[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: جلد 32، شماره 96 - ( 2-1403 ) ::
جلد 32 شماره 96 صفحات 42-5 برگشت به فهرست نسخه ها
ساخت دستوری اضافه (وابسته‌های پسین/ گروه‌های اسمی) در مثنوی مولانا
محمد پاک نهاد*
دانشگاه فرهنگیان ، mpak5152@cfu.ac.ir
چکیده:   (17695 مشاهده)
دستوردانی در فهم و تفسیر متون نقش برجسته‌ای دارد. هدف این مقاله، شناخت «اضافه» در مثنوی و تحلیل آن از منظر دستور تاریخی است تا سبک‌وسیاق مولانا و وجه تمایز کاربرد آن در مثنوی از آثار دیگر مشخص شود. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی از نوع مطالعۀ موردی است. جامعۀ هدف شش دفتر مثنوی است و داده­‌ها به روش کتابخانه‌­ای گردآوری شده است. در تجزیه و تحلیل یافته­‌ها، کاربرد اضافه و نقش‌­نمای آن و شکل­‌های اضافه در جمله‌های مثنوی معین شده، ارتباط‌­های گوناگون مضاف و مضاف‌الیه با واژگان و ترکیبات خاص، نشاندار و دلخواه مولانا روشن شده، و درنهایت، چگونگی فک و وصل اضافه و الگوهای گروه اسمی تعیین شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که بخش بزرگی از گیرایی و جذابیت مثنوی به‌دلیل الگوهای زبانی مورد استفاده مولانا است که زادۀ وزن و آهنگ مثنوی نیست، بلکه باید آن را در مطالعات دقیق و «جزئی‌نگرانۀ» ساخت دستوری و الگوهای صرفی و نحوی آن جست‌و‌جو کرد.
واژه‌های کلیدی: ساخت دستوری، اضافه، ارتباط معنایی، فک و وصل اضافه، الگوهای صرفی و نحوی
متن کامل [PDF 981 kb]   (259 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: دستور زبان فارسی
فهرست منابع
1. ابوالقاسمی، محسن (1375). دستور تاریخی زبان فارسی. تهران: سمت.
2. ابوالقاسمی، محسن (1378). دستور تاریخی مختصر زبان فارسی. تهران: سمت.
3. اتحادی، حسین (1401). نقش مؤلفه¬های دستوری در ابهام زبانی غزلیات غالب دهلوی. دوفصلنامة زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی. سال سی‌ام. شمارة 92: 57-80.
4. باقری، مهری (1385). تاریخ زبان فارسی. تهران: دانشگاه پیام نور.
5. بهار، محمدتقی (1373). سبک¬شناسی. جلد اول. تهران: امیرکبیر.
6. تجلیل، جلیل (1355). فک و فصل اضافه. مجلۀ گوهر. شمارة 37.
7. خوئینی¬قزلجه، عصمت؛ امانی، زهره (1401). کارکرد جمله¬های ساده و مرکب در مثنوی. زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی. سال سی‌ام. شمارة 93: 29-57.
8. رضویان، حسین؛ کاوسی¬تاجکوه، صدیقه؛ بهرامی¬خورشید، سحر (1395). ساخت اضافه در زبان فارسی از منظر دستور ساخت گلدبرگ. پژوهش¬های زبانی. دورة هفتم. شمارة 2: 37-59.
9. زمانی، کریم (1378-1381). شرح جامع مثنوی. تهران: آگاه.
10. شریعت، محمدجواد (1384). دستور زبان فارسی. تهران: اساطیر.
11. شفائی، احمد (1363). مبانی علمی دستور زبان فارسی. تهران: نوین.
12. شفیعی، محمود (1343). شاهنامه و دستور یا دستور زبان فارسی برپایة شاهنامة فردوسی. تهران: نیل.
13. شمیسا، سیروس (1384). کلیات سبک‌شناسی. تهران: میترا.
14. شهیدی، سیدجعفر (1386). شرح مثنوی. جلد نهم. تهران: علمی فرهنگی.
15. صادقی، علی¬اشرف؛ ارژنگ، غلامرضا (1361). دستور (کتاب درسی) سال چهارم آموزش متوسطه رشتة فرهنگ و ادب. تهران: وزارت آموزش و پرورش.
16. طباطبایی، علاءالدین (1395). فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
17. طبیب‌زاده، امید (1391). دستور زبان فارسی براساس نظریۀ گروه‌های خودگردان در دستور وابستگی. تهران: مرکز.
18. طبیب¬زاده، امید؛ برادران همتی، نوید (1393). دو نوع وابستۀ اضافه¬ای: مضاف‌الیه اسمی و مضاف¬الیه وصفی. ادب¬پژوهی. شمارة 32: 155-176.
19. فرشیدورد، خسرو (1388). دستور مفصل امروز. تهران: سخن.
20. لازار، ژیلبر (1389). دستور زبان فارسی معاصر. ترجمة مهستی بحرینی. توضیحات و حواشی از هرمز میلانیان. تهران: هرمس.
21. ماهوتیان، شهرزاد (1378). دستورزبان از دیدگاه رده¬شناسی. ترجمة مهدی سمایی. تهران: مرکز.
22. معین، محمد (1341). اضافه. تهران: کتابخانة ابن‌سینا.
23. معین، محمد (1363). اضافه. بخش اول و دوم. تهران: امیرکبیر.
24. مولانا جلال‌الدین بلخی (1374) کلیات دیوان شمس. به‌تصحيح بدیع‌الزمان فروزانفر. تهران: ربیع.
25. مولانا جلال‌الدین بلخی (1375) گزیدة مثنوی. بدیع‌الزمان فروزانفر. تهران: جامی.
26. مولانا (بی‌تا) مثنوی معنوی. لوح فشرده. قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. مؤسسة خدمات کامپیوتری نور. ص. پ. 3857-37185.
27. ناتل‌خانلری، پرویز (1374). تاریخ زبان فارسی. جلد سوم. تهران: سیمرغ.
28. نجم‌الغنی رامپوری، محمد (1329). نهج‌الادب. هند: چاپ لکنهو.
29. نساجیان، مینو؛ شجاعی، راضیه؛ بحرانی، محمد (1398). ساخت اضافه در زبان فارسی: بررسی پیکره‌بنیاد. پژوهش¬های زبانی. سال دهم. شمارة 1: 161-182.
30. وحیدیان کامیار، تقی؛ عمرانی، غلامرضا (1398). دستور زبان فارسی(1). تهران: سمت.
31. وزیری‌زاده، محمدباقر؛ خوئینی، عصمت (1391). تحلیل گروه‌های اسمی وابستگی از منظر دستور تاریخی در تاریخ بلعمی. زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی. سال بيستم. شمارة 72: 121-140.
32. Abolghāsemī, Mohsen (1996). Historical Grammar of the Persian Language. Tehrān: SAMT. [In Persian]
33. Abolghāsemī, Mohsen (1999). A Brief Historical Grammar of the Persian Language. Tehrān: SAMT. [In Persian]
34. Bāgheri, Mehrī (2006). Persian Language History. Tehrān: Payām-e Noor University. [In Persian]
35. Bahār, Mohammad Taqi (1994). Stylistics. vol.1. Tehrān: Amir Kabīr. [In Persian]
36. Ettehādi, Hossein (2022). The role of grammatical components in the linguistic ambiguity of Ghalib Dehlavi's sonnets. Half-Yearly Persian Language and Literature of Kharazmi University, year 30, Number 92: 57-80. [DOI:10.52547/jpll.30.92.57]
37. Farshidvard, Khosrow (2009). Compelet Grammar. Tehrān: Sokhan. [In Persian]
38. Khoeini-Qezeljeh, Esmet; Amāni, Zohreh (2022). Functions of simple and compound sentences in Masnavi. Persian Language and Literature of Kharazmi University. No 1. 93: 29-57. [In Persian]
39. Lāzar, Gilbert (2010). Modern Persian Grammar. Translated by Mahasti Bahreini. Tehrān: Hermes. [In Persian]
40. Māhoutian, Shahrzād (1999). Grammar from typology perspective. Translated by Mehdi Samāyi. Tehrān: Markaz. [In Persian]
41. Moeen, Mohammad (1962). Ezāfe. Tehrān: Ibn Sinā Library. [In Persian]
42. Moeen, Mohammad (1984). Ezāfe. First and second part. Tehrān: Amir Kabīr. [In Persian]
43. Moulana's masnavi (compact tablet). Qom: Computer Research Center for Islamic Sciences, Noor Computer Services Institute. p. P. 3857-37185. [In Persian]
44. Nātel Khānlari, Parviz (1995). Persian Language History. vol.3. Tehrān: Sīmorgh. [In Persian]
45. Najm al-Ghani Rampūrī, Mohammad (1950). Nahj al-Adab. India: Lākenhow. [In Persian]
46. Nasājīān, Minū; Shujāei, Rāzieh; Bahrāni, Mohammad (2018). The Corpus-Based Study of Ezafe Construction in Persian. Language Research. Number 1: 161-182. [In Persian]
47. Razaviān, Hossein; Kāwūsī-Tājkūh, Seddiqeh; Bahrāmi-Khorshid, Sahar (2015). Ezafe Constructions in Persian Language from Goldberg's Construction Grammar Perspective. Language Research, Volume 7. Number 2: 37-59. [In Persian]
48. Sādeghi, Ali Ashraf; Arjang, Gholām Rezā (1998). Grammer (textbook). Tehran: Ministry of Education. [In Persian]
49. Shafāyī, Ahmad (1984). Scientific basis of Persian Grammar. Tehran: Novin. [In Persian]
50. Shafi'i, Mahmoud (1964). Shāhnāmeh and Persian Grammar based on Ferdowsi's Shāhnāmeh. Tehrān: Nil. [In Persian]
51. Shamisā, Sirūs (2004). Stylistics.Tehrān: Mitra. [In Persian]
52. Shariat, Mohammad Javād (2005). Persian Grammer. Tehran: Asātīr. [In Persian]
53. Tabātabāī, Alāeddin (2015). Descriptive Dictionary of Persian Grammar. Tehrān: Frahang-e Moāser. [In Persian]
54. Tabibzādeh, Omid; Barādarān Hemmati, Navid (2013). Two kinds of Genitive Dependents in Persian: Nominal Genitives and Attributive Genitives. Adab Pazhuhi. No. 32: 155-176. [In Persian]
55. Tabibzādeh, Omid (2011). Persian Grammar. Tehrān: Markaz. [In Persian]
56. Tajleel, Jalil (1976). Additional Jaw and Chapter, Gowhar, No. 37. [In Persian]
57. Vahidiān Kāmyār, Taghi; Omrāni, Gholām Rezā (2018). Persian Grammar (1). Tehrān: SAMT. [In Persian]
58. Vazirizādeh, Mohammad Bāgher; Khoeni, Esmat (2012). Historical Issues of Dependency Nominal Phrases in Tarikh-e-Balámi, Persian Language and Literature of Kharazmi University, Vol 20 (72), PP: 121-140.
59. Zamāni, Karim (1999-2002). A comprehensive commentary on the Masnavi. Tehrān: Āgāh. [In Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA


XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Pāknahād M. Genitive Case (Postmodifiers/Noun Phrases) Construction in Rumi’s Masnavi. Persian Language and Literature 2024; 32 (96) :5-42
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4318-fa.html

پاک نهاد محمد. ساخت دستوری اضافه (وابسته‌های پسین/ گروه‌های اسمی) در مثنوی مولانا. زبان و ادبيات فارسی. 1403; 32 (96) :5-42

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4318-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
جلد 32، شماره 96 - ( 2-1403 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.09 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4666