دوره 4، شماره 4 - ( 10-1396 )
جلد 4 شماره 4 صفحات 60-49 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Taabe M, Ranjbarfordoei A, Mousavi H, Khosroshahi M. Quantifying vegetation health based on resilience. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2018; 4 (4) :49-60
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2690-fa.html
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2690-fa.html
تابع مرضیه، رنجبر فردوئی ابوالفضل، موسوی حجت، خسروشاهی محمد. تعیین کمّی سلامت پوشش گیاهی بر اساس قابلیت بازگشت‌پذیری. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. 1396; 4 (4) :49-60
1- دانشجوی دکترای بیابان‌زدایی، گروه مهندسی علوم بیابان، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان - پژوهشگر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بیرجند، ایران
2- دانشیار گروه مهندسی علوم بیابان، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان ،aranjbar@kashanu.ac.ir
3- استادیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان
4- دانشیار بخش تحقیقات بیابان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
2- دانشیار گروه مهندسی علوم بیابان، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان ،
3- استادیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان
4- دانشیار بخش تحقیقات بیابان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده: (6594 مشاهده)
مدیریت صحیح اکوسیستم‌های طبیعی بدون آگاهی از وضعیت سلامت اجزاء آن امکانپذیر نیست. پوشش گیاهی به عنوان اصلی‌ترین جزء اکوسیستم نقش مهمی در سلامت آن ایفا می‌کند. یکی از ویژگی‌های تعیین کننده سلامت پوشش گیاهی قابلیت بازگشت‌پذیری آن در مواجهه با آشفتگی‌های محیطی است. این پژوهش در شمال شرق استان خراسان جنوبی با هدف کمّی‌سازی قابلیت بازگشت‌پذیری پوشش گیاهی به نمایندگی از سلامت اکوسیستم در پاسخ به تغییرات بلند مدت بارش انجام شد. ابتدا استاندارد‌سازی بارش سالانه در طول بازه زمانی سی ساله با روش SPI انجام شد. سپس تغییرات میانگین شاخص TNDVI حاصل از تصاویر ماهواره‌ای لندست بررسی و بازگشت‌پذیری با محاسبه چهار عامل موثر (دامنه تغییرات، انعطاف‌پذیری، استهلاک و ترمیم) آزمون گردید. طبق نتایج، دامنه این تغییرات در دوره بررسی، 04/6 درصد بوده و پوشش گیاهی مقادیر متفاوتی از استهلاک را در سال‌های مختلف داشته است. مشخص‌ترین نمونه بازگشت‌پذیری پوشش گیاهی، بین سال‌های 1986 تا 1996 اتفاق افتاده که میزان انعطاف‌پذیری 7/0 و استهلاک صفر بوده است. پوشش گیاهی در این دوره پس از رفع آثار خشکسالی (1986)، نه تنها به میزان پوشش گیاهی سال مرجع با ترسالی شدید (1986) بازگشته بلکه به میزان 25/0 درصد نیز افزایش داشته است. این افزایش تحت عنوان شاخص ترمیم (Hysteresis) برای اولین بار در مبحث سلامت اکوسیستم به صورت کمّی در مطالعه حاضر ارائه گردیده است. مجموعه محاسبات کمّی نشان می‌‌دهد علیرغم حاکمّیت کاهش میزان بارش سالانه و رخدادهای خشکسالی، پوشش گیاهی توانسته است قابلیت بازگشت‌پذیری خود را حفظ نماید که بیانگر وجود سلامت پوشش گیاهی در اکوسیستم مورد بررسی است.
فهرست منابع
1. منبع فارسی ندارد.
2. Abrahams, A.D.; A.J. Parsons, and J. Wainwright. 1995. Effects of vegetation change on interrill runoff and erosion, Walnut Gulch, southern Arizona. Geomorphology, 13: 37-48.
3. Carpenter, S.R.; B.H. Walker, J.M. Anderies, and N. Abel. 2001. From metaphor to measurement: Resilience of what to what?. Ecosystems, 4: 765–781.
4. Cui, X.; C. Gibbes, J. Southworth, and P. Walyen. 2013. Using remote sensing to quantify vegetation change and ecological resilience in a semi-arid system, Land, 2: 108–130.
5. Elmqvist, T.; C. Folke, M. Nystrom, G. Peterson, J. Bengtsson, B. Walker, and J. Norberg. 2003. Response diversity, ecosystem change, and resilience. Frontiers in Ecology and the Environment, 9: 488–494.
6. Farrar, T.J.; S.E. Nicholson, and A.R. Lare. 1994. The influence of soil type on the relationships between NDVI, rainfall, and soil moisture in semiarid Botswana. II. NDVI response to soil moisture. Remote Sens. Environ, 50: 121–133.
7. Friend, R, and M. Moench. 2013. What is the purpose of urban climate resilience? Implications for addressing poverty and vulnerability. Urban Climate, 6: 98–113.
8. Goheen, J.; T.Young, F. Keesing, and T. Palmer .2007. Consequences of herbivory by native ungulates for the reproduction of a savanna tree. J. Ecol, 95:129–138.
9. Griffiths, B. S, and L. Philippot. 2013. Insights into the resistance and resilience of the soil microbial community. FEMS Microbiol. Rev, 37: 112–29.
10. Gunderson, L.H, and C.S. Holling. 2002. Panarchy: Understanding Transformations in Human and Natural Systems. Island Press, Washington D.C. p 507.
11. Holling C.S. 1973. Resilience and stability of ecological systems, Annual Reviews of Ecology and Systematic, 4: 1–23.
12. Holling, C. S.1986. The resilience of terrestrial ecosystems: Local surprise and global change. In: Clark WC and Munn RE (eds) Sustainable Development of the Biosphere. Cambridge University Press, Cambridge. P 292–320.
13. Johnson, A. M. 1976. The climate of Peru, Bolivia, and Ecuador, in W. Schwerdtfeger, editor. World Survey of Climate. Climates of Central and South America. New York, NY: Elsevier Scientific, 12: 147–218.
14. Kasperson, R. E.; J. X. Kasperson. 2001. Climate change, vulnerability and social justice. Stockholm Environment Institute, Stockholm. P 26.
15. Martiny, N.; P.Camberlin, Y. Richard, and N. Philippon. 2006. Compared regimes of NDVI and rainfall in semi-arid regions of Africa. Int. J. Remote Sens, 27: 5201–5223.
16. Puigdefábregas, J and G. Sánchez. 1996. Geomorphological implications of vegetation patchiness on semi-arid slopes, Advances in hillslope processes, 2: 1027–1060.
17. Pricope, N.G.; A. E. Gaughan, J.D. All, M. W. Binford and L. P. Rutina. 2015. Spatio-temporal analysis of vegetation dynamics in relation to shifting inundation and fire regimes: Disentangling environmental variability from Land management decisions in a Southern African transboundary watershed. Land, 4: 627-655.
18. Richard, Y, and I. Poccard. 1998. A statistical study of NDVI sensitivity to seasonal and interannual rainfall variations in Southern Africa. Int. J. Remote Sens, 19: 2907–2920.
19. Ringrose, S.; W. Matheson, F. Tempest, and T. Boyle. 1990. The development and causes of range degradation features in southeast Botswana using multi-temporal Landsat MSS imagery. Photogramm. Eng. Remote Sensing, 56: 1252–1262.
20. Rockström, J. 2003. Resilience building and water demand management for drought mitigation. Phys, Chem Earth, 28: 869–877.
21. Scanlon, T.M.; K. K. Caylor, S. Manfreda, S. A, Levin and I. Rodriguez-Iturbe. 2005. Dynamic response of grass cover to rainfall variability: implications for the function and persistence of savanna ecosystems. Adv. Water Resour, 28: 291–302.
22. Stige, L.; J. Stave, K. Chan, L. Ciannelli, N. Pettorelli, M. Glantz, and H. Herren. 2006. The effect of climate variation on agro-pastoral production in Africa. Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 103: 3049–3053.
23. Washington-Allen, R. A.; R. Ramsey, N. E. West and B. E. Norton. 2008. Quantification of the ecological resilience of drylands using digital remote sensing. Ecol. Soc, 13: 33– 37.
24. Westman, W. E, and J. F. O’Leary. 1986. Measures of resilience: the response of coastal sage scrub to fire. Vegetation, 65(3):179-189.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
