عواقب و آثار فعالیتهای انسانی در چند دهه اخیر گاه چنان مخرب و غیرقابلبازگشت به حالت اولیه بوده که توجه همه اقشار را به خود جلب کرده است. یکی از این اثرات، فروچالههایی است که در بخشهای مختلف سیاره زمین و ازجمله ایران، استان همدان و بهصورت متمرکز در دشت کبودر آهنگ-فامنین اتفاق افتاده است. دراینارتباط، پژوهشگران معتقدند که مهمترین پیامدهای برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی، حفر چاههای غیرمجاز و فعالیت نیروگاه حرارتی شهید مفتح، تغییر پارامترهای خاکی و پیدایش فروچالههای منطقه است. بدین منظور کلیه اطلاعات زمینشناسی، گسل، هیدرولوژیکی، ارتفاعی، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی و راههای منطقه با استفاده از نقشههای توپوگرافی و زمینشناسی، مدل رقومی ارتفاعی و تصاویر Google Earth استخراج و جهت بررسی روند فروچالهها با توجه به تعداد و تراکم آنها در نرمافزار GIS وزن دهی گردید. نتایج نشان میدهد که تراز آبهای زیرزمینی، زمینشناسی، کاربری اراضی و دامنه ارتفاعی از مهمترین عوامل اثرگذار در ایجاد فروچاله است؛ اما نقش عوامل خارج از منطقه و در بخشی دورتر از فروچالهها که باعث افت شدید آبهای زیرزمینی شده است، در یک دید فضایی اهمیت بیشتری دارد. احداث سد اکباتان بر روی مهمترین رودخانه تأمینکننده آب دشتهای موردمطالعه، گسترش شهر همدان و تغییر کاربری اراضی اطراف آن ازجمله در شهر بهار به کشاورزی، مانع از رسیدن آب به دشتهای کبودرآهنگ و فامنین همانند سابق شده و افزایش تقاضای آب در پاییندست به همراه شرایط مساعد محیا شده از قبل (انحلال آهک) باعث ایجاد فروچاله های متعدد شده است.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |