دوره 11، شماره 4 - ( 12-1403 ) جلد 11 شماره 4 صفحات 0-0 | برگشت به فهرست نسخه ها

Mendeley

Zotero

RefWorks

Nazim Razavi S M, Saeedi Rezvani N, Rashtian S M. Review of the role of urban governance and creativity in order to regenerate and reduce the risks of worn-out tissues in Semnan. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2025; 11 (4)
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3480-fa.html

ناظم رضوی سید محمد، سعیدی رضوانی نوید، رشتیان سیدمحمد. بررسی جایگاه حکمروایی و خلاقیت شهری به منظور بازآفرینی و کاهش مخاطرات بافت‌های فرسوده شهر سمنان. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. 1403; 11 (4)

URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3480-fa.html

بررسی جایگاه حکمروایی و خلاقیت شهری به منظور بازآفرینی و کاهش مخاطرات بافت‌های فرسوده شهر سمنان

سید محمد ناظم رضوی¹

، نوید سعیدی رضوانی

²، سیدمحمد رشتیان³

1- دانشجوی دکترای معماری و شهرسازی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
2- استادیارگروه شهرسازی، دانشکده معماری شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین، ایران ، navidsaeidirezvani@yahoo.com
3- استادیارگروه شهرسازی، دانشکده معماری شهرسازی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان، ایران

چکیده: (886 مشاهده)

بافت های کهن سمنان جزئی از پیکره و بدنه این شهر است و دارای ارزش های کالبدی، عملکردی، اقتصادی و فرهنگی است که با قابلیت ها و توان های بالقوه خود، یک سرمایه ملی محسوب می شود. این کالبد و ساختار در معرض تهدیدات بنیادی بوده و نیازمند تشخیص مسائل، چالش ها و ساماندهی آنها برای جلوگیری از مخاطرات می‌باشد. الگوی حاکم بر پژوهش به لحاظ هدف، شناختی - ارزیابی؛ به لحاظ روش، اسنادی ـ کتابخانه‌ای و میدانی؛ از نظر زمانی، مقطعی و از نظر نوع داده، کمی -کیفی است. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده و 380 مورد به عنوان حجم نهایی نمونه برای پژوهش تعیین شدند و شیوه انتخاب پاسخگویان از میان ساکنان محدوده مورد مطالعه، با نمونه گیری تصادفی انجام شده است. تجزیه و تحلیل ها در محیط Spss انجام و از آزمون های آماری مانند؛ تی تست، فریدمن و تاکسنومی عددی برای تجزیه و تحلیل ها استفاده شده است. نتیجه آزمون تی تک نمونه‌ای نشان داد که متغیرهای حکمروایی خوب شهری، در سطح کمتر از 05/0 معنادار و وضعیت متوسطی در بافت فرسوده شهر سمنان دارند. همچنین نتیجه آزمون تأیید نمود که بهترین وضعیت مربوط به شاخص عدالت محوری با میانگین رتبه‌ای 24/4 بوده است. نتیجه آزمون همچنین نشان داد که وضعیت بازآفرینی بافت فرسوده ضعیف بوده می‌باشد. نتایج آزمون فریدمن نیز نشان داد که تفاوت معناداری بین رتبه متغیرها وجود دارد. بر اساس میانگین رتبه‌ها، متغیر امنیت با میانگین 4.997 در رتبه نخست و پس از آن به ترتیب آموزش، اقتصاد، بهداشت، فرهنگ، خدمات شهری و ورزش قرار گرفتند. همچنین نتایج تحلیل ها برای 27 شاخص نشان می‌دهد که ارزش‌های اجتماعی و توسعه انسانی بالاترین میانگین‌ها را دارند. شاخص‌های مرتبط با هویت تاریخی، توسعه درونی و بهداشت نیز عملکرد خوبی داشته‌اند. در مقابل، مشارکت مردمی ضعیف‌ترین عملکرد را داشته است. اکثر شاخص‌ها مانند مسئولیت‌پذیری، هویت، دل‌بستگی، تعامل، درآمد و زیرساخت‌ها در سطح متوسط به بالا قرار دارند.

واژه‌های کلیدی: واژگان کلیدی: حکمروایی شهری، بازآفرینی، آزمون فریدمن، عدالت‌محوری، بافت فرسوده سمنان

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1403/11/10 | پذیرش: 1403/11/12 | انتشار: 1403/12/21

فهرست منابع

1. ابرقویی فرد، حمیده، برومند، هدیه، طایفه حسینلو، اردلان و غزل. (1399). فضای جمعی، مفهومی رو به زوال ارزیابی کیفیت اجتماعی فضاهای شهری در بافت تاریخی شهر گرگان. هنر و تمدن شرق، 8(28)، 23-32.

2. امینی، میلاد؛ صارمی، حمیدرضا؛ قالیباف، محمدباقر (1397)، جایگاه حکمروایی شهری در فرآیند بازآفرینی بافت فرسوده شهری مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران"، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات جغرافیایی، دوره 33، شماره 3، 202-217.

3. ایزدی، پگاه؛ هادیانی، زهره؛ حاجی نژاد، علی؛ قادری، جعفر (1395)، " بازآفرینی شهری با تأکید بر شناسایی و تحلیل خوشه های خالق فرهنگی (مطالعه موردی بافت تادیخی - فرهنگی شیراز) فصلنامه علمی- پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، دوره 5، شماره 2 (پیاپی 18)، 21-40.

4. پوراحمد، احمد؛ احمدی فرد، نرگس (1397)، " بررسی نقش گردشگری خاف در بازآفرینی بافت تاریخی (مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران)"، پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری، دوره 6، شماره 1، 75-90.

5. تقوایی، علی اکبر؛ تاجدار، رسول (1388)، "درآمدی بر حکمروایی خوب شهری در رویکردی تحلیلی"، صلنامه مدیریت شهری-شماره 2، 45-58.

6. جعفری، فیروز، روستایی، شهریور، کریمی، احمد. (1403). تحلیلی بر بنیان های نظری بازآفرینی شهری و ارائه الگوی بهینه. فضای شهری و حیات اجتماعی، 3(10)، 126-95.

7. حبیبی، سید محسن (1394)، "مفهوم بازآفرینی شهری در نظر و عمل، گفت وگو با دکتر سید محسن حبیبی"، نشریه هفت شهر، شماره 51-52، 55-59.

8. حسینی, سید فضل‌الله، زال نژاد، کاوه، علی پور. (1403). سنجش آسیب‌پذیری بافت فرسوده در برابر مخاطرات محیطی (مطالعۀ موردی: شهر نقده). مدیریت مخاطرات محیطی، 11(3)، 243-257.‎

9. رسولی، سید حسن؛ مومن پور آکردی، سکینه؛ عظیمی زاده، الهام؛ قاسمی طاهری، سید مریم (1392)، "ضرورت بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری، مطالعه موردی: شهر ساری)"، سومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در مدیریت اقتصاد و علوم انسانی.

10. رفیعیان مجتبی، شعبانی مرتضی.(1394) تحلیل شاخص های خلاقیت شهری در نظام سکونتگاهی استان مازندران.‎ 33،19.

11. روشنعلی فاطمه، عندلیب علیرضا.(1397). مسئله یابی بافت های ناکارآمد شهری مهم ترین مرحله مشارکت دهی ساکنان در موفقیت برنامه های نوسازی (نمونه موردی: محله شهید خوب بخت تهران). مدیریت شهری.17(52 ):93-108.

12. زنگانه احمد. (1392). در کتاب دیوید کلارک. زوال شهری، ترجمه احمد زنگانه، ابوالفضل زنگانه، الهام امیرحاجلو و بهاره جانه، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.

13. زنگانه احمد.(1392). فرهنگ واژگان مخاطرات محیطی، جلد اول، زیر نظر بهلول علیجانی، به کوشش وحید ریاحی، انتشارات؛ جهاد دانشگاهی، واحد خوارزمی.

14. زنگانه، احمد. (1392). تبیین پژمردگی شهری در منطقه 12 شهر تهران، رساله دکتری، استاد راهنما: فرانک سیف الدینی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.

14. ابرقویی فرد، حمیده، برومند، هدیه، طایفه حسینلو، اردلان و غزل. (1399). فضای جمعی، مفهومی رو به زوال ارزیابی کیفیت اجتماعی فضاهای شهری در بافت تاریخی شهر گرگان. هنر و تمدن شرق، 8(28)، 23-32.

15. زنگانه، احمد، تولایی، سلیمانی مهرنجانی، احمد توزه و واحد. (1400). تحلیلی بر وضعیت زوال شهری در بخش مرکزی شهر ارومیه (مطالعۀ موردی: منطقۀ 4). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 9(1)، 267-285.

15. امینی، میلاد؛ صارمی، حمیدرضا؛ قالیباف، محمدباقر (1397)، جایگاه حکمروایی شهری در فرآیند بازآفرینی بافت فرسوده شهری مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران"، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات جغرافیایی، دوره 33، شماره 3، 202-217.

16. سعیدی، امید، پیوند، ندا. (1398). تحلیل مؤلفه‌های شهر خلاق در شهر اهواز (مطالعه موردی: محلات منطقه چهار شهرداری). مهندسی جغرافیایی سرزمین، 3(5)، 111-125.

16. ایزدی، پگاه؛ هادیانی، زهره؛ حاجی نژاد، علی؛ قادری، جعفر (1395)، " بازآفرینی شهری با تأکید بر شناسایی و تحلیل خوشه های خالق فرهنگی (مطالعه موردی بافت تادیخی - فرهنگی شیراز) فصلنامه علمی- پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، دوره 5، شماره 2 (پیاپی 18)، 21-40.

17. شهابیان، پویان، رهگذر، عرفانه. (1391). پیوند محیط‌ خلاق با شهر، منظر،4(19)، 67-73.

17. پوراحمد، احمد؛ احمدی فرد، نرگس (1397)، " بررسی نقش گردشگری خاف در بازآفرینی بافت تاریخی (مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران)"، پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری، دوره 6، شماره 1، 75-90.

18. شیبانی، امیرحسین و ایزدی، محمدسعید (1393)، "رویکردی نوین به بازآفرینی شهری خلاق"، نقش جهان، سال چهارم، شماره 2، 63-73.

18. تقوایی، علی اکبر؛ تاجدار، رسول (1388)، "درآمدی بر حکمروایی خوب شهری در رویکردی تحلیلی"، صلنامه مدیریت شهری-شماره 2، 45-58.

19. عبداللهی، مافی، عزت الله، وطن پرست. (1403). سنجش سطوح توسعه یافتگی محلات شهری براساس برخورداری از شاخص‌های شهر خلاق (مطالعه موردی: منطقه یک کلانشهر مشهد). جغرافیا و توسعه فضای شهری.‎

19. جعفری، فیروز، روستایی، شهریور، کریمی، احمد. (1403). تحلیلی بر بنیان های نظری بازآفرینی شهری و ارائه الگوی بهینه. فضای شهری و حیات اجتماعی، 3(10)، 126-95.

20. عظیمی آملی و جلال؛ جمع دار، اکبر (1395)، " بازآفرینی بافت های فرسوده شهری با تاکید بر الگوی حکمروایی خوب (نمونه موردیک محله ده ونک، منطقه 3 تهران)"، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، سال هفتم، شماره 1، 85-99.

20. حبیبی، سید محسن (1394)، "مفهوم بازآفرینی شهری در نظر و عمل، گفت وگو با دکتر سید محسن حبیبی"، نشریه هفت شهر، شماره 51-52، 55-59.

21. ملکی، سعید، امانپور، سعید و ملایی قلعه محمود، سجاد. (1401). تبیین پدیده زوال شهری در ایران. فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، 14(44)، 61-78.

21. حسینی, سید فضل‌الله، زال نژاد، کاوه، علی پور. (1403). سنجش آسیب‌پذیری بافت فرسوده در برابر مخاطرات محیطی (مطالعۀ موردی: شهر نقده). مدیریت مخاطرات محیطی، 11(3)، 243-257.‎

22. مهندسین مشاور شهر و برنامه. (1384). طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده سمنان. تهران: شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران.

22. رسولی، سید حسن؛ مومن پور آکردی، سکینه؛ عظیمی زاده، الهام؛ قاسمی طاهری، سید مریم (1392)، "ضرورت بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری، مطالعه موردی: شهر ساری)"، سومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در مدیریت اقتصاد و علوم انسانی.

23. وهابزاده، نغمه، عندلیب و ماجدی. (1399). ارزیابی الگوی های اجتماعی و اقتصادی در بازآفرینی شهری بافت های رو به زوال، در جستجوی راه حل (بررسی نظریات جهانی در مواجه با زوال شهری). فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 9(37)، 881-898.

23. رفیعیان مجتبی، شعبانی مرتضی.(1394) تحلیل شاخص های خلاقیت شهری در نظام سکونتگاهی استان مازندران.‎ 33،19.

24. هاشمی، علیمردانی، مسعود. (1399). بررسی ابعاد چارچوب مفهومی بازآفرینی حفاظت‌محور در بافت‌های شهری تاریخی ایران. فصلنامه حفاظت از بافت های تاریخی، 1(1)، 74-89.‎

24. روشنعلی فاطمه، عندلیب علیرضا.(1397). مسئله یابی بافت های ناکارآمد شهری مهم ترین مرحله مشارکت دهی ساکنان در موفقیت برنامه های نوسازی (نمونه موردی: محله شهید خوب بخت تهران). مدیریت شهری.17(52 ):93-108.

25. زنگانه احمد. (1392). در کتاب دیوید کلارک. زوال شهری، ترجمه احمد زنگانه، ابوالفضل زنگانه، الهام امیرحاجلو و بهاره جانه، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.

26. زنگانه احمد.(1392). فرهنگ واژگان مخاطرات محیطی، جلد اول، زیر نظر بهلول علیجانی، به کوشش وحید ریاحی، انتشارات؛ جهاد دانشگاهی، واحد خوارزمی.

27. زنگانه، احمد. (1392). تبیین پژمردگی شهری در منطقه 12 شهر تهران، رساله دکتری، استاد راهنما: فرانک سیف الدینی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.

28. زنگانه، احمد، تولایی، سلیمانی مهرنجانی، احمد توزه و واحد. (1400). تحلیلی بر وضعیت زوال شهری در بخش مرکزی شهر ارومیه (مطالعۀ موردی: منطقۀ 4). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 9(1)، 267-285.

29. سعیدی، امید، پیوند، ندا. (1398). تحلیل مؤلفه‌های شهر خلاق در شهر اهواز (مطالعه موردی: محلات منطقه چهار شهرداری). مهندسی جغرافیایی سرزمین، 3(5)، 111-125.

30. شهابیان، پویان، رهگذر، عرفانه. (1391). پیوند محیط‌ خلاق با شهر، منظر،4(19)، 67-73.

31. شیبانی، امیرحسین و ایزدی، محمدسعید (1393)، "رویکردی نوین به بازآفرینی شهری خلاق"، نقش جهان، سال چهارم، شماره 2، 63-73.

32. عبداللهی، مافی، عزت الله، وطن پرست. (1403). سنجش سطوح توسعه یافتگی محلات شهری براساس برخورداری از شاخص‌های شهر خلاق (مطالعه موردی: منطقه یک کلانشهر مشهد). جغرافیا و توسعه فضای شهری.‎

33. عظیمی آملی و جلال؛ جمع دار، اکبر (1395)، " بازآفرینی بافت های فرسوده شهری با تاکید بر الگوی حکمروایی خوب (نمونه موردیک محله ده ونک، منطقه 3 تهران)"، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، سال هفتم، شماره 1، 85-99.

34. ملکی، سعید، امانپور، سعید و ملایی قلعه محمود، سجاد. (1401). تبیین پدیده زوال شهری در ایران. فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، 14(44)، 61-78.

35. مهندسین مشاور شهر و برنامه. (1384). طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده سمنان. تهران: شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران.

36. وهابزاده، نغمه، عندلیب و ماجدی. (1399). ارزیابی الگوی های اجتماعی و اقتصادی در بازآفرینی شهری بافت های رو به زوال، در جستجوی راه حل (بررسی نظریات جهانی در مواجه با زوال شهری). فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 9(37)، 881-898.

37. هاشمی، علیمردانی، مسعود. (1399). بررسی ابعاد چارچوب مفهومی بازآفرینی حفاظت‌محور در بافت‌های شهری تاریخی ایران. فصلنامه حفاظت از بافت های تاریخی، 1(1)، 74-89.‎

38. Chaskin, R. J., & Greenberg, D. M. (2015). Between public and private action: Neighborhood organizations and local governance. Nonprofit and Voluntasae Sector Quarterly, 44(2), 248-267.

39. Farane, M., & Ali, S. A. (2019). THE REVITALIZING EFFECT OF TOURISM ON URBAN WORN-OUT TEXTURES: A CASE STUDY OF TEHRAN’S 12TH DISTRICT. Фундаментальные и прикладные исследования в современном мире, (26-2), 140-145.

40. Florida, Richard (2002): The Rise of the Creative Class. And how it’s Transforming Work, Leisure, Community and Everyday Life. New York, N.Y.: Basic Books.

41. Gossling, T & Rutten, R (2007). “Innovation in regions", European planning studies, Vol. 15, No .2, February.

42. Haseeb, Q. S., Yunus, S. M., & Aziz, A. I. (2023). Sustainability-based hybridization interventions, the urban fabric of Erbil Citadel-Iraq–As a case study. Alexandria Engineering Journal, 75, 615-625.

43. Khumalo, K. B. (2023). Urban Regeneration: Investigating the Effects of Urban Decay on Residents in the City of Pietermaritzburg, South Africa (Master's thesis, University of Johannesburg (South Africa)).

44. Landry, Charles (2008): The Creative City. A Toolkit for Urban Innovators. 2nd. Edition. Near Stroud: Comedia.

45. Maramura, T.C. (2022), Dissecting the role of good governance in enhancing service delivery: A case of mnquma municipality. Academy of Strategic Management Journal, 21(3), 1-12.

46. Merkel, J. (2024). Spatial Politics of Cultural Production: Negotiating Workspaces and Resisting Displacement at Industrial Heritage Sites in Berlin. Urban Planning, 9.

47. Veluthat, K. (2024). Towns in Kalidāsa's Kāvyas and the Thesis of Urban Decay. Studies in People's History, 23484489241233667.

48. Wei, Y., Yuan, H., & Li, H. (2024). Exploring the Contribution of Advanced Systems in Smart City Development for the Regeneration of Urban Industrial Heritage. Buildings, 14(3), 583.

49. Zhang, W. , Zhang, X. , & Wu, G. (2021). The network governance of urban renewal: A comparative analysis of two cities in China. Land Use Policy, 106(2),1-19.

50. Zolfani, S. H., Kashi, S. M. H., & Antuchevičienė, J. (2024). Livability and futures studies of worn-out urban textures: Scenario analysis for evaluating the livability system and achieving sustainability. International Journal of Strategic Property Management, 28(2), 101-115.

ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.