة رضا داوری اردكانی و دیگران. تهران: هرمس: ۱۱۰ـ۱۱۶.
42. Deleuze, G. (1983). Nietzsche and philosophy. Tr. Hugh Tomlinson. U.S.A: Columbia university press.
43. H usserl, E. (1960). Cartesian Meditation: an introduction to phenomenology. Tr. Dorion Cairns, Netherlands; Springer-science.
44. Lauer, R.H. and W.H. Handel (1977). Social Psychology: The Theory and Application of Symbolic Interactionism. Boston: Houghton Mifflin.
45. Althusser, Louis (2017). Ideology and ideological state Apparatuses, translated by Roozbeh Sadrārā. Tehrān: Cheshmeh [In Persian]
46. Abolhassan Tanhāyi, Hossein (2013). An introduction to sociological schools and theories. 7th edition. Tehrān: Bahman Borna [In Persian]
47. Ahmadi, Bābak (1998). The mystery of modernity. Tehrān: Markaz [In Persian]
48. Ahmadi, Bābak (2006). Sartre who wrote, 2nd edition. Tehrān: Markaz [In Persian]
49. Bakewell, Sarah (2018). At the existentialist Cafe. Translated by Houshmand Dehghan. Tehran: Payām-e Emrooz [In Persian]
50. Barekat, Behzād (2017) Persian postmodern story and female subject. Literary criticism and theory, vol. 2. pp 5-28 [In Persian]
51. Bloomer, Herbert (2008). Symbolic interactionism. Translated by Hossein Abolhasan Tanhāyi. Tehran: Negah e Aval [In Persian]
52. Cassirer, Ernest (1997). Language and myth. Translated by Mohsen Salāsi. Tehran: Noghreh [In Persian]
53. Chandler, Daniel (2008). Basics of semiotics. Translated by Mehdi Pārsā. 3rd edition. Tehran: Sureh-ye Mehr [In Persian]
54. Fallāhi, Zohreh, Ahmad Khiyāli Khatibi and Mohammad Sādeq Farbod (2021). Sociological analysis of Ahmad Shamlou using Pierre Bourdieu's theory of action. Persian Language and Literature of Kharazmi University, Y. 29, N. 91: 215-235[In Persian]
55. Foucault, Michel (2000). Structuralism and poststructuralism, Iran: the soul of a soulless world. Translated by Nikoo Sarkhosh and Afshin Jahāndideh. Tehran: Ney [In Persian]
56. Foucault, Michel (2016). The origin of hermeneutics itself. Translated by Nikoo Sarkhosh and Afshin Jahāndideh. Tehran: Ney [In Persian]
57. Foucault, Michel (2019). The Government of self and others. Translated by Mohammad Javād Seyyedi. Tehran: Cheshmeh [In Persian]
58. Hall, Donald E. (2015). Subjectivity in literature and philosophy. Translated by Bakhtiār Sajjādi and Diāko Ebrāhimi. Tehran: Donyā-ye Eqtesād [In Persian]
59. Hariri, Nāsser (2015). About art and literature (conversation with Ahmad Shāmlou). Tehran: Negāh [In Persian]
60. Heidegger, Martin (1999). The way back into the land of the supernatural. Western philosophy and crisis. Translated by Rezā Dāvari Ardakāni et.al. Tehran: Hermes: 110-116 [In Persian]
61. Jahānbaglou, Rāmin (2016). The fourth wave. Tehran: Ney [In Persian]
62. Kamālizādeh, Mohammad (2015). Politics in new poetry. Qom: Mofid University [In Persian]
63. Karimi, Farzād (2017). Subject analysis in Iran's postmodern fictional literature. Tehran: Rozaneh [In Persian]
64. Karimi Hakkāk, Ahmad (2014). Ahmad Shāmlou is a lasting poet. To be or not to be of Speech. Tehran: Nāmak: 399-416 [In Persian]
65. Khayyām, Masoud (2017). Ahmad Shāmlou, another face. Tehran: Neshāneh. [In Persian]
66. Khayyām, Masoud (2013). Ahmad Shāmlou, snapshot. Tehran: Goosheh [In Persian]
67. Kolakfsky, Leshk (2010). The main currents in Marxism. 1st vol. Translated by Abbās Milāni. Tehran: Dāt [In Persian]
68. May, Rollo (2018). Man's search for himself. Translated by Mehdi Sorayyā. Tehran: Dānje [In Persian]
69. Milāni, Abbās (2016). The Past Times of leftist intellectuals. Hammihan: 12-13 [In Persian]
70. Miller, Peter (2022). Subject, domination and power. Translated by Nikoo Sarkhosh and Afshin Jahāndideh. 9th edition. Tehran: Ney [In Persian]
71. Mokhtāri, Mohammad (1999). Man in contemporary poetry. 2nd edition. Tehran: Tous [In Persian]
72. Mousavi, Hāfez (2015). With Hāfez Mousavi. Az Bāmdād. Tehran: Morwārid: 573-602. [In Persian]
73. Pāzuki, Shahrām (2000). Descartes and modernity. Philosophy. 1st year. Number 1: 178-175. [In Persian]
74. Qarāgozlu, Mohammad (2017). Bitter history. 4th edition. Tehran: Negāh [In Persian]
75. Qarāgozlu, Mohammad (2016). Neighbors of pain. Tehran: Negāh [In Persian]
76. Rashidiān, Abdul Karim (2014). Postmodern culture. Tehran: Ney [In Persian]
77. Rezāpour, Ibrāhim (2017). The role of gender in the construction and selection of metaphor in Shāmlou and Moshiri's poems based on metaphor discourse theory. Persian Language and Literature of Kharazmi University, Y. 26 N. 84. pp: 133-156 [In Persian]
78. Ritters, George (2016). Sociological theory in the contemporary era. Translated by Mohsen Salāsi. Tehran: Elmi [In Persian]
79. Sarkisiān Āidā (2010). Bāmdād-e Hamishe.Tehran: Negāh [In Persian]
80. Shāmlou, Ahmad (2018). Collection of Works; Book 1: Poems. 17th edition. Tehran: Negāh [In Persian]
81. Soltānpour, Monir (2017). Individuality in contemporary poetry. Tehran Goftemān e Andishe-ye Moāser [In Persian]
82. Spielberg, Herbert (2012). Phenomenological movement. 1st vol. Translated by Masoud Owliā. Tehran: Minu-ye kherad [In Persian]
83. Thompson, Mel (2014). I. Translated by Sonā Anzābi-Nejād. 4th edition. Tehran: Gomān [In Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA


XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Rezvāniān G, Sattārzādeh S. Political Subjectivity and Hermeneutics of the “Self” in Shamlou’s Poetry. Persian Language and Literature 2024; 32 (96) :209-234
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4305-fa.html

رضوانیان قدسیه، ستارزاده سورن. سوژه‌مندی سیاسی و هرمنوتیک خود در شعر شاملو. زبان و ادبيات فارسی. 1403; 32 (96) :209-234

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4305-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
جلد 32، شماره 96 - ( 2-1403 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.09 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4666