دوره 12، شماره 46 و 795 - ( 6-1404 )                   جلد 12 شماره 46 و 795 صفحات 146-125 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Mahmoodi S, noroozinezhad M. Prioritization of factors affecting the physical-environmental and institutional resilience of rural settlements in the face of natural hazards (Case study: Divshal rural district, Langroud county). Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2025; 12 (46 and 795) : 7
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3319-fa.html
محمودی سمیرا، نوروزی نژاد معصومه. اولویت‌بندی عوامل موثر بر تاب‌آوری کالبدی-محیطی و نهادی سکونتگاه‌های روستایی در مواجهه با مخاطرات طبیعی (مطالعه موردی: دهستان دیوشل، شهرستان لنگرود). تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. 1404; 12 (46 و 795) :125-146

URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3319-fa.html


1- دانشگاه گیلان ، smahmoodi@guilan.ac.ir
2- دانشگاه گیلان
چکیده:   (962 مشاهده)
آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی، توجه به تاب آوری در سطح محلی را ضروری می سازد. پژوهش حاضر با هدف اولویت بندی عوامل موثر بر تاب آوری کالبدی-محیطی و نهادی دهستان دیوشل انجام شده است. رویکرد پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی و پیمایشی می باشد. جمع­آوری اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی (پرسشنامه کارشناسی) صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق، دهیاران دهستان دیوشل است که تعداد آن ها 16 نفر می باشد. با استفاده از تکنیک DEMATEL و ANP، اطلاعات به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس نتایج روش ANP، زیرمعیارهای رعایت حریم معابر و حفظ هویت بومی و فرهنگی در ساخت و سازهای جدید بیشترین اثرگذاری را بر تاب آوری محدوده مورد مطالعه دارند. همچنین در شاخص کیفیت معابر، زیرمعیار رعایت حریم معابر؛ در شاخص کیفیت دسترسی به خدمات و زیر ساخت ها، کیفیت دسترسی به خدمات رفاهی و اداری؛ در شاخص سرپناه، وجود پناهگاه عمومی مستحکم در مواقع بحرانی؛ در شاخص کیفیت مساکن و ساخت و سازها، حفظ هویت بومی و فرهنگی در ساخت و سازهای جدید؛ در شاخص کیفیت محیط، جمع آوری و دفع زباله؛ در شاخص کیفیت کاربری اراضی، مکانیابی مناسب کاربری ها؛ در شاخص بستر نهادها، وجود سازمان­های اداری و موسسات برای کمک به مردم؛ و در شاخص روابط نهادها، همکاری نهادها در تسهیل قوانین و دادن اعتبارات به مردم بیشترین اثر را بر تاب آوری کالبدی- محیطی و نهادی دارند.
شماره‌ی مقاله: 7
     
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/3/31 | پذیرش: 1404/7/1 | انتشار: 1404/7/1

فهرست منابع
1. بدری، سید علی؛ مهدی رمضان زاده لسبویی، علی عسگری، مجتبی قدیری معصوم و محمد سلمانی. 1392. نقش مدیریت محلی در ارتقای تاب آوری مکانی در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر سیلاب (مطالعۀ موردی: دو حوضۀ چشمه کیلۀ شهرستان تنکابن و سردآبرود کلاردشت. مدیریت بحران، 1(2): 37-48. بدری، سیدعلی؛ حسین کریم زاده، سیما سعدی و نسرین کاظمی. 1398. تحلیل فضایی تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات زلزله (مطالعه موردی: شهرستان مریوان). تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 6 (1): 1-16. پودینه، محمدرضا؛ فاطمه یادگاری فر و سعیده رشیدی. 1398. بررسی و سنجش میزان تفاوت تاب آوری جوامع شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی (مطالعه موردی: شهرستان زاهدان). کاوش های جغرافیایی مناطق بیابانی. 7 (1): 179-203. جعفری، فهیمه؛ حمید شایان و هما باتقوی سرابی. 1399. شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی موثر در ارتقاء تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان فریمان). جغرافیا و مخاطرات محیطی، 33: 115-85. خسروی مال امیری، حجت اله؛ حسین سلیمانی، سید رامین غفاری و احمد خادم الحسینی. 1399. تبیین الگوی تاب آوری سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان ایذه، بخش دهدز). برنامه ریزی توسعه کالبدی. 5 (1): 131-145. دین پرست، ساجده و سعید بساک. 1399. سنجش و ارزیابی تاب آوری کالبدی روستاهای در معرض خطر وقوع زلزله (نمونه موردی: روستاهای دهستان انجیرلو، شهرستان بیله سوار). جغرافیا و روابط انسانی. 4: 327-308. رحمانی، بیژن؛ بهرام ایمانی و فردین نصرتی. 1390. ارزیابی دیدگاه ساکنان دهستان جوکندان تالش نسبت به چالش های فراروی مدیریت ریسک سیلاب (مطالعه موردی: حوضه رود خشکه رود). فضای جغرافیایی، 34: 155-132. رفیعیان، مجتبی؛ محمدرضا رضایی، علی عسگری، اکبر پرهیزگار و سیاوش شایان. 1390. تبیین مفهومی تاب آوری و شاخص سازی آن در مدیریت سوانح اجتماع محور. برنامه ریزی و آمایش فضا. 4: 44-19. صادق لو، طاهره و سجاسی قیداری، حمدالله. 1393. بررسی رابطه زیست پذیری سکونتگاه های روستایی بر تاب آوری روستاییان در برابر مخاطرات طبیعی نواحی روستایی دهستان مراوه تپه و پالیزان. دو فصلنامه مدیریت بحران ، 6: 44-37. صالحی، اسماعیل؛ محمد تقی آقابابایی و هاجر سرمدی. 1390. بررسی میزان تاب آوری محیطی با استفاده از مدل شبکه علیت. محیط شناسی، 59: 99-122. فرزاد بهتاش، محمدرضا؛ محمدعلی کی نژاد، محمدتقی پیربابایی، علی عسگری. 1392. ارزیابی و تحلیل ابعاد و مولفه های تاب آوری کلان شهر تبریز. هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 18 (3): 33-42. محمدی یگانه، بهروز؛ محمد ولائی و مهدی چراغی. 1392. اثرات کاهش سطح آب دریاچه ارومیه در اقتصاد کشاورزی روستاهای پیرامون (مطالعه موردی: دهستان مرحمت آباد شمالی، شهرستان میاندوآب). جغرافیا و مخاطرات محیطی. 5: 71-55. محمدی، سعدی و سوران منوچهری. 1397. تحلیلی بر ارتباط زیست پذیری و تاب آوری جوامع روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان مریوان). برنامه ریزی فضایی (جغرافیا)، 8 (4): 89-110. میرزاعلی، محمد؛ عبدالحمید نظری و مجید اونق. 1397. سنجش ابعاد کالبدی تاب آوری جوامع روستایی در مواجهه با سیل (مطالعه موردی: حوضه آبخیز گرگانرود). برنامه ریزی توسعه کالبدی. 3 (7): 111-133. نوروزی، اصغر. 1398. سنجش میزان تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: بخش بلداجی). برنامه ریزی توسعه کالبدی. 3: 88-73. ولائی، محمد؛ عبداله عبدالهی، آیناز اسکندرزاده، اکبر حسین زاده و هادی ضربی. 1399. تحلیل نقش مدیریت روستایی در افزایش تاب آوری روستاییان در برابر خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان میاندوآب). مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، 2 (3): 857-872. ویسی، فرزاد و بهار شاکری. 1396. ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی سکونتگاه های روستایی از دیدگاه دهیاران (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان مریوان). امداد و نجات، 8 (4): 1-19. ویسی، فرزاد؛ محمدصدیق قربانی و سیوان اسدی. 1397. بررسی اثرات اجرای طرح هادی بر تاب آوری کالبدی سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مریوان). مسکن و محیط روستا. 164: 26-13. Adger, W. N.; S. Dessai, M. Goulden, M. Hulme, I. Lorenzoni, D. R. Nelson, A. Wreford. 2009. Are there social limits to adaptation to climate change?. Climatic Change, 93: 335–354. Ainuddin, S.; J. K. Routray, and S. Ainuddin. 2015. Operational indicators for assessing vulnerability and resilience in the context of natural hazards and disasters. International Journal of Risk Assessment and Management, 18: 66–88. Bastaminia, A.; M. Safaeepour, Y. Tazesh, M. R. Rezaei, M. H. Saraei and M. Dastoorpoor. 2018. Assessing the capabilities of resilience against earthquake in the city of Yasuj, Iran. Environmental Hazards, 17: 310-330. Berke, P. R.; and J. C. Thomas. 2006. Planning for Post-Disaster Resiliency. Annals of the American Academy of Political and Social Science, 604 (1):192–207. Cai, Y. P.; G. H. Huang, Q. Tan, and B. Chen. 2011. "Identification of optimal strategies for improving eco-resilience to floods in ecologically vulnerable regions of a wetland". Journal of Ecological Modelling, 222(2): 360-369. Cutter, S. L.; C. G. Burton, and C. T. Emrich. 2010. "Disaster Resilience Indicators for Benchmarking Baseline Conditions". Journal of Homeland Security and Emergency Management. 7(1): 1-24. Cutter, S. L.; L. Barnes, M. Berry, C. Burton, E. Evans, E. Tate, and J. Webb. 2008. A place-based model for understanding community resilience to natural disasters. Global Environmental Change, 18: 598–606. Damanbagh, J.; B, Rahmani, P. Moridsadat, S. h. Khaledi. 2021. Assessing the Economic Resilience of Rural Households against Drought (Case Study: Mahidasht District in Kermanshah). Journal of Research and Rural Planning, 10: 43-61. DRIGĂ, D. M. 2020. A LOGICAL APPROACH TO THE CONCEPT OF INSTITUTIONAL RESILIENCE. The Journal Contemporary Economy Revista Economia Contemporană, 5: 12-18. Godschalk, D. 2003. "Urban hazard mitigation: Creating redilient cities". Natural Hazard Review, 4: 136-143. Gunderson, L.H. 2010. Ecological and human community resilience in response to natural disasters. Ecology and Society, 15(2): 323-331. Heijman, W. J. M,; J.L.F.H. Geofferey, V.D.H. Martin. 2007. Rural resilience as a new development concept. EAAE seminar Serbian Association of Agricultural Economists. Kim, E. S.; J. H. Lee. 2022. Assessing Community Resilience in Rural Regions Using the Analytic Hierarchy Process Method. Journal Of The Korean Society Of Rural Planning, 28: 37-47. Lai, C. H.; P. C. Liao, S. H. Chen, Y. C. Wang, C. h. Cheng, C. and F. Wu. 2021. Risk Perception and Adaptation of Climate Change: An Assessment of Community Resilience in Rural Taiwan. Sustainability, 13: 1-15. Mayunga, J. S. 2007. "Understanding and Applying the Concept of Community Disaster Resilience: A Capital-Based Approach". A Draft Working Paper Prepared for the Summer Academy for Social Vulnerability and Resilience Building, 22- 28. Mitchell, T. and K. Harris. 2012. Resilience: a risk management approach, background note, ODI. model for understanding community resilience to natural disasters, Global Environmental Change, 18: 598–606. Normandin, J. M.; M. C. Therrien, and G.A. Tanguay. 2011. City rength in times of turbulence: strategic resilience indicators, Urban Affairs Association 41st Conference, New Orleans. Norris, S. P. 2008. Community resilience as a metaphor, theory, set of capacities, and strategy for disaster readiness. American Journal of Community Psychology , 41: 127-150. Novi Sad, Serbia. Scherzer, S.; P. Lujala, and J. K. Rød. 2019. A community resilience index for Norway: An adaptation of the Baseline Resilience Indicators for Communities (BRIC). International Journal of Disaster Risk Reduction, 36: .17-1 Senavttanagul, T. 2008. Vulnerability and Resilience of the Bang Luang Community to Flooding from the Chao Phraya River, Thesis Submitted to the University of Waikato. Tanner, T.; D. Lewis, D. Wrathall, N. Cradock-Henry, S. Huq, C. Lawless, R. Nawrotzki, R. Bronen, V. Prasad, M. Rahman, R. Alaniz, K. King, K. McNamara. 2015. Livelihood resilience: Preparing for sustainable transformations in the face of climate change. Nature Climate Change, 1:23-26. Tierney, K. and M. Bruneau. 2007. Conceptualizing and measuring resilience: a key to disaster loss reduction. TR News May-June, 14-17. Veisi, F.; K. Shamsi, A. Rezaeipour. 2020. Effects of Hadi Project Implementation on the Resilience of Rural Settlements in Oraman, Sarvabad. Sci J Rescue Relief, 12(2): 152-163. Villagra, P.; M. Geraldine Herrmann, C. Quintana, and R. D. Sepu´lveda. 2017. Community resilience to tsunamis along the Southeastern Pacific: a multivariate approach incorporating physical, environmental, and social indicators. Nat Haz

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به سامانه نشریات علمی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Spatial Analysis Environmental hazarts

Designed & Developed by : Yektaweb