[Home ] [Archive]   [ فارسی ]  
:: Main :: About :: Current Issue :: Archive :: Search :: Submit :: Contact ::
Main Menu
Home::
Journal Information::
About the Journal
Editorial Board
Aims& Scopes
Journal News
Copyright
Ethics
Articles archive::
All Issues
Current Issue
Reviewers List
Reviewers List vol1403
Reviewers List vol1402
Reviewers List vol1401
Reviewers List vol1400
Reviewers List vol 1399
Browse by Authors
Browse by Keywords
For Authors::
Call for Papers
Submission Instruction
Submission Form
For Reviewers::
Reviewers Section
Reviewers List vol1403
Registration::
Registration Information
Registration Form
Contact us::
Contact Information
Contact us
Site Facilities::
Site map
Search contents
FAQ
Top 10 contents
Inform to friends
Publication statistics::
::
Search in website

Advanced Search
..
Receive site information
Enter your Email in the following box to receive the site news and information.
..
Publication Information
ju Publisher
Kharazmi University
ju Managing Director 
Nasergholi Sarli
ju Editor-in-Chief
Habib-Allah Abbasi
ju Manager
Zahra Saberi
ju In charge of the Site
Tahereh sadate Mirahmadi
EISSN 24766941
..
Indexing Databases

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
  AWT IMAGE 

   
..
Social Networks
   
..
:: Volume 33, Issue 98 (5-2025) ::
Persian Language and Literature 2025, 33(98): 131-164 Back to browse issues page
The Role of Rhetorical Devices in the Interaction of Form and Meaning in Attar's Mantiq-ut-tayr Based on Jakobson’s Theory of Communication
Farah Jahânshâhi1 , Mohammad Farahmand *2 , Ebrâhim Dânesh3 , Farâmarz Jalâlat1
1- Islamic Azad University, Ardabil Branch
2- Islamic Azad University, Ardabil Branch , m.farahmand2025@iau.ac.ir
3- University of Mohaqeq Ardabili, Ardabil
Abstract:   (1425 Views)
Roman Jakobson considered the differences between linguistic roles to stem from the prominence of some communicative elements (addresser, addressee, message, content, contact, and codes). He believed that every message has several linguistic roles, usually one of which is more prominent. In literary texts, due to their complexity, multilayered structure, and the fluidity of signs, rhetorical devices not only create or enhance the poetic function and elevate the formal quality of the text, but also interact with other linguistic functions. When used intelligently, they foster harmony and alignment between the form and meaning of the text. In the present study, using a descriptive-analytical method, the role of rhetorical devices in shaping the interplay between form and meaning in Attar’s Mantiq-ut-tayr (The Conference of the Birds) is examined. The findings reveal that, with a deep understanding of the diverse functions of language, Attar established balance and coherence between rhetorical devices and the moral-mystical content of Mantiq-ut-tayr. He employed these devices based on their literary essence and function to convey specific concepts. For instance, he used ḥusn-i taʿlīl (elegant justification) to explain educational and mystical ideas, murāʿāt al-naẓīr (parallelism) to create thematic unity and textual cohesion, and mutanaqez-namāʾī (paradox) to depict the contradictory nature of mystical experiences and the internal and external conflicts of the mystic. The proper use of rhetorical devices according to the subject matter and content of the anecdotes of Mantiq-ut-tayr has created a lot of beauty, influence, interaction, and harmony of form and content.
Keywords: Mantiq-ut-tayr, Attar of Nishabur, Jakobson, Theory of Communication, Form, Content, Rhetorical Devices
Full-Text [PDF 460 kb]   (11 Downloads)    
Type of Study: Research | Subject: فنون ادبی
References
1. آقابابایی، سمیه؛ ایران‌زاده، نعمت‌الله؛ صفوی، کوروش (1395). بررسی ساختار ادب غنایی از دیدگاه زبان¬شناسی با تکیه بر نظریة نقش¬های زبانی یاکوبسن. متن‌پژوهی ادبی. سال بیستم. شمارة 69: 7-34.
2. ابراهیمی، محسن (1386). مقراض لا یا تعامل صورت و معنا. فصلنامة علامه. سال چهاردهم. شمارة 13: 14-1.
3. احمدی، بابک (1384). از نشانه‌های تصویری تا متن. چاپ پنجم. تهران: مرکز.
4. ازاری، ساناز؛ باقری خلیلی، علی‌اکبر (1398). مخاطب‌شناسی در غزلیات حافظ شیرازی با تکیه‌بر نقش ترغیبی. کهن‌نامة ادب پارسی. سال دهم. شمارة 1: 29-60.
5. ایگلتون، تری (1386). پیش‌درآمدی بر نظریة ادبی. ترجمة عباس مخبر. تهران: مرکز.
6. پورنامداریان، تقی (1386). انواع ادبی در شعر فارسی. نشریة ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه شهید باهنر کرمان. سال اول. شمارة 3: 7-22.
7. تودوروف، تزوتان (1392). نظریة ادبیات: متن¬هایی از فرمالیست¬های روس. ترجمة عاطفه طاهایی. تهران: دات.
8. حافظ، شمس‌الدین محمد (1377). دیوان حافظ. تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی. تهران: ققنوس.
9. حلبی، علی‌اصغر (1376). مبانی عرفان و احوال عارفان. تهران: اساطیر.
10. داد، سیما (1382). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: ققنوس.
11. دیچز، دیوید (1370). شیوه¬هاي نقد ادبی. ترجمة محمدتقی صدقیانی و غلامحسین یوسفی. چاپ سوم. تهران: علمی.
12. ذبیحی، آزاده؛ آذر، اسماعیل (1397). تأثیرپذیری اروپا از آثار و اندیشه‌های عرفانی عطار نیشابوری. پژوهش‌های ادب عرفانی. سال دوازدهم. شمارة 4: 73-100.
13. زرقانی، سیدمهدی (1388). طرحی برای طبقه¬بندی انواع ادبی در ادبیات کلاسیک. پژوهش¬های ادبی. سال ششم. شمارة 24: 81-106.
14. سجادی، سیدجعفر (1375). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. چاپ سوم. تهران: طهوری.
15. سلدن، رامان (1372). راهنمای نظریة ادبی معاصر. ترجمة عباس مخبر. تهران: طرح‌نو.
16. شفیعی¬کدکنی، محمدرضا (1391). رستاخیز کلمات. تهران: سخن.
17. شمیسا، سیروس (1386). نگاهی تازه به بدیع. چاپ دوم. تهران: میترا.
18. شهرآبادی، راضیه؛ عقدایی، تورج (1398). نقد، بررسی و تحلیل تقابل حیرت و یقین در غزلیات عطار. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا). سال یازدهم. شمارة 42: 61-82.
19. صادقی، لیلا (1389). نقش¬های سکوت ارتباطی در خوانش متون ادبیات داستانی. پژوهش زبان و ادبیات فارسی. سال هشتم. شمارة 19: 187-211.
20. صفا، ذبیح‌الله (1369). تاریخ ادبیات در ایران. جلد دوم. تهران: فردوس.
21. صفوی، کوروش (1380). گفتارهایی در زبان¬شناسی. تهران: هرمس.
22. صفوی، کوروش (1383). از زبان‌‌شناسی به ادبیات. جلد اول. تهران: سورة مهر.
23. صفوی، کوروش (1400). آشنایی با نظریه¬های نقد ادبی. چاپ دوم. تهران: علمی.
24. عطار، فرید‌الدین (1385). منطق¬الطیر. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی¬کدکنی. تهران: سخن.
25. عطار، فرید‌الدین (1387). مصیبت¬نامه. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی¬کدکنی. تهران: سخن.
26. عقدایی، تورج (1394). تعامل زبان و معنا در رسالة محبت‌نامة خواجه عبدالله انصاری. عرفان اسلامی. دورة دوازدهم. شمارة ‌43: 99-119.
27. عقدایی، تورج؛ بیداخویدی، فاطمه (1394). تعامل زبان و معنا در سوانح احمد غزالی برپایة نظریة ارتباطی یاکوبسن. ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. سال یازدهم. شمارة 39: 199-232.
28. فالر، راجر و دیگران (1381). زبان‌شناسی و نقد ادبی. ترجمة مریم خوزان و حسین پاینده. تهران: نی.
29. فتوحی، محمود (1389). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
30. کاردگر، یحیی (1396). فن بدیع در زبان فارسی. تهران: صدای معاصر.
31. کزازی، میرجلال‌الدین (1387). زیباشناسی سخن پارسی؛ بدیع. چاپ سوم. تهران: مرکز.
32. گری، مارتین (1382). فرهنگ اصطلاحات ادبی. ترجمة منصوره شریف‌زاده. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
33. گیرو، پی‌یر (1380). نشانه¬شناسی. ترجمة محمد نبوی. تهران: آگه.
34. محبتی، مهدی (1386). بدیع نو. تهران: سخن
35. محبتی، مهدی (1390). از معنا تا صورت. تهران: سخن.
36. معین، محمد (1363). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر.
37. مولانا، جلال‌الدین‌محمد (1380). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد نیکلسون. تهران: ققنوس.
38. مهاجر، مهران؛ نبوی، محمد (1376). به‌سوی زبانشناسی شعر. تهران: مرکز.
39. وحيديان كاميار، تقي (1385). بدیع از دیدگاه زیبایی‌شناسی. تهران: سمت.
40. وکیلی، هادی (1385). فلسفة تجربة عرفانی. قبسات. شمارة 39و40: 67-92.
41. ولک، رنه؛ وارن، آستین (1373). نظریة ادبیات. ترجمة ضیاء موحد. تهران: علمی و فرهنگی.
42. همايي، جلال‌الدين (1377). فنون بلاغت و صناعات ادبي. تهران: توس.
43. ياكوبسن، رومن (۱۳۸۰). زبان¬شناسی و شعرشناسی. در: ساخت¬گرایی، پساساخت¬گرایی و مطالعات ادبی. ترجمة کوروش صفوی. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی: 89-105.
44. Âqâbâbâyi, S.; Irânzâde, N. & Safavi, K. (2016). An Investigation of the Structure of Lyrical Literature from a Linguistic Perspective based on Jâcobson's theory of Language Functions. Literary Text Research. Issue 69. V 20. Pp 7-34. [In Persian].
45. Aqdâyi, T. & Bidaxavidi, F. (2016). Interaction of Language and Meaning in Qazzâli's Savâneh Based on Jâkobson's Communication Theory. Mytho-Mystic Literature. Issue 39. V 11. Pp 199-232. [In Persian].
46. Aqdâyi, T. (2016). Interaction of Language and Meaning in Xâje Abdollâh-e Ansâri's Mahabbatname. Islamic Mysticism, Issue 43. V 12. Pp99-119. [In Persian].
47. Ahmadi, B. (2005). From Pictorial Signs to the Text. 5th Ed. Tehrân: Markaz Publication. [In Persian].
48. Attâr Neyšâburi, F. (2007). Manteq al-Tayr.E. Mohammad Rezâ Šafi'i Kadkani. 16th Ed. Tehrân: Soxan Publication. [In Persian].
49. Attâr Neyšâburi, F. (2009). Mosibstnâme. Ed. Mohammad Rezâ Šafi'i Kadkani. 9th Ed. Tehrân: Soxan Publication. [In Persian].
50. Dâd, S. (2003). A Dictionary of Literary Terms. Tehrân: Morvârid Publication. [In Persian].
51. Daiches, D. (1992). Critical Approaches to Literature. Trans. Mohammadtaqi Sedqiâni & Qolâmhosein Yusofi. 3rd Edition. Tehrân: Elmi Publication. [In Persian].
52. Eagleton, T. (2007) Literary Theory: An Introduction. Trans. Abbâs Moxber, Tehrân: Markaz Publication. [In Persian].
53. Ebrâhimi, M. (2007). Lâ Scissors or Interaction between form and Meaning. Allâmeh, Issue 14. No 13. Pp 1-14. [In Persian].
54. Fotuhi, M. (2010). Rhetoric of Image. 2nd Ed. Tehrân: Soxan Publication. [In Persian].
55. Ezâri, S. & Bâqeri Xalili, A. (2019). Audience analysis of the lyrics of Hâfez relied on the conative function role. Kohan-nâme-ye Adab-e Pârsi. Issue 1. V 10. Pp 29-60. [In Persian].
56. Fowler, R. Et al. (2003). Linguistics and Literary Criticism. Trans. Maryam xuzân and Hossein Pâyandeh. 2nd Ed. Tehrân: Ney Publication. [In Persian].
57. Gray, M. (2004). A dictionary of Literary Terms. Trans. Mansure Šarifzâde. Tehrân: Institute for Humanities & Cultural Studies Publication. [In Persian].
58. Guiraud, P. (2002). Semiotics. Trans. Mohammad Nabavi. Tehrân: Âgah Publication. [In Persian].
59. Hâfez, Š. (1998). Divân-e Hâfez. Ed. Mohammad Qazvini & Qâsem Qani.. Tehârn: Qoqnus Publication. [In Persian].
60. Halabi, A. (1997). Basic terms of Mysticism and Statuses of Mystics. Tehrân: Asâtir Publication. [In Persian].
61. Homâyi, J. (1997). Figures of Speech & Rherorical Devices. 26th Ed. Tehrân: Tus Publication. [In Persian].
62. Jakobson, R. (2001). Linguistics & Poetics. In Structuralism, Post structuralism & Literary Studies. Trans. Kuroš Safavi. Tehrân: Islâmic Development Organization. Pp 89-105. [In Persian].
63. Kârdgar, Y. (2018). Badi' Device in Persian Language. Tehrân: Sedâye Mo'âser Publication. [In Persian].
64. Kazzâzi, M. (2009). Persian speech Aestheticism: Badi'. 6th Ed. Tehrân: Markaz Publication. [In Persian].
65. Mahabbatī, M. (2011). From Meaning to the Form. V 1. 2nd Ed. Tehrân: Soxan Publication. [In Persian].
66. Mowlânâ, J. (2001). Masnavi Ma'navi. Ed. Reynold A. Nicholson, 5th Ed, Tehrân: Qoqnus Publication. [In Persian].
67. Mo'in, M. (1984). Persian Dictionary. 6th Ed, Tehrân: Âmirkabir Publication. [In Persian].
68. Mohâjer, M. & Nabavi, M. (1997). Toward Linguistics of Poetry. Tehrân: Markaz Publication. [In Persian].
69. Purnâmdâriân, T. (2007). Literary Genres in Persian Poetry. Journal of Faculty of Literature and Humanities. Issue. 1. No. 3. Pp. 7-22. [In Persian].
70. Sâdeqi, L. (2011). Functions of Communicative Silence in Reading Literary Texts. Research in Persian Language and Literature. Issue 19. V 8. Pp 187-211.
71. Safâ, Z. (1991). Literary History in Iran. V 2. 17th Ed. Tehrân: Ferdows Publication. [In Persian].
72. Safavi, K. (2002). Lectures on Lingustics. Tehrân: Hermes Publication. [In Persian].
73. Safavi, K. (2005). From Linguistics to Literature. V 1. Tehrân: Sureye Mehr Publication. [In Persian].
74. Safavi, K. (2022). An Introduction to Literary Theories. 2nd Ed. Tehrân: Elmi Publication. [In Persian].
75. Sajjâdi, S. (1997). A Dictionary of Mystical Terms and Expressions. 3rd Ed. Tehrân: Tahuri Publication. [In Persian].
76. Selden, R. (1994). A Reader's Guide to Contemporary Literary Theory. Trans. Abbâs Moxber. Tehrân: Tarh-e now Publication. [In Persian].
77. Šafi'ie Kadkani, M. (2012). The Ressurection of Words. Tehrân: Soxan Publication. [In Persian].
78. Šahrâbâdi, R. & Aqdâyi, T. (2019) Review and Analysis a Contract between Certainity and Bewilderment in Atta's Gazal. Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts. Issue 42. V 11. Pp 61-82. [In Persian].
79. Šamisâ. S. (2007). Figures of Speech: Anew Outline. 2nd Ed. Tehrân: Mitrâ Publication. [In Persian].
80. Todorov, T. (2013). Theory of Literature: Texts from Russian Formalists. Tr. Âtefe Tahâyi. Tehrân: Dât Publication. [In Persian].
81. Vahidiân Kâmyâr, T. (2006). Badi' From Aesthetic Perspective. 2nd Ed: Tehrân: Samt Publication. [In Persian].
82. Vakili, H. (2006). Myistic Experience Philosophy. Qabasât. V 39-40. Pp 67-92. [In Persian].
83. Wellek, R. (1993). Theory of Literature. Trans. Ziâ' Movahhed. Tehrân: Elmi-Farhangi Publication. [In Persian].
84. Zabihi, Â. & Âzar, E. (2019). The Influence of the Works and Thoughts of Attâr-e Neišâburi on the Europe. Research on Mystical Literature. Issue 4, V 12. Pp 73-100. [In Persian].
85. Zarqâni, S. (2009) A Plan for Classifing Literary Genres in Classic Literature. Literary Research. Issue 24. V 6. Pp 81-106. [In Persian].
Send email to the article author

Add your comments about this article
Your username or Email:

CAPTCHA

XML   Persian Abstract   Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jahânshâhi F, Farahmand M, Dânesh E, Jalâlat F. The Role of Rhetorical Devices in the Interaction of Form and Meaning in Attar's Mantiq-ut-tayr Based on Jakobson’s Theory of Communication. Persian Language and Literature 2025; 33 (98) :131-164
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4451-en.html
Rights and permissions
Creative Commons License This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Volume 33, Issue 98 (5-2025) Back to browse issues page
دوفصلنامه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.08 seconds with 44 queries by YEKTAWEB 4722