[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: جلد 33، شماره 98 - ( 3-1404 ) ::
جلد 33 شماره 98 صفحات 300-273 برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل انتقادی گفتمان مناجات‌های مصیبت‌نامه عطار برمبنای روش فرکلاف
پروین مرتضایی1 ، رها زارعی فرد2 ، زهرا حسینی*3
1- مرکز آموزش‌عالی اقلید، شیراز، فارس، ایران
2- دانشگاه جهرم، شیراز، فارس، ایران
3- دانشگاه جهرم، شیراز، فارس، ایران ، z.hosseini@jahromu.ac.ir
چکیده:   (3392 مشاهده)
مصیبت‌نامه از مهم‌ترین مثنوی‌های عطار در حوزه ادبیات عرفانی است که مناجات‌های شاعر با معبود جذابیتی ویژه به آن بخشیده است. شاعر ازطریق ساختار گفتمان‌هایی که ترس، ملامت و صمیمیت را بازنمایی می‌کند، اندیشه‌های اجتماعی و اخلاقی خود را بیان می‌کند. در این پژوهش، به‌شیوۀ توصیفی-تحلیلی، ابعاد گفتمانی مناجات‌های مصیبت‌نامه عطار و چگونگی تبیین و تفسیر مناسبات اجتماعی و روابط قدرت در این متن براساس انگاره فرکلاف مطالعه می‌شود. انواع مناجات‌های عطار در مصیبت‌نامه براساس این رویکرد شامل سه شاخۀ مناجات خوف‌آمیز، صمیمانه، و ملامت‌آمیز است که در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بررسی شده است. در سطح توصیف، ویژگی‌های واژگان، ساختار جملات و دستورزبان بیان‌کننده تجربه اجتماعی شاعر است و خفقان و التهاب اجتماعی قرن هفتم هجری در خراسان را بازگو می‌کند. در سطح تفسیر، تمرکز شاعر بر توصیف عمده صفات خداوند است که از تسلیم محض بنده دربرابر خداوند حکایت دارد و تسلط اندیشه جبرگرایی اشعریان بر اجتماع شاعر را تأیید می­کند. در سطح تبیین، ردّپای نظام درباری و تمایل شاعر به پاک‌سازی فضای عصر را مشاهده می­کنیم؛ فضایی که در آن آشوب­های اجتماعی، مذهبی و عقیدتی رسوب کرده و دنیاگرایی و منفعت‌طلبی رونق گرفته است. بازنمایی نظام حاکمیتی جامعه و آرمان‌جویی شاعر برای ایجاد صلح و دوستی از دیگر یافته‌ها است.
واژه‌های کلیدی: عطار، مصیبت‌نامه، مناجات‌، فرکلاف، تحلیل گفتمان
متن کامل [PDF 282 kb]   (26 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: ادبیات عرفانی
فهرست منابع
1. آقاگل¬زاده، فردوس (1385). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: علمی و فرهنگی.
2. آقاگل¬زاده، فردوس؛ غیاثیان، مریم (1386). رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی. زبان و زبان¬شناسی. سال سوم. (3)5: 39-54.
3. الهی‌زاده، مریم؛ محققی، عبدالمجید (1395). تحلیل و بررسی نقد اجتماعی در مصیبت‌نامة عطار برمبنای روش‌شناسی اسکینر. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی. دورة هشتم. شمارة30: 137-172.
4. ایرانمنش، زهرا (1396). بررسی تطبیقی حکایتی از مثنوی معنوی؛ داستان جزع ناکردن شیخی بر مرگ فرزندان خود با مأخذ آن براساس رویکرد نورمن فرکلاف. ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. شمارة 49: 49-74.
5. پورنامداریان، تقی (1390). دیدار با سیمرغ. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
6. حسینی سروری، نجمه (1393). تحلیل گفتمان انتقادی در قصیده‌ای از سنایی. کهن‌نامة ادب پارسی. دورة پنجم. شمارة 1: 67-89.
7. دشتی، سیدمحمد و همکاران (1400). تحلیل انتقادی گفتمان قدرت در مثنوی (نمونه‌پژوهی قصة اهل سبا). بوستان ادب. دورة سیزدهم. شمارة 1 (پیاپی47): 149-178.
8. زرین‌کوب، عبدالحسین (1378). صدای بال سیمرغ. تهران: سخن.
9. سجادی، جعفر (1370). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. تهران: طهوری.
10. سرباز برازنده، فرح (1394). نقد اجتماعی در مصیبت‌نامه عطار. زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج. سال هفتم. شمارة 23: 21-49.
11. صابری مقدم، سیدسعید؛ شریفیان، مهدی (1402). تحليل انتقادی گفتمان انوری در قطعۀ والی گدا براساس رویکرد نورمن فرکلاف. شعرپژوهی. شمارة 55: 119-142.
12. صفا، ذبیح‌الله (1371). تاریخ ادبیات در ایران. تهران: فرديس.
13. عاشوردخت، نادر؛ احمد رضی، احمد؛ یوسف‌پور، محمدکاظم (1399). تحلیل گفتمان رابطۀ انسان و خدا در مناجات‌نامه خواجه عبدالله انصاری. پژوهش‌های ادب عرفانی. شمارة 4: 57-80.
14. عطار، فریدالدین (1388). مصیبت¬نامه. تصحیح محمدرضا شفیعی‌کدکنی. تهران: سخن.
15. فرکلاف، نورمن (1379الف). تحلیل انتقادی گفتمان. تهران: مرکز مطالعات و رسانه¬ها.
16. فرکلاف، نورمن (1379ب). تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمة فاطمه شایسته و دیگران. تهران: اختران و زمانه.
17. فروزانفر، بدیع‌الزمان (1389). شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار. تهران: آسیم.
18. فولادی، علیرضا (1389). زبان عرفان. تهران: سخن: فراگفت.
19. کریمی فیروزجایی، علی؛ حبیبی، سمیرا (1397). تحلیل گفتمان دیدگاه¬های رهبران ایران و آمریکا دربارة برجام. جستارهای سیاسی معاصر. سال نهم. شمارة 4: 133-153.
20. گوهرین، صادق (1380). شرح اصطلاحات تصوف. جلد پنجم. تهران: زوار.
21. محسنی، محمدجواد (1391). جستاری در نظریه و روش تحلیل گفتمان فرکلاف. معرفت فرهنگی اجتماعی. سال سوم. شمارة 3: 63-86.
22. یورگنسن، ماریان؛ فیلیپس، لوئیز (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمة هادی جلیلی. تهران: نی.
23. Fairclough, N (2002) Critical Discourse Analysis and the Marketization of Public London, Sage publication.
24. Âqâgolzâdeh, Ferdows (2006). Critical Discourse Analysis. Tehrân: ʿElmī-Farhangī. [In Persian].
25. ʿšūrdoxt, Nâder., Razi, Ahmad., and Yusofpur, Mohammad Kâzem (2020). Discourse Analysis of the Human-Divine Relationship in the Monâjâtnâma of Xâja ʿAbdullah Ansâri. Studies in Mystical Literature. vol (4). pp 57-80. [In Persian].
26. ʿAttâr Neišâburi, Farid al-Din (2009). Mosībatnâma. Ed. Mohammad Rezâ Šafīʿi-Kadkani. Tehrân: Soxan Publications. [In Persian].
27. Daštī, Seyyed Mohammad, et al (2021). Critical Analysis of Power Discourse in the Masnavi: A Case Study of the Tale of the People of Sabâ. Bustân-e Adab. vol 13, PP 149-178. [In Persian].
28. Elâhizâdeh, Maryam., Mohaqqeqi, ʿAbd al-Majid (2016). Analysis and Review of Social Criticism in ʿAttâr's Mosibatnâma Based on Skinner's Methodology. Interpretation and Analysis of Persian Language and Literary Texts .vol. 8(30). pp. 137-172. [In Persian].
29. Fairclough, Norman (2000a). Critical Discourse Analysis. Tehrân: Markaz-e Muṭâlaʿât o Resâneh-hâ. [In Persian].
30. Fairclough, Norman (2000b). Critical Discourse Analysis. Trans. Fâteme Šâyeste & et al, Tehrân: Axtarân/ Zamâne. [In Persian].
31. Forūzânfar, Badiʿal-Zamân (2010). Biography, Critique, and Analysis of the Works of Sheikh Farid al-Din Attar. Tehrân: Âsim. [In Persian].
32. Fulâdi, ʿAlirezâ (2010). The Language of Mysticism. Tehran: Soxan Farâgoft. [In Persian].
33. Gowharin, Sâdeq (2001). Explanation of Sufi Terminologies. Vol. 5. Tehrân: Zavâr. [In Persian].
34. Hosseini Sarvari, Najmeh. (2014). Critical Discourse Analysis in an Ode by Sanâyi. Kohan-nâma-ye Adab-e Pârsī. vol. 5(1). pp. 67-89. [In Persian].
35. Irânmaneš, Zahrâ (2017). Comparative Study of a Tale from the Masnavi: The story of Sheikh's Non-grief over the Death of his Children, with its Source Based on Norman Fairclough's Approach. Mystical Literature and Mythology. vol. (49). pp 49-74. [In Persian].
36. Moḥseni, Mohammad Javad (2012). An Inquiry into the Theory and Method of Fairclough's Discourse Analysis. Socio-Cultural Epistemology. vol 3(3). pp 63-86. ([In Persian].
37. Pūrnâmdâriân, Taqi (2011). Didâr bâ Simorq (meeting to Simurq). Tehrân: Institute for Humanities and Cultural Studies [In Persian].
38. Sâberi Moqaddam, Seyyed Saeed, and Šarifiân, Mahdi (2023). Critical Analysis of Anvari's Discourse in the Poem "Vali Geda" Based on Norman Fairclough's Approach. Poetry Research. vol (55). pp 119-142. ( [In Persian].
39. Safâ, Zabih-Allah (1992). History of Literature in Iran. Tehrân: Faridis. [In Persian].
40. Sajjâdi, Jaʿfar (1991). Encyclopedia of Mystical Terms and Expressions. Tehrân: Ṭahūri. [In Persian].
41. Sarbâz Barâzandeh, Farah (2015). Social Criticism in ʿAṭṭâr's Mosībatnâma. Persian Language and Literature. Sannadaj University. vol 7(23). pp 21-49. [In Persian].
42. Yurgensson, Marian., and Filips, Louis (2010). Theory and Method in Discourse Analysis. Trans. Hâdi Jalīlī. Tehrân: Ney.
43. Zarrinkūb, ʿAbd al-Hossein (1999). The Sound of the Simurq's Wings. Tehrân: Soxan. [In Persian].
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA


XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Mortazâei P, Zâreifard R, Hosseini Z. A Critical Discourse Analysis of the Supplications in Attar’s Mosibatnāma Based on Fairclough’s Model. Persian Language and Literature 2025; 33 (98) :273-300
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4376-fa.html

مرتضایی پروین، زارعی فرد رها، حسینی زهرا. تحلیل انتقادی گفتمان مناجات‌های مصیبت‌نامه عطار برمبنای روش فرکلاف. زبان و ادبيات فارسی. 1404; 33 (98) :273-300

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4376-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
جلد 33، شماره 98 - ( 3-1404 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.09 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4722