دکتر حمید صالحی، دکتر سیدمحمدرضا موسوی،
دوره 100، شماره 100 - ( 8-1399 )
چکیده
زمینه و هدف : باورهای کلیشهای در بافت فرهنگی جوامع ریشه دواندهاند. با گسترش دانش و رسانههای ارتباطی، انتظار میرود شیوع آنها کاهش یابد. ارزیابی میزان رواج این باورها، بهویژه در میان نسل جوان، - میتواند درک روشنتری از تغییرات فرهنگی ارائه دهد. این پژوهش با هدف بررسی باورهای کلیشهای مرتبط با سالمندی در میان نسل جوان ایرانی و ارزیابی نگرش آنان نسبت به فعالیتهای حرکتی، ورزشی و شناختی سالمندان انجام شد.
روشها: پژوهش از روش ترکیبی کیفی و کمی بهره برد. در بخش کیفی، مصاحبههای نیمهساختاریافته با ۳۸ دانشجوی جوان انجام شد و دادهها با تحلیل مضمون بررسی گردید. مضامین استخراجشده مبنای طراحی پرسشنامهای قرار گرفت که در بخش کمی توسط ۲۵۲ دانشجوی کارشناسی و تحصیلات تکمیلی تکمیل شد. پایایی و روایی ابزار با تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی تأیید شد.
یافتهها: تحلیل کیفی نشان داد نگرش جوانان نسبت به سالمندی در سه بعد جسمانی، شناختی و خلقیروانی-اجتماعی قابل طبقهبندی است. باورهای آنان درباره فعالیتهای مناسب سالمندان شامل چهار مضمون اصلی بود: فعالیتهای حرکتی با شدت کم تا متوسط، مشارکت ورزشی با توجه به محدودیتهای جسمی، فعالیتهای شناختی سبک تا متوسط و تلقی سالمندی به عنوان دورهای برای لذتجویی و فعال بودن. نتایج کمی نیز نشان داد گویههای طراحیشده با دادههای جامعه هدف سازگار و از پایایی مناسبی (ɑ= .73-.82) برخوردار هستند.
نتیجهگیری: جوانان ایرانی سالمندان را دارای محدودیتهای حرکتی و شناختی میدانند و معتقدند فعالیتهای آنان باید آسان و معتدل باشد. علاوه بر این، سالمندی از نظر آنان دورهای برای استراحت، خوشگذرانی و فعالیتهای اجتماعی و هنری سبک است. این باورهای کلیشهای احتمالا ناشی از دیدگاه جامعه نسبت به ناکارآمدی سالمندان در محیطهای ساختاریافته است.
