|
زرّین‌قبانامه: منظومه پهلوانی ناشناخته
|
سجاد آیدنلو*   |
| دانشیار دانشگاه پیام نور ارومیه ، aydenloo@gmail.com |
|
|
چکیده: (7658 مشاهده) |
یکی از منظومه‌های پهلوانی تا امروز ناشناخته ادبِ حماسی ایران زرین‌قبانامه است که در سه دست‌نویسِ موجود از آن با نام‌های شاهنامه اسدی، رستم و سلیمان و زرین‌قبای هفت‌لشکر معرفی شده است. سراینده شیعی متن ناشناس است و بنابر قراینی اثر خویش را در عصر صفویان و در شصت‌سالگی ـ و شاید یکی‌دو سال پیش و پس‌ـ به نظم درآورده است. داستان منظومه در زمان پادشاهی کیخسرو در ایران و پیامبری حضرت سلیمان(ع) روی می‌دهد و با آمدن فرستاده سلیمان(ع) به نام زرین‌قبا، که در پایان معلوم می‌شود نوه رستم است‌ـ به دربار ایران و دعوت ایرانیان به پذیرش کیش سلیمان(ع) آغاز می‌شود. بعد از آن روایات متعدد و بسیار متنوعی به شیوه داستان در داستان در 23133 بیت نقل می‌شود که شخصیت‌های اصلی آنها غالباً زرین‌قبا و دیگر پهلوانانِ رستم‌نژاد هستند. ساختار و موضوعِ این روایات نقالی‌ـ عامیانه است و ناظم ناشناس در عین تأثّراتِ زبانی و بیانی گوناگون از شاهنامه نهایتاً منظومه‌ای میان‌مایه عرضه کرده است که واژه‌ها و گزاره‌های ویژه نقّالی نیز در آن دیده می‌شود. در این مقاله در هفت بخش، ذیل عنوان‌ها و موضوع‌های نام منظومه، سراینده، زمان نظم، موضوع، مأخذ، کیفیت نظم و برخی ویژگی‌های سبکی به معرفی این متنِ تقریباً گم‌نام و ناشناخته پرداخته‌ایم تا علاقه‌مندان با یکی از بلندترین منظومه‌های پهلوانی پس از شاهنامه آشنا شوند. |
|
| واژه‌های کلیدی: زرین‌قبانامه، منظومه پهلوانی، عصر صفویه، شاهنامه، ادب حماسی |
|
|
متن کامل [PDF 332 kb]
(1756 دریافت)
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
صاحب امتیاز و ناشر
