دوره 10، شماره 2 - ( 6-1402 )
جلد 10 شماره 2 صفحات 166-149 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Farhood S, Khoorani A, Eftekharian A. Detecting Trends in Extreme Temperature and Precipitation events with Different Return Periods in Iran. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2023; 10 (2) :149-166
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3407-fa.html
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3407-fa.html
فرهود صدیقه، خورانی اسدا..، افتخاریان عباس. آشکارسازی تغییرات رخدادهای حدی دما و بارش با دوره های بازگشت مختلف در ایران. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. 1402; 10 (2) :149-166
1- ، khoorani@hormozgan.ac.ir
چکیده: (2030 مشاهده)
در بیشتر مطالعات مرتبط با تغییراقلیم، آشکارسازی روندهای پتانسیلی در متوسط طولانی مدت متغیرهای اقلیمی مطرح شده است، در حالیکه مطالعه تغییرپذیری فضایی- زمانی رویدادهای حدّی نیز دارای اهمیت است. در این پژوهش دادههای روزانهی دمای حداکثر، دمای حداقل و مجموع بارش 49 ایستگاه سینوپتیک با 30 سال دورهی آماری(2020-1991) برای تجزیه و تحلیل شاخصهای حدّی مورد استفاده قرار گرفته و 15 شاخص حدّی بارش و دما در محیط برنامه R استخراج گردید. درنهایت با استفاده از آزمون ناپارامتریک من-کندال روندهای این شاخصها محاسبه شد. مقادیر این شاخصها برای دورههای بازگشت 50، 200 و 500 ساله برآورد گردید و نقشههای آن مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که روند شاخصهای بارش به جز شاخص طول دوره خشک (CDD) کاهشی است در حالیکه روند شاخصهای حدّی دما به جز دو شاخص روزهای با دمای حداکثر و حداقل روزانه زیر صفر درجه، افزایشی است. از نظر فضایی شاخصهای گرم در نواحی شمال غربی، شاخصهای سرد در نیمه جنوبی کشور دارای روند افزایشی بوده و حاشیه دریای خزر، دریای عمان و خلیج فارس و مناطق کوهپایه‌ای زاگرس تاثیرپذیرترین مناطق در نتیجه افزایش روند بودهاند. همچنین مقادیر شاخصها برای دوره بازگشتهای 50، 200 و 500 ساله برآورد شدند. در نتیجه بررسی های انجام شده، شمال غرب کشور بیشترین مقادیر شاخصها را در دوره بازگشتهای مختلف در شاخصهای دما دارد. افزایش مقادیر شاخصهای R10 ، R20 ، RX1day و RX5day در دوره بازگشتهای مختلف بیشتر در رشته کوه زاگرس و البرز بوده است و شاخصهای CWD، CDD و SDII در حاشیه دریاهای خزر و خلیج فارس بیشترین مقادیر را داراست.
فهرست منابع
1. اسدی، اشرف و علی حیدری. 1390. تحلیل تغییرات سریهای دما و بارش یراز طی دوره 2005-1951. مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 22(41):152-137.
2. تقوی، فرحناز و حسین محمدی. 1384. روند شاخصهای حدّی دما و بارش در تهران. پژوهش‌های جغرافیایی، 53: 172-151.
3. حمیدیان‌پور، محسن؛ محمد سلیقه و غلامعباس فلاح‌قالهری. 1392. کاربرد انواع روش‌های درون‌یابی به منظور پایش و تحلیل فضایی خشکسالی(مورد: استان خراسان رضوی). جغرافیا و توسعه، 30: 57-70.
4. درخشنده، علی؛ خورانی، اسداله و رضازاده، مریم. 1402. روندیابی بارش در ایران بر اساس دادههای MERRA2. فیزیک زمین و فضا. انتشار آنلاین. doi: 10.22059/jesphys.2023.350125.1007465
5. رحیم‌زاده، فاطمه؛ اکرم هدایت دزفولی و آرزو پوراصغریان. 1390. ارزیابی روند و جهش نمایه‌های حدّی دما و بارش استان هرمزگان. جغرافیا و توسعه ، 21: 116-97.
6. زرین، آذر و عباسعلی داداشی رودباری.1400. پیش‌نگری دورههای خشک و مرطوب متوالی در ایران مبتنی بر برونداد همادی مدلهای تصحیح شده اریبی CMIP6. فیزیک زمین و فضا، 3: 561-578.
7. زرین، آذر؛ عباسعلی داداشی رودباری و نرگس صالح‌آبادی. 1399. بررسی بی‌هنجاری و روند دمای ایران در پهنه‌های مختلف اقلیمی با استفاده از مدلهای جفت‌شده پروژه مقایسه متقابل مرحله ششم(CMIP6). ژئوفیزیک ایران، 15: 35-54.
8. عساکره، حسین. 1391. توزیع فراوانی تغییر بارش‌های شدید در شهر زنجان. مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 23(45): 66-51.
9. قصاب‌فیض، مصطفی و حسین اسلامی.1396. ارزیابی روند تغییرات بارندگی با روش من-کندال و رگرسیون خطی در استان خوزستان. فصلنامه علمی و تخصصی مهندسی آب، پاییز 96.
10. کمری، حمزه و آذر نوری. 1395. ارزیابی و برآورد دوره بازگشت بارندگی با استفاده از دادههای بارندگی سالانه(مطالعه موردی: کرمانشاه). فصلنامه پژوهش در علوم، مهندسی و فناوری، 4: 25-35.
11. ماوی، اچ. اس. 1994. مقدمه‌ای بر هواشناسی کشاورزی. ترجمه محمدرضا اردکانی، محمدرضا حاج‌سیدهادی، حسن نطقی طاهری (1383). تهران، قلمستان هنر.
12. محمدی، بختیار. 1390. تحلیل روند بارش سالانه ایران. جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 3: 106-95.
13. محمدی، حسین؛ قاسم عزیزی، فرامرز خوش اخلاق و فیروز رنجبر. 1396. تحلیل روند شاخصهای حدّی بارش روزانه در ایران. مجله پژوهش های جغرافیای طبیعی، 1: 21 .
14. نکوئیان، صابر؛ افشین هنربخش، سید جواد ساداتی‌نژاد و روح‌اله فتاحی. 1390. انتخاب بهترین توزیع آماری با پارامترهای مختلف با دو روش آزمون کلموگروف-اسمیرنوف و آزمون مربع کای با استفاده از نرم‌افزار FFA در برآورد سیلاب(مورد: حوزه آبخیز کارون شمالی). پنجمین کنفرانس سراسری آبخیزداری و مدیریت منابع آب و خاک.
15. Abaurrea, J., Cebrián, A.C. (2001). Trend and Variability Analysis of Rainfall Series and their Extreme Events. In: India, M.B., Bonillo, D.L. (eds) Detecting and Modelling Regional Climate Change. Springer, Berlin, Heidelberg. [DOI:10.1007/978-3-662-04313-4_17]
16. Alizadeh-Choobari, O, and M. Najafi. 2017. Trend and Changes in air temperature and precipitation over different regions of Iran. Journal of the earth and space physics.
17. Mondal, A.; V, Lakshami,and H, Hashemi. 2018. Intercomparison of trend analysis of multisatelite monthly precipitation products and gauge measurements for river basins of india. Journal of Hydrology, 565(2018) 779-790.
18. Nikulin, G.; E. Kjellstrom, U. Hansson, G. Strandberg, and A. Ullerstig. 2009. Evaluation and future projections of temperature, precipitation and wind extremes over Europe in an ensemble of regional climate simulations. Rossby Centre, Swedish Meteorological and Hydrological Institute, Sweden.
19. Rahimi, M and S. Fatemi. 2019. Mean Versus Extreme Precipitation Trends in Iran over the Period 1960-2017. Pure Appl. Geophys, Springer Nature Switzerland AG, [DOI:10.1007/s00024-019-02165-9.]
20. Rahimi, N,; N. Mohammadian, A. Rezai Vanashi, and K. Whan. 2018. Trend in indices of extreme temperature and precipitation in iran over the period 1960-2014. Open journal of ecology, 8: 396-415.
21. Tian, Q.; and S.Yang. 2016. Regiornal Climatic Response to global warming: Trends in temperature and precipitation in the Yellow, Yangtze and Pearl River Basins the 1950s. Quaternary International xxx (2016) 1-11.
22. Vaghefi, S.A., Keykhai, M., Jahanbakhshi, F. et al. (2019). The future of extreme climate in Iran. Sci Rep 9, 1464. [DOI:10.1038/s41598-018-38071-8]
23. Zhang, X,; F. Yang. 2004. RclimDex (1.0) User Manual, Climate Research Branch Environment Canada Downsview, Ontario Canada.
24. Zia Hashemi, M.; Shamsedin, A.Y,; Melviile, B. W. 2011. Comparison of SDSM and LARS-WG for simulation and downscaling of extreme precipitation events in a watershed. Stoch Environ Res Risk Assess, 25: 475
25. Asadi, A., & Heydari, A. (2011). Analysis of Temperature and Precipitation changes of Shiraz during the Period of 1951-2005. Geography and Environmental Planning, 22(1), 137-152.
26. Mohammadi, H., Taghavi, F. Extreame temperature and precipitation (2007). -. GEOGRAPHICAL RESEARCH QUARTERLY, 38(1), -.
27. Hamidiyanpour, M., Saligeh, M., Falah Ghlhari, Gh. (2014). Applaying Types of Interpolation Methods for Spatial Analysis and Monitoring of SPI Drought Case study: Khorasan Razavi Province Geography and Development, 11(30), 57-70. doi: 10.22111/gdij.2014.242
28. Rahimzadeh, F., Dezfouli, A. H., Asgharian, A. (2011). Evaluation of trends and jumps in extreme temperature and precipitation indices in Hormozgan province. Geography and Development, 9(21), 97-116. doi: 10.22111/gdij.2011.583
29. Zarrin, A., & Dadashi-Roudbari, A. A. (2021). Projected consecutive dry and wet days in Iran based on CMIP6 bias‐corrected multi‐model ensemble. Journal of the Earth and Space Physics, 47(3), 561-578. doi: 10.22059/jesphys.2021.319270.1007295
30. Zarrin, A., dadashi-rodbari, A., & Salehabadi, N. (2021). Projected temperature anomalies and trends in different climate zones in Iran based on CMIP6. Iranian Journal of Geophysics, 15(1), 35-54. doi: 10.30499/ijg.2020.249997.1292
31. Asakereh, H. (2012). Frequency Distribution Change of Extreme precipitation in Zanjan City. Geography and Environmental Planning, 23(1), 51-66.
32. Ghasabfeiz, M., & eslami, H. (2017). Variations Trend Evaluation of Rainfall Using Mann-Kendall and Linear Regression in Khuzestan Province. Water Engineering, 5(2), 113-121.
33. Kamari, H., and Nouri, A. 2016. Evaluation and estimation of rainfall return period using annual rainfall data (case study: Kermanshah). Journal of Research in Science, Engineering and Technology, 4: 25-35.
34. Mavi, H. S. (1994), Introduction to Agrometeorology. Translated by, Ardakani, M. R., Haj seyed Hadi, M. R., Taheri, H. N. Tehran. Ghalamestan-e-Honar.
35. Mohammadi, B. (2011). Trend Analysis of annual rainfall over Iran. Geography and Environmental Planning, 22(3), 95-106.
36. Mohammadi, H., Azizi, G., khoshahklagh, F., & Ranjbar, F. (2017). Analysis of Daily Precipitation Extreme Indices Trend in Iran. Physical Geography Research Quarterly, 49(1), 21-37. doi: 10.22059/jphgr.2017.61577
37. Nekoueian, S., Honrabakhsh, A., Sadati-nejad, A. J., Fatahi, R. 2012. Selection of the best statistical distribution with different parameters with two methods of Kolmogrof-Smirnov test and Chi-square test using FFA software in flood estimation (case: North Karun watershed).
38. 5th National Conference on Watershed Management and Soil and Water Resources Management.
39. Abaurrea, J., Cebrián, A.C. (2001). Trend and Variability Analysis of Rainfall Series and their Extreme Events. In: India, M.B., Bonillo, D.L. (eds) Detecting and Modelling Regional Climate Change. Springer, Berlin, Heidelberg. [DOI:10.1007/978-3-662-04313-4_17]
40. Alizadeh-Choobari, O, and M. Najafi. 2017. Trend and Changes in air temperature and precipitation over different regions of Iran. Journal of the earth and space physics.
41. Mondal, A.; V, Lakshami,and H, Hashemi. 2018. Intercomparison of trend analysis of multisatelite monthly precipitation products and gauge measurements for river basins of india. Journal of Hydrology, 565(2018) 779-790.
42. Nikulin, G.; E. Kjellstrom, U. Hansson, G. Strandberg, and A. Ullerstig. 2009. Evaluation and future projections of temperature, precipitation and wind extremes over Europe in an ensemble of regional climate simulations. Rossby Centre, Swedish Meteorological and Hydrological Institute, Sweden.
43. Rahimi, M and S. Fatemi. 2019. Mean Versus Extreme Precipitation Trends in Iran over the Period 1960-2017. Pure Appl. Geophys, Springer Nature Switzerland AG, [DOI:10.1007/s00024-019-02165-9.]
44. Rahimi, N,; N. Mohammadian, A. Rezai Vanashi, and K. Whan. 2018. Trend in indices of extreme temperature and precipitation in iran over the period 1960-2014. Open journal of ecology, 8: 396-415.
45. Tian, Q.; and S.Yang. 2016. Regiornal Climatic Response to global warming: Trends in temperature and precipitation in the Yellow, Yangtze and Pearl River Basins the 1950s. Quaternary International xxx (2016) 1-11.
46. Vaghefi, S.A., Keykhai, M., Jahanbakhshi, F. et al. (2019). The future of extreme climate in Iran. Sci Rep 9, 1464. [DOI:10.1038/s41598-018-38071-8]
47. Zhang, X,; F. Yang. 2004. RclimDex (1.0) User Manual, Climate Research Branch Environment Canada Downsview, Ontario Canada.
48. Zia Hashemi, M.; Shamsedin, A.Y,; Melviile, B. W. 2011. Comparison of SDSM and LARS-WG for simulation and downscaling of extreme precipitation events in a watershed. Stoch Environ Res Risk Assess, 25: 475.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
