فروغ مومن‌پو ر، نیما فریدمجتهدی، شبنم هادی‌نژادصبوری، حسین عابد، سمانه نگاه،
دوره 1، شماره 4 - ( 10-1393 )
چکیده
برای بررسی شرایط جوی در زمان وقوع باد گرمش، روزهای شاخص این پدیده از بانک اطلاعاتی 29 ساله‌ی باد گرمش گیلان (2010-1982) استخراج شد. میدان‌های فشار، دما، نم ویژه، ارتفاع ژئوپتانسیلی، سرعت قائم، مؤلفه‌های مداری و نصف‌النهاری باد، فرارفت رطوبت و دما، جریان، تاوایی نسبی و برش قائم کمیت‌های دینامیکی در سامانه‌های منجر به این پدیده در همه ترازهای جوی مطالعه شد. از تصاویر سنجنده‌ی مودیس، ماهواره‌های ترا و آکوا برای تأیید وجود ابرناکی و بارش (برف) در دو سوی رشته‌کوه البرز استفاده شد. به سبب ابرناکی و وقوع بارش در هنگام باد گرمش سه دسته الگو شناسایی شد: دسته‌ی اول موارد رخداد باد گرمش همراه با آسمان صاف و بدون پدیده در دو سوی رشته‌کوه البرز، دسته دوم فقط وجود ابرناکی در هنگام باد گرمش و دسته سوم موارد همراه با وقوع بارش را در دامنه‌ی جنوبی رشته‌کوه البرز در زمان باد گرمش شامل می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که تفاوت این سه دسته، علاوه بر الگوی سطوح میانی و فوقانی وردسپهر، در الگوی همدیدی توده هوای مستقر در سطح زمین است. در دسته اول و دوم، استقرار توده هوای پرفشار در نواحی مرکزی فلات ایران و نفوذ زبانه‌ی کم‌فشار در شمال رشته‌کوه البرز موجب شکل‌گیری جریان‌های جنوبی به سمت سواحل جنوبی دریای کاسپین و افزایش سرعت باد در لایه‌های زیرین وردسپهر می‌گردد. اما در دسته‌ی سوم گسترش کم‌فشار به سمت دامنه‌ی جنوبی البرز و نواحی شمال‌غربی ایران، شکل‌گیری مولفه‌ی مثبت باد نصف‌النهاری را به سمت دامنه‌های شمالی و پشت به باد البرز در پی دارد.
دکتر سعیدمحمد صبوری، دکتر سیدامیرحسن گرکانی،
دوره 12، شماره 46 - ( 6-1404 )
چکیده
هدف: بررسی رخداد فرونشست زمین در کشور و میزان درمعرض قرارگیری سکونتگاه های روستایی در برابر پدیده فرونشست زمین می باشد.
روش پژوهش: در پژوهش حاضر مبتنیبر بررسی‌ها و مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهدات و برداشت‌های میدانی بوده است. با استفاده از اطلاعات دریافتی از سازمان نقشهبرداری کشور، نقشه پهنههای فرونشستی کشور و درجه خطر هر کدام از پهنهها شامل خطر بسیارکم، کم، متوسط، زیاد و بسیارزیاد ترسیم گردیده و نقشه های مذکور با موقعیت مکانی روستاها مقایسه شده است.
یافته‌ها: باتوجه به تحلیل دادههای موجود و دردسترس تعداد 302 روستا درمعرض خطر بسیارزیاد، تعداد 768 روستا درمعرض خطر زیاد و تعداد 834 روستا در پهنه خطر متوسط و تعداد 573 روستا در پهنه با خطرکم قرار دارند. به لحاظ درصد وزنی میزان حدود 4 درصد روستاهای کشور درگیر مخاطره فرونشست با خطر متوسط تا بسیارزیاد بوده که از نظر تعداد 1904 روستا درگیر مخاطره با درجه متوسط تا بسیارزیاد هستند و تعداد 573 روستا نیز با درجه خطر کم درگیر مخاطره هستند.
نتیجه‌گیری: بیشترین توزیع استانی روستاهای در معرض خطر فرونشست کشور با درجه بسیارزیاد در استانهای البرز، تهران، خراسانرضوی، قزوین، کرمان، گلستان و همدان میباشد و بیشترین توزیع استانی با درجه زیاد در استانهای آذربایجانغربی، اصفهان، البرز، تهران، خراسانرضوی، سمنان، قزوین، کرمان، گلستان، آذربایجان شرقی، همدان و یزد میباشد. همچنین بیشترین توزیع استانی روستاهای درمعرض خطر فرونشست کشور با درجه متوسط در استانهای آذربایجانشرقی و غربی، اصفهان، البرز، تهران، سمنان، قزوین، کرمان، گلستان، مازندران، مرکزی، هرمزگان، همدان و یزد میباشد.
