دوره 3، شماره 4 - ( 10-1395 )
جلد 3 شماره 4 صفحات 70-49 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Heidari-Sareban V, Majnouni-Toutakhaneh A. the Role of Livelihood Diversity on the Resilience of rural households living around the Lake Urmia against drought.. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2017; 3 (4) :49-70
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2654-fa.html
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2654-fa.html
حیدری ساربان وکیل، مجنونی توتاخانه علی. نقش تنوع معیشتی در تابآوری خانوارهای روستایی پیرامون دریاچه ارومیه در برابر خشکسالی . تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. 1395; 3 (4) :49-70
1- ، Vheidari56@gmail.com
چکیده: (8629 مشاهده)
با بحرانی شدن هرچه بیشتر وضعیت خشکسالی دریاچه ارومیه و آسیبپذیری روزافزون سکونتگاههای روستایی در برابر این بلای طبیعی، اهمیت رویکرد مقابله با این تهدید را بیش‌ازپیش آشکار ساخته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع معیشتی به عنوان یکی از رویکردهای مناسب برای کنار آمدن با شرایط خشکسالی دریاچه ارومیه میپردازد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت کمی پیمایش بوده است، بنابراین از روشهای توصیفی، تحلیلی و روابط همبستگی استفاده شده است. برای این منظور 43 روستا از مناطق مختلف شش شهرستان واقع در کرانه شرقی دریاچه ارومیه با درجات مختلفی از در معرض خشکسالی بودن و همچنین در سطوح مختلف از نظر برخورداری از امکانات توسعه با روش تصادفی ساده انتخاب گردیده و بر اساس فرمول کوکران 380 نفر از سرپرستان خانوارها به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. روایی پرسشنامه توسط پانل متخصصان مورد تأیید و سطح پایایی پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 893/0 به دست آمده است. نتایج به دست آمده نشان میدهند که اتخاذ رویکرد معیشتی منجر به تابآوری بیشتر خانوارها در شرایط خشکسالی دریاچه ارومیه شده است. در روستاهایی که در معرض خشکسالی شدیدتری قرار داشتند، این تنوع معیشتی بیشتر بوده است. در نهایت با توجه به نتایج پژوهش، پیشنهادات کاربردی درزمینۀ راهکاری عملی تنوع معیشتی و تابآوری روستایی ارائه شده است.
فهرست منابع
1. آل شیخ، علی‌اصغر؛ علی محمدی، عباس و علی، قربانعلی.1383. پایش خطوط ساحلی دریاچه ارومیه با استفاده از سنجش از دور. نشریه تحقیقات کاربردی جغرافیا، 4: 29-5
2. رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ سیدمحمد موسوی، مهدی پور طاهری، و منوچهر فرج زاده اصل . 1393. تحلیل نقش تنوع معیشتی در تابآوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی مطالعه موردی: مناطق در معرض خشکسالی استان اصفهان. فصلنامه پژوهش‌های روستایی، 5: 662-639.
3. رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا. 2015. نقش مدیریت ریسک خشکسالی در کاهش آسیبپذیری اقتصادی- اجتماعی کشاورزان روستایی (از دیدگاه مسئولان و کارشناسان) مطالعه موردی: دهستان سولدوز، آذربایجان غربی. فصلنامه پژوهش‌های روستایی، 2: 22-1.
4. سلیمی ترکمانی، حجت. 1390. بررسی مشکل زیست‌محیطی دریاچه ارومیه از منظر حقوق بین‌الملل محیط‌زیست. نشریه راهبرد، 20: 202-177
5. علیزاده، آرزو؛ جواد معتمدی، و رضا عرقان زاده .1393. قابلیت 4 گونه از هالوفیت‌های دریاچه ارومیه در پالایش نمک خاک‌های شور. فصلنامه تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 24: 675-663
6. کرمی، عزت‌الله .2015. سازه‌های اثرگذار بر مدیریت خشکسالی کشاورزان و پیامدهای آن: کاربرد مدل معادلات ساختاری. فصلنامه علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 12: 283-267.
7. لک، راضیه؛ جواد درویشی خاتونی، و علی محمدی .1390. مطالعات پالئولیمنولوژی و علل کاهش ناگهانی تراز آب دریاچه ارومیه. فصلنامه زمین شناسی ژئوتکنیک (زمین شناسی کاربردی)، 7: 358-343
8. Adger, W. N. 2000. Social and ecological resilience: are they related? Progress in Human Geography, 24: 347–364, DOI: 10.1191/030913200701540465
9. Andreadis, K. M., et al. 2005. "Twentieth-century drought in the conterminous United States." Journal of Hydrometeorology, 6: 985-1001, DOI: 10.1175/JHM450.1
10. Bebbington, A. 1999. "Capitals and capabilities: a framework for analyzing peasant viability, rural livelihoods and poverty." World development, 27: 2021-2044, DOI: 10.1016/S0305-750X (99)00104-7
11. Berkes, F., Colding J., & Folke, C. 2003. Navigating social-ecological systems: building resilience for complexity and change. Cambridge: Cambridge University Press.
12. Bruneau, M., Chang, S., Eguchi, R., Lee, G., O’Rourke, T., Reinhorn, A., Shinozuka, M., Tierney, K., Wallace, W., von W. 2003. A framework to quantitatively assess andenhance the seismic resilience of communities. Earthquake Spectra, 19: 733- 752, DOI: 10.1193/1.1623497
13. Burke, E. J. and S. J. Brown. 2008. "Evaluating uncertainties in the projection of future drought." Journal of Hydrometeorology, 9: 292-299.
14. Carpenter, S., Walker, B., Anderies, J., Abel, M. 2001. From metaphor to measurement: Resilience of what to what?. Ecosystems, 4: 765-781, DOI: 10.1007/s10021-001-0045-9
15. Carswell, G. 1997. Agricultural Intensification and Rural Sustainable Livelihoods, A “Think Piece” IDS mimeo.
16. Chizari, M .2013. “Assessment effective factor on kind of wheat farm management in grought situation for Varamin Province,” 3th conference of agricultural extension an education, Iran, pp. 107-118.
17. Cutter, S. L., Barnes, L., Berry, M., Burton, C., Evans, E., Tate, E., Webb, J. 2008. Aplace-based model for understanding community resilience to natural disasters".
18. De Haas, H. 2010. "Migration and development: a theoretical perspective1." International migration review, 44: 227-264, DOI: 10.1111/j.1747-7379.2009.00804.x
19. Downing, T.E. & Bakker, K. 1998. Drought Discourse and Vulnerability, Environmental change unit, University of Oxford, Oxford OX 13 TB, UK.Retrieved from World Wide Web: http//www.eci-ox.ac.Uk/ vulnerablecommuniyies/drought-discourse-and-vulnerable- htm.
20. Dracup, J. 1991. "Drought monitoring." Stochastic Hydrology and Hydraulics, 5: 261-266, DOI: 10.1007/BF01543134
21. Edwards, B., et al. 2009. "A sunburnt country: the economic and financial impact of drought on rural and regional families in Australia in an era of climate change." Australian Journal of Labour Economics, 12: 109.
22. Elasha, B.O. et al. 2005. Sustainable Livelihood Approach for Assessing Community Resilience to Climate Change: case studies from Sudan, AIACC Working Paper, No. 17.
23. Felch, R. E. 1978. "Drought: Characteristics and assessment." North American Droughts, 15: 25-42.
24. Fontaine, M.M. & Steinemann, A.C. 2009. Assessing Vulnerability to Natural Hazards: Impact-based Method and Application to Drought in Washington State, Natural Hazards Review, 10: 11-18, DOI: 10.1061/(ASCE)1527-6988(2009)10:1(11)
25. Friend, R., andMoench, M. 2013. What is the purpose of urban climate resilience? Implications for addressing poverty andvulnerability, Urban Climate, 6: 98-113, DOI: 10.1016/j.uclim.2013.09.002
26. Geran, Jean M. 2000. Growth, Crisis and Resilience: household responses to economic change in rural Southeast Asia Evidence from Northern Thailand, Working Paper, No. 1.
27. Gil, A. Garrido, A. Gómez-Ramos. 2011. Economic analysis of drought risk: An application for irrigated agriculture in Spain,”Agricultural Water Management, 98: 823–833. DOI: 10.1016/j.agwat.2010.12.008
28. Gray, C. Muellerr, V. 2012. Drought and population mobility in rural Ethiopia, World Global Environmental Change, 1-9.
29. Gunderson, L.H. and Holling, C.S. 2002. Panarchy: understanding transformations in human and natural systems, Island Press, Washington, D.C., USA.
30. Hussein, K. and J. Nelson. 1997. Sustainable Livelihood and Livelihood Diversification, IDS Working Paper 69.
31. Investigating of drought solution. Kerman, jahad e daneshgahi press, Iran.
32. Kim, Dea Ha, Yoo, Chulsang, Kim, Tae- Woong. 2011. Application of Spatial EOFand Multivariate Time Series Model for Evaluating Agricultural DroughtVulnerability in Korea, Advances in Water Resources, 34: 134-136.
33. Levin, S., Barrett, S., Aniyar, S., Baumol, W. and Sheshinsky, E. 1998. Resilience in natural and socioeconomic systems. Environ. Develop. Econ, 3: 222–235.
34. Li-xin, W. 2010. "Definition of Drought Waterlogging Indexes and Analysis of Drought Rule in Huludao City [J]." Acta Agriculturae Jiangxi, 1: 023.
35. Lloyd-Hughes, B. 2014. "The impracticality of a universal drought definition." Theoretical and applied climatology, 117: 607-611, DOI: 10.1007/s00704-013-1025-7
36. Maracchi, G. 2000. Agricultural drought—a practical approach to definition, assessment and mitigation strategies. Drought and drought mitigation in Europe, Springer: 63-75.
37. Maracchi, G. 2000. Agricultural drought—a practical approach to definition, assessment and mitigation strategies. Drought and drought mitigation in Europe, Springer: 63-75.
38. Mayunga, Joseph S. 2006. Understanding and Applying the Concept ofCommunity Disaster Resilience: A capital-based approach, Department ofLandscape Architecture and Urban Planning, Hazard Reduction & RecoveryCenter, Texas A&M University.
39. McKee, K. L., et al. 200. "Acute salt marsh dieback in the Mississippi River deltaic plain: a drought‐induced phenomenon?" Global Ecology and Biogeography, 13: 65-73, DOI: 10.1111/j.1466-882X.2004.00075.x
40. McManus, P., et al. 2012. "Rural Community and Rural Resilience: What is important to farmers in keeping their country towns alive?" Journal of Rural Studies, 28: 20-29,
41. DOI: 10.1016/j.jrurstud.2011.09.003
42. Pimm, S. L. 1984. The Complexity and Stability of Ecosystems, Nature, 307: 321–326, DOI: 10.1038/307321a0
43. Pozzi, W., et al. 2013. "Toward global drought early warning capability: Expanding international cooperation for the development of a framework for monitoring and forecasting." Bulletin of the American Meteorological Society, 94: 776-785, DOI: 10.1175/BAMS-D-11-00176.1
44. Raziei, T., et al. 2009. "Spatial patterns and temporal variability of drought in western Iran." Water Resources Management, 23: 439-455, DOI: 10.1007/s11269-008-9282-4
45. Rockstrom, J. 2003. Resilience building and water demand management for drought mitigation. Physics and Chemistry of the Earth, 2: 869–877.
46. Rowntree, K. 1989. "Rainfall characteristics, rainfall reliability and the definition of drought: Baringo District, Kenya." South African Geographical Journal, 71: 74-80, DOI: 10.1080/03736245.1989.9713513
47. Schouten, M., et al. 2009. Resilience of social-ecological systems in European rural areas: theory and prospects. presentation at the 113th EAAE Seminar: The Role of Knowledge, Innovation and Human Capital in Multifunctional Agricultural and Territorial Rural Development, Belgrade, Republic of Serbia.
48. Sheffield, J., et al. 2012. "Little change in global drought over the past 60 years." Nature, 491: 435-438, DOI: 10.1038/nature11575
49. Soulé, P. T. 1992. "Spatial patterns of drought frequency and duration in the contiguous USA based on multiple drought event definitions." International Journal of Climatology, 12: 11-24, DOI: 10.1002/joc.3370120103
50. Tabari, H., et al. 2013. "Hydrological drought assessment in Northwestern Iran based on streamflow drought index (SDI)." Water resources management, 27: 137-151, DOI: 10.1007/s11269-012-0173-3
51. Timmerman, P. 1981. Vulnerability, resilience and the collapse of society: A review of models and possible climatic applications. Institute for Environmental Studies, Canada: University of Toronto.
52. Trenberth, K. E., et al. 2014. "Global warming and changes in drought." Nature Climate Change, 4: 17-22.
53. Tsakiris, G. and H. Vangelis. 2004. "Towards a drought watch system based on spatial SPI." Water Resources Management, 18: 1-12, DOI: 10.1023/B:WARM.0000015410.47014.a4
54. Tsakiris, G., et al. 2007. "Regional drought assessment based on the Reconnaissance Drought Index (RDI)." Water resources management, 21: 821-833, DOI: 10.1007/s11269-006-9105-4
55. Walker, B. and Salt D. 2006. Sustaining Ecosystems and People in a Changing World, Island Press, Washington.
56. Wilhite, D.A., Svoboda, M.D. & Hayes, M.J. 2007. Understanding the ComplexImpacts of Drought: A Key to Enhancing Drought Mitigation and Preparedness, Water Resource Manage, 21: PP. 763-774.
57. Wines, M. 2014. "Colorado River Drought forces a painful reckoning for states." New York Times, 5.
58. Zhou, H., Jing’ai W., Jinhong W., and Huicong J. 2009. Resilience to natural hazards:A geographic perspective. Nat Hazards, DOI 10.1007/s11069- 009- 9407.
59. Caldwell, K., Boyd. 2009. Coping and Resilience in Farming Families Affected by Drought, Rural and Remote Health 9: 1088, Available at: science.naturalnews.com, (September 2012).
60. Niehof, A. 2004. "The significance of diversification for rural livelihood systems." Food policy, 29: 321-338, DOI: 10.1016/j.foodpol.2004.07.009
61. Ellis, F. 2000. "The determinants of rural livelihood diversification in developing countries." Journal of Agricultural Economics, 51: 289-302.
62. Bhandari, P. B. 2013. "Rural livelihood change? Household capital, community resources and livelihood transition." Journal of Rural Studies, 32: 126-136, DOI: 10.1016/j.jrurstud.2013.05.001
63. Joseph, J. 2013. "Resilience as embedded neoliberalism: a governmentality approach." Resilience, 1: 38-52.
64. Twigg J. 2001. Sustainable Livelihoods and Vulnerability to Disaster, Benfield Gerig Hazard Research Centre for the Disaster Mitigation Institute (DMI).
65. Elias, E. H. 1999. "Conflicts in pastoral development programmes in nomadic communities of Kenya." Kenya Journal of Sciences. Series C, Humanities and Social Sciences, 5: 1-20.
66. Tiffen, M.M. Mortimore and F. Gichuki. 1994. More People, Less Erosion: Environmental Recovery in Kenya, Chichester, England: John Wiley and Sons: 1-52.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
