[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: جلد 33، شماره 98 - ( 3-1404 ) ::
جلد 33 شماره 98 صفحات 164-131 برگشت به فهرست نسخه ها
نقش هنرسازه‌های بدیعی در تعامل صورت و معنای منطق‌الطیر با کاربست نظریه ارتباطی یاکوبسن
فرح جهانشاهی1 ، محمد فرهمند*2 ، ابراهیم دانش3 ، فرامرز جلالت1
1- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، اردبیل، ایران
2- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، اردبیل، ایران ، m.farahmand2025@iau.ac.ir
3- دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده:   (1430 مشاهده)
رومن یاکوبسن تفاوت نقش‌های زبانی را حاصل برجستگی برخی از عناصر ارتباطی (فرستنده، گیرنده، پیام، موضوع، مجرای ارتباطی و رمزگان) دانسته و معتقد است هر پیام نقش‌های زبانی متعددی دارد که معمولاً یکی از آنها برجسته‌تر است. در متون ادبی، به‌دلیل پیچیدگی متن، تعدد لایه‌ها و سیّال‌بودن نشانه‌ها، هنرسازه‌ها علاوه‌بر ایجاد یا تقویت نقش ادبی و ارتقای فرمی متن، با دیگر نقش‌های زبانی نیز در تعامل‌اند و درصورت استفاده هوشمندانه، سبب تناسب و تطابق صورت و معنای متن می‌شوند. در پژوهش حاضر، به‌روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی، نقش هنرسازه‌های بدیعی در تعامل صورت و معنای منطق‌الطیر عطار تحلیل شده است. یافته‌ها نشان داد که عطار با آگاهی از کارکردهای گوناگون زبان، بین هنرسازه‌های بدیعی و محتوای اخلاقی‌ـ‌عرفانی منطق‌الطیر تناسب و تعادل برقرار و هنرسازه‌ها را براساس جوهره و کارکرد ادبی‌شان، برای بیان مفاهیم خاصی استفاده ‌کرده ‌است؛ مثلا،ً «حسن تعلیل» را برای تبیین مسائل تعلیمی و عرفانی، «مراعات نظیر» را برای ایجاد وحدت موضوعی و انسجام متنی و «متناقض‌نمایی» را برای تصویرگری ماهیت متناقض تجربه‌های عرفانی و کشمکش‌های درونی و برونی عارف به‌کار برده ‌است. کاربست هنرسازه‌ها به فراخور موضوع و محتوای حکایات منطق‌الطیر، زیبایی، تأثیرگذاری عمیق و تعامل و تطابق صورت و معنا را پدید آورده‌ است.
واژه‌های کلیدی: منطق‌الطیر، عطار، یاکوبسن، نظریه ارتباطی، صورت، معنا، هنرسازه‌های بدیعی
متن کامل [PDF 460 kb]   (11 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: فنون ادبی
فهرست منابع
1. آقابابایی، سمیه؛ ایران‌زاده، نعمت‌الله؛ صفوی، کوروش (1395). بررسی ساختار ادب غنایی از دیدگاه زبان¬شناسی با تکیه بر نظریة نقش¬های زبانی یاکوبسن. متن‌پژوهی ادبی. سال بیستم. شمارة 69: 7-34.
2. ابراهیمی، محسن (1386). مقراض لا یا تعامل صورت و معنا. فصلنامة علامه. سال چهاردهم. شمارة 13: 14-1.
3. احمدی، بابک (1384). از نشانه‌های تصویری تا متن. چاپ پنجم. تهران: مرکز.
4. ازاری، ساناز؛ باقری خلیلی، علی‌اکبر (1398). مخاطب‌شناسی در غزلیات حافظ شیرازی با تکیه‌بر نقش ترغیبی. کهن‌نامة ادب پارسی. سال دهم. شمارة 1: 29-60.
5. ایگلتون، تری (1386). پیش‌درآمدی بر نظریة ادبی. ترجمة عباس مخبر. تهران: مرکز.
6. پورنامداریان، تقی (1386). انواع ادبی در شعر فارسی. نشریة ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه شهید باهنر کرمان. سال اول. شمارة 3: 7-22.
7. تودوروف، تزوتان (1392). نظریة ادبیات: متن¬هایی از فرمالیست¬های روس. ترجمة عاطفه طاهایی. تهران: دات.
8. حافظ، شمس‌الدین محمد (1377). دیوان حافظ. تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی. تهران: ققنوس.
9. حلبی، علی‌اصغر (1376). مبانی عرفان و احوال عارفان. تهران: اساطیر.
10. داد، سیما (1382). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: ققنوس.
11. دیچز، دیوید (1370). شیوه¬هاي نقد ادبی. ترجمة محمدتقی صدقیانی و غلامحسین یوسفی. چاپ سوم. تهران: علمی.
12. ذبیحی، آزاده؛ آذر، اسماعیل (1397). تأثیرپذیری اروپا از آثار و اندیشه‌های عرفانی عطار نیشابوری. پژوهش‌های ادب عرفانی. سال دوازدهم. شمارة 4: 73-100.
13. زرقانی، سیدمهدی (1388). طرحی برای طبقه¬بندی انواع ادبی در ادبیات کلاسیک. پژوهش¬های ادبی. سال ششم. شمارة 24: 81-106.
14. سجادی، سیدجعفر (1375). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. چاپ سوم. تهران: طهوری.
15. سلدن، رامان (1372). راهنمای نظریة ادبی معاصر. ترجمة عباس مخبر. تهران: طرح‌نو.
16. شفیعی¬کدکنی، محمدرضا (1391). رستاخیز کلمات. تهران: سخن.
17. شمیسا، سیروس (1386). نگاهی تازه به بدیع. چاپ دوم. تهران: میترا.
18. شهرآبادی، راضیه؛ عقدایی، تورج (1398). نقد، بررسی و تحلیل تقابل حیرت و یقین در غزلیات عطار. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا). سال یازدهم. شمارة 42: 61-82.
19. صادقی، لیلا (1389). نقش¬های سکوت ارتباطی در خوانش متون ادبیات داستانی. پژوهش زبان و ادبیات فارسی. سال هشتم. شمارة 19: 187-211.
20. صفا، ذبیح‌الله (1369). تاریخ ادبیات در ایران. جلد دوم. تهران: فردوس.
21. صفوی، کوروش (1380). گفتارهایی در زبان¬شناسی. تهران: هرمس.
22. صفوی، کوروش (1383). از زبان‌‌شناسی به ادبیات. جلد اول. تهران: سورة مهر.
23. صفوی، کوروش (1400). آشنایی با نظریه¬های نقد ادبی. چاپ دوم. تهران: علمی.
24. عطار، فرید‌الدین (1385). منطق¬الطیر. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی¬کدکنی. تهران: سخن.
25. عطار، فرید‌الدین (1387). مصیبت¬نامه. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی¬کدکنی. تهران: سخن.
26. عقدایی، تورج (1394). تعامل زبان و معنا در رسالة محبت‌نامة خواجه عبدالله انصاری. عرفان اسلامی. دورة دوازدهم. شمارة ‌43: 99-119.
27. عقدایی، تورج؛ بیداخویدی، فاطمه (1394). تعامل زبان و معنا در سوانح احمد غزالی برپایة نظریة ارتباطی یاکوبسن. ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. سال یازدهم. شمارة 39: 199-232.
28. فالر، راجر و دیگران (1381). زبان‌شناسی و نقد ادبی. ترجمة مریم خوزان و حسین پاینده. تهران: نی.
29. فتوحی، محمود (1389). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
30. کاردگر، یحیی (1396). فن بدیع در زبان فارسی. تهران: صدای معاصر.
31. کزازی، میرجلال‌الدین (1387). زیباشناسی سخن پارسی؛ بدیع. چاپ سوم. تهران: مرکز.
32. گری، مارتین (1382). فرهنگ اصطلاحات ادبی. ترجمة منصوره شریف‌زاده. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
33. گیرو، پی‌یر (1380). نشانه¬شناسی. ترجمة محمد نبوی. تهران: آگه.
34. محبتی، مهدی (1386). بدیع نو. تهران: سخن
35. محبتی، مهدی (1390). از معنا تا صورت. تهران: سخن.
36. معین، محمد (1363). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر.
37. مولانا، جلال‌الدین‌محمد (1380). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد نیکلسون. تهران: ققنوس.
38. مهاجر، مهران؛ نبوی، محمد (1376). به‌سوی زبانشناسی شعر. تهران: مرکز.
39. وحيديان كاميار، تقي (1385). بدیع از دیدگاه زیبایی‌شناسی. تهران: سمت.
40. وکیلی، هادی (1385). فلسفة تجربة عرفانی. قبسات. شمارة 39و40: 67-92.
41. ولک، رنه؛ وارن، آستین (1373). نظریة ادبیات. ترجمة ضیاء موحد. تهران: علمی و فرهنگی.
42. همايي، جلال‌الدين (1377). فنون بلاغت و صناعات ادبي. تهران: توس.
43. ياكوبسن، رومن (۱۳۸۰). زبان¬شناسی و شعرشناسی. در: ساخت¬گرایی، پساساخت¬گرایی و مطالعات ادبی. ترجمة کوروش صفوی. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی: 89-105.
44. Âqâbâbâyi, S.; Irânzâde, N. & Safavi, K. (2016). An Investigation of the Structure of Lyrical Literature from a Linguistic Perspective based on Jâcobson's theory of Language Functions. Literary Text Research. Issue 69. V 20. Pp 7-34. [In Persian].
45. Aqdâyi, T. & Bidaxavidi, F. (2016). Interaction of Language and Meaning in Qazzâli's Savâneh Based on Jâkobson's Communication Theory. Mytho-Mystic Literature. Issue 39. V 11. Pp 199-232. [In Persian].
46. Aqdâyi, T. (2016). Interaction of Language and Meaning in Xâje Abdollâh-e Ansâri's Mahabbatname. Islamic Mysticism, Issue 43. V 12. Pp99-119. [In Persian].
47. Ahmadi, B. (2005). From Pictorial Signs to the Text. 5th Ed. Tehrân: Markaz Publication. [In Persian].
48. Attâr Neyšâburi, F. (2007). Manteq al-Tayr.E. Mohammad Rezâ Šafi'i Kadkani. 16th Ed. Tehrân: Soxan Publication. [In Persian].
49. Attâr Neyšâburi, F. (2009). Mosibstnâme. Ed. Mohammad Rezâ Šafi'i Kadkani. 9th Ed. Tehrân: Soxan Publication. [In Persian].
50. Dâd, S. (2003). A Dictionary of Literary Terms. Tehrân: Morvârid Publication. [In Persian].
51. Daiches, D. (1992). Critical Approaches to Literature. Trans. Mohammadtaqi Sedqiâni & Qolâmhosein Yusofi. 3rd Edition. Tehrân: Elmi Publication. [In Persian].
52. Eagleton, T. (2007) Literary Theory: An Introduction. Trans. Abbâs Moxber, Tehrân: Markaz Publication. [In Persian].
53. Ebrâhimi, M. (2007). Lâ Scissors or Interaction between form and Meaning. Allâmeh, Issue 14. No 13. Pp 1-14. [In Persian].
54. Fotuhi, M. (2010). Rhetoric of Image. 2nd Ed. Tehrân: Soxan Publication. [In Persian].
55. Ezâri, S. & Bâqeri Xalili, A. (2019). Audience analysis of the lyrics of Hâfez relied on the conative function role. Kohan-nâme-ye Adab-e Pârsi. Issue 1. V 10. Pp 29-60. [In Persian].
56. Fowler, R. Et al. (2003). Linguistics and Literary Criticism. Trans. Maryam xuzân and Hossein Pâyandeh. 2nd Ed. Tehrân: Ney Publication. [In Persian].
57. Gray, M. (2004). A dictionary of Literary Terms. Trans. Mansure Šarifzâde. Tehrân: Institute for Humanities & Cultural Studies Publication. [In Persian].
58. Guiraud, P. (2002). Semiotics. Trans. Mohammad Nabavi. Tehrân: Âgah Publication. [In Persian].
59. Hâfez, Š. (1998). Divân-e Hâfez. Ed. Mohammad Qazvini & Qâsem Qani.. Tehârn: Qoqnus Publication. [In Persian].
60. Halabi, A. (1997). Basic terms of Mysticism and Statuses of Mystics. Tehrân: Asâtir Publication. [In Persian].
61. Homâyi, J. (1997). Figures of Speech & Rherorical Devices. 26th Ed. Tehrân: Tus Publication. [In Persian].
62. Jakobson, R. (2001). Linguistics & Poetics. In Structuralism, Post structuralism & Literary Studies. Trans. Kuroš Safavi. Tehrân: Islâmic Development Organization. Pp 89-105. [In Persian].
63. Kârdgar, Y. (2018). Badi' Device in Persian Language. Tehrân: Sedâye Mo'âser Publication. [In Persian].
64. Kazzâzi, M. (2009). Persian speech Aestheticism: Badi'. 6th Ed. Tehrân: Markaz Publication. [In Persian].
65. Mahabbatī, M. (2011). From Meaning to the Form. V 1. 2nd Ed. Tehrân: Soxan Publication. [In Persian].
66. Mowlânâ, J. (2001). Masnavi Ma'navi. Ed. Reynold A. Nicholson, 5th Ed, Tehrân: Qoqnus Publication. [In Persian].
67. Mo'in, M. (1984). Persian Dictionary. 6th Ed, Tehrân: Âmirkabir Publication. [In Persian].
68. Mohâjer, M. & Nabavi, M. (1997). Toward Linguistics of Poetry. Tehrân: Markaz Publication. [In Persian].
69. Purnâmdâriân, T. (2007). Literary Genres in Persian Poetry. Journal of Faculty of Literature and Humanities. Issue. 1. No. 3. Pp. 7-22. [In Persian].
70. Sâdeqi, L. (2011). Functions of Communicative Silence in Reading Literary Texts. Research in Persian Language and Literature. Issue 19. V 8. Pp 187-211.
71. Safâ, Z. (1991). Literary History in Iran. V 2. 17th Ed. Tehrân: Ferdows Publication. [In Persian].
72. Safavi, K. (2002). Lectures on Lingustics. Tehrân: Hermes Publication. [In Persian].
73. Safavi, K. (2005). From Linguistics to Literature. V 1. Tehrân: Sureye Mehr Publication. [In Persian].
74. Safavi, K. (2022). An Introduction to Literary Theories. 2nd Ed. Tehrân: Elmi Publication. [In Persian].
75. Sajjâdi, S. (1997). A Dictionary of Mystical Terms and Expressions. 3rd Ed. Tehrân: Tahuri Publication. [In Persian].
76. Selden, R. (1994). A Reader's Guide to Contemporary Literary Theory. Trans. Abbâs Moxber. Tehrân: Tarh-e now Publication. [In Persian].
77. Šafi'ie Kadkani, M. (2012). The Ressurection of Words. Tehrân: Soxan Publication. [In Persian].
78. Šahrâbâdi, R. & Aqdâyi, T. (2019) Review and Analysis a Contract between Certainity and Bewilderment in Atta's Gazal. Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts. Issue 42. V 11. Pp 61-82. [In Persian].
79. Šamisâ. S. (2007). Figures of Speech: Anew Outline. 2nd Ed. Tehrân: Mitrâ Publication. [In Persian].
80. Todorov, T. (2013). Theory of Literature: Texts from Russian Formalists. Tr. Âtefe Tahâyi. Tehrân: Dât Publication. [In Persian].
81. Vahidiân Kâmyâr, T. (2006). Badi' From Aesthetic Perspective. 2nd Ed: Tehrân: Samt Publication. [In Persian].
82. Vakili, H. (2006). Myistic Experience Philosophy. Qabasât. V 39-40. Pp 67-92. [In Persian].
83. Wellek, R. (1993). Theory of Literature. Trans. Ziâ' Movahhed. Tehrân: Elmi-Farhangi Publication. [In Persian].
84. Zabihi, Â. & Âzar, E. (2019). The Influence of the Works and Thoughts of Attâr-e Neišâburi on the Europe. Research on Mystical Literature. Issue 4, V 12. Pp 73-100. [In Persian].
85. Zarqâni, S. (2009) A Plan for Classifing Literary Genres in Classic Literature. Literary Research. Issue 24. V 6. Pp 81-106. [In Persian].
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA


XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Jahânshâhi F, Farahmand M, Dânesh E, Jalâlat F. The Role of Rhetorical Devices in the Interaction of Form and Meaning in Attar's Mantiq-ut-tayr Based on Jakobson’s Theory of Communication. Persian Language and Literature 2025; 33 (98) :131-164
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4451-fa.html

جهانشاهی فرح، فرهمند محمد، دانش ابراهیم، جلالت فرامرز. نقش هنرسازه‌های بدیعی در تعامل صورت و معنای منطق‌الطیر با کاربست نظریه ارتباطی یاکوبسن. زبان و ادبيات فارسی. 1404; 33 (98) :131-164

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4451-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
جلد 33، شماره 98 - ( 3-1404 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.09 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4722