دکتر منیژه قهرودی تالی، آقای فرهاد خدامرادی، دکتر خدیجه علی نوری،
دوره ۱۱، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۳ )
چکیده
فرونشست زمین به عنوان یکی از مخاطرات ژئومورفیک,سبب آسیب های جدی به زمین های کشاورزی, ساختمان های مسکونی, جاده ها و دیگر سازندها و بروز خسارت های زیست محیطی, اقتصادی و اجتماعی شده است. منطقۀ پژوهش بخشی از حوضۀ آبریز دریای خزر به مساحت تقریبی ۵۰۰۸۳ هکتار در شرق استان کردستان در شمال غربی ایران است. تغییرات شدید کاربری اراضی،افزایش تعداد چاه‌های عمیق و آثار پدیده فرونشست در دشت دهگلان ضرورت نیاز به بررسی تاثیر دو پارامتر مهم تغییرات کاربری زمین و برداشت آب‌های زیرزمینی بر نشست سطح زمین را نشان می‌دهد. .دراین پژوهش ابتدا به کمک ۱۵ تصویرماهواره‌ای سنتینل- ۲ و لندست ۸ شاخص NDVI دشت بررسی و بهترین تاریخ برای تصاویر سنتینل-۱ انتخاب شد. به این صورت ۸ تصویر ماهواره‌ای سنتینل-۱ طی بازه زمانی ۸ ساله( ۲۰۱۴-۲۰۲۱) دانلود و تمامی تصاویر به کمک نرم افزار SNAP در هشت مرحله تحلیل و پردازش شد. جهت بررسی تغییرات کاربری اراضی (۲۰۲۱-۲۰۰۰) از ۳ تصویر ماهواره‌ای لندست ۷و۸ استفاده شد. با اعمال تصحیحات اتمسفری و رادیومتری و درنهایت انجام روش طبقه بندی نظارت شده با استفاده از نرم افزار Arc GIS کاربری اراضی استخراج و میزان تغییرات آن بررسی شد. نتایج تداخل سنجی نشان داد که دشت دهگلان طی بازه زمانی ۸ ساله در مجموع دچار ۴۸۰ میلی متر فرونشست شده است. بطوریکه سالانه در این دشت ۶۰ میلی متر فرونشست رخ داده است. در پایان با تهیه نقشه تغییرات کاربری،کلاس‌های اراضی کشاورزی آبی ومسکونی با نرخ ۶,۹۸ ، ۱.۴۷ درصد افزایش و کاربری¬های مرتع،جنگل و اراضی دیم با کاهش شدید روبه رو بوده است به صورتی که اراضی آّبی با۸۴۷۷ و مسکونی ۶۷۲ هکتار افزایش مواجه شده است.
