5 نتیجه برای تغییرات زمانی
منوچهر فرج زاده اصل، یوسف قویدل رحیمی، مهدی اردشیری کلهر،
دوره 1، شماره 2 - ( 4-1393 )
چکیده
برای بررسی تابش فرابنفش و تحلیل زمانی آن در سطح کشور، ایستگاه اصفهان، به لحاظ داشتن اتمسفری همگن، به منزلهی مدلی برای کل کشور انتخاب شد. برای تحلیل زمانی دادهها نیز، دورهی آماری از سالهای 1380 تا1390 تهیه گردید. بررسی دادهها به صورت چهار واحد زمانی متفاوت روزانه، ماهانه، فصلی و سالانه با استفاده از روشهای آماری و آزمون من کندال انجام گرفت. نتیجهی بررسیها در ایستگاه اصفهان، نشان داد که بیشترین شاخص تابش فرابنفش به مقدار 5/11 است که معمولاً در اواسط تابستان روی داده و کمترین آن به مقدار 5/0 در اواسط زمستان اتفاق افتاده است. همچنین، نتایج حاصل از برازش خط روند تغییرات فصلی برای دههی اخیر، نشان داد که مقدار تابش در بهار روندی افزایشی داشته و برای دیگر فصلها این روند کاهشی بوده است. از طرفی نیز، بیشترین تابش آفتاب بین ساعتهای 10 صبح تا 16 بعد از ظهر بوده و در بیشتر اوقات سال، شاخص از 3 بالاتر بوده است. در نتیجهی این امر، مردم باید اقدامات پیشگیرانه را رعایت کنند تا از صدمات ناشی از آن در امان بمانند.
محمود خسروی ، صمد فتوحی، سلیمان پیروزاده،
دوره 2، شماره 4 - ( 10-1394 )
چکیده
سالانه حجم عظیمی از ماسههای بادی، مناطق مسکونی و روستاها را مورد هجوم قرار میدهند. در برخی از روستاها که در مسیر حرکت ماسهها قرار دارند، مقدار حجم رسوبات بهگونهای است که سبب دفن واحدهای مسکونی شده و روستاییان بهناچار مجبور به ترک روستاها و خانههای خود شدهاند. هدف از این پژوهش حاضر با دیدگاهی جدید و کاملاً متفاوت از بقیه پژوهشها، درواقع به دنبال آشکارسازی تغییرات فضایی - زمانی تپههای ماسهای در منطقه ساحلی غرب زرآباد (کنارک) بوده است. پژوهش حاضر برای رسیدن به هدف ذکرشده ازلحاظ هدف کاربردی و ماهیت روششناسی بر مبنای روش، توصیفی – تحلیلی و از طریق شیوه مطالعه کتابخانهای- اسنادی و پیمایشی برای تحقیق در منطقه روستایی غرب زرآباد پرداخته شد. در این تحقیق برای بررسی تغییرات فضایی- زمانی تپه ماسهای منطقه غرب زرآباد، در دوره زمانی ۲۳ ساله (۲۰۱۴-1991) از نقشههای زمینشناسی، تصاویر ماهوارهای ،GPS، استفاده گردید و بهوسیله روشهای سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، و نرمافزار (ENVI) مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از گسترش تپههای ماسهای نشان میدهد که در سال 1991 تا 2014 مساحت کاربری که به نفع تپههای ماسهای تغییر کاربری یافتهاند، عبارتاند از پوشش گیاهی حدود 108/0 کیلومترمربع، رسوبات رودخانهای 60/10 کیلومترمربع و زمینهای بایر 35/264 کیلومترمربع بودهاند. همچنین بیشترین تغییر مساحت مربوط به تپههای ماسهای بوده که در سال 1991 (25/561) کیلومترمربع بوده و در سال 2014(45/578) کیلومترمربع رسیده و رشدی معادل (198/ 17) کیلومترمربع را داشته است.
تقی طاوسی، محسن حمیدیان پور، راشد دهانی،
دوره 4، شماره 3 - ( 6-1396 )
چکیده
هدف این پژوهش شناسایی تغییرات زمانی و پراکندگی فضایی رخداد توفانهای تندری گستره استان سیستان و بلوچستان، در مقیاس ساعتی، ماهانه، فصلی و سالانه، در دوره آماری سی ساله (2016 -1987) می باشد. بدین منظور از دادههای ساعتی هوای حاضر (ww) 7 ایستگاه همدید استان سیستان و بلوچستان استفاده گردید. جهت بررسی تغییرات زمانی این رویداد از روش ناپارامتریک منکندال و شیب سن استفاده شد. ضمن اینکه ارتباط این پدیده با انسو و همچنین پراکندگی مکانی آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسیها نشان میدهد که در مقیاس ساعتی بیشترین توفانهای تندری در ساعات 12 و 15 بعد از ظهر رخ داده است و به ندرت در شب رخ می دهند.به لحاظ ماهانه بیشترین بسامد توفانهای تندری متعلق به ماه مارس و می باشد. در بین فصول، فصل بهار با 756 (5/17%) رخداد بیشترین و پاییز (5/17%) و تابستان (17%) کمترین فراوانی را دارند و همچنین در دورهی آماری مورد مطالعه سال 1997 با 195 و سال 1985 با 12 رخداد به ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی را داشته است.بررسی روند تغییرات توفانهای تندری در ایستگاه های منتخب نشان میدهد که توفانهای تندری در تمامی ایستگاهها به جز ایستگاه سراوان روند افزایشی دارند. این روند کاهشی در سطح 95% معنیدار است. از دیگر نتایج این پژوهش این است که حدود 72 درصد توفانهای تندری در فاز گرم انسو (النینو) رخ میدهد و نوسانات سالانه این پدیده مرتبط به تغییر الگوهای جوی در طی النینو میباشد.به لحاظ آرایش مکانی بیشترین توفانهای تندری در تمامی فصول در شرق استان با مرکزیت ایستگاههای ایرانشهر و سراوان رخ میدهد. این آرایش فضایی در مقیاس فصلی بدین صورت است که بیشترین توفانهای تندری تابستانه و پاییزه با منشاء حارهای از مرکزیت شهر ایرانشهر برخوردار است ولی در طی فصول زمستان و بهاره با منشاء برونحارهای با مرکزیت شهر سراوان میباشد
سید محمود حسینی صدیق، مسعود جلالی، تیمور جعفری،
دوره 8، شماره 1 - ( 3-1400 )
چکیده
تغییرات در تابش موج بلند خروجی زمین به عنوان یک شاخص حیاتی سینوپتیکی دگرگونی و مخاطرات آب و هوایی است که برای شناسایی کمربند خشک گرمسیری، چرخش سلول هادلی، نوسانات اقیانوسی-جو، ابرهای ضخیم و همرفتی، پیش بینی زلزله و گردوغبار در نظر گرفته می شود؛ هدف از این مطالعه بررسی تغییرات فصلی تابش موج بلند خروجی ایران میباشد. بدین منظور دادههای تابش موج بلند خروجی زمین طی دوره آماری 1396-1354 از پایگاه داده ncep/ncar استخراج و مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد تابش موج بلند خروجی ایران به نسبت افزایش هر سال، به مقدار W/m2 16/0+ افزایش و همچنین، با افزایش عرض جغرافیایی به مقدار W/m2 37/0- کاهش مییابد. روند تغییرات فصلی بیانگر این است که 100درصد مساحت کشور در فصل زمستان از روند افزایشی معنی داری و در فصل پاییز عدم معنی داری برخوردار بوده است. فصل تابستان 24/21 درصد و در بهار 35/18 درصد از روند کاهشی عدم معنی داری برخوردار است که در جنوب شرق شامل استانهای سیستان و بلوچستان، کرمان، فارس و هرمزگان است و همچنین 76/78 درصد فصل تابستان و 65/81 درصد فصل بهار از روند افزایشی عدم معنی داری برخوردار می باشد. بررسی شاخص فضایی آماره Gi لکههای داغ تابش موج بلند خروجی ایران در فصلهای بهار، پاییز و زمستان در جنوب و جنوب شرق کشور شامل استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، جنوب فارس، بوشهر و در فصل تابستان در مرکز ایران شامل دشتهای لوت، کویر و صحرای پست نمکزار و ماسهزار طبس و همچنین در غرب ایران در استانهای کرمانشاه، خوزستان و ایلام با مرکزیت موسیان مشاهده شده است.مناطق لکه های سرد در همه فصول به صورت کمربندی از شمال شرق به سوی شمال غرب و همچنین در زاگرس شمالی مشاهده شده است که کمینه آن با میانگین W/m2220- 213 به مرکزیت خوی، ماکو، چالدران، جلفا و مرند است.
دکتر مسعود مرادی، دکتر محمدحسین قلی زاده، آقای میثم رحمانی،
دوره 10، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
دمای خاک یکی از پارامترهای مهم در مطالعات هیدرولوژی، هواشناسی کشاورزی و اقلیمشناسی است. در این پژوهش تغییرات دمای خاک ایران در عمق های 5 تا 30سانتیمتری زمین با هدف شناسایی رفتار زمانی و مکانی دما در گستره ی ایران بررسی شده است. بدین منظور دادههای دمای خاک ۱۵۰ ایستگاه هواشناسی ایران استفاده شده است. پس از کنترل کیفی داده ها و انجام تحلیل های آماری مقدماتی، تغییرات روزانه و ماهانه ی دما برای کل ایران بررسی شد. در ادامه روند دمای خاک با استفاده از آزمون ناپارامتری من-کندال و شیب خط سن بررسی شده است. نتایج نشان داد رابطه ی مستقیم میان افزایش و کاهش دمای خاک در طول سال و ضریب تغییرات روزانهی آن دیده میشود. روند مثبت دما در دو فصل تابستان و زمستان در گستره ی ایران فراگیر بوده است. در فصل تابستان روندهای قوی با اطمینان ۹۹ درصد غالبا در مناطق کوهستانی فراوانی بیشتری دارد در حالی که در فصل زمستان ایستگاه های واقع در نیمه ی جنوبی ایران بیشترین روند مثبت دمای خاک را در عمقهای مختلف تجربه کرده اند. بررسی مقادیر روند دما گویای این است که روندهای بالاتر از ۱ درجه ی سلسیوس غالبا تا عمق ۲۰ سانتیمتری خاک دیده می شود. روند افزایشی دمای خاک در فصل زمستان گسترش مکانی بیشتری را نشان می دهد که گویای افزایش دماهای کمینه ی سالانه است و در حالت کلی روند افزایشی دمای خاک ایران را در بلندمدت نشان می دهد.